Styl – dyskurs – komunikacja urzędowa w badaniach diachronicznych (na przykładzie  górnośląskich ksiąg kancelaryjnych  z XVI–XVIII wieku)

MIROSŁAWA SIUCIAK

doi:10.25167/Stylistyka32.2023.9

Opublikowane: 2024-03-06

Tom 32 Nr 32 (2023)

Styl – dyskurs – komunikacja urzędowa w badaniach diachronicznych (na przykładzie górnośląskich ksiąg kancelaryjnych z XVI–XVIII wieku)

MIROSŁAWA SIUCIAK

Stylistyka

Dział: Articles

https://doi.org/10.25167/Stylistyka32.2023.9

Abstrakt

The aim of this article is to show a new perspective in diachronic research on communication in the legal and official sphere. Until now, research has focused on the style of texts related to this field of communication, but any analysis has been selective. The introduction of the category of discourse into historical linguistics allows for a more comprehensive view of the source material through the prism of the communication rituals in force at a given period and the principles of constructing texts with specific pragmatic aims and stylistic properties. The subject of the analysis is the records in the official town registers of the early 17th century concerning real estate purchase and sale transactions. Taking into account the continuity of the officialese discourse, the author shows how texts documenting property changes were formulated at that time and proves that certain structural and stylistic elements continue in the contract genre today. A broader study of the history of the discourse would make it possible to show the formation of new genre forms from pre-existing officialese expressions set in particular time, in a different legal system and communication patterns.

Słowa kluczowe:

diachronic research, official style, office discourse, contract, genre

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

SIUCIAK, M. (2024). Styl – dyskurs – komunikacja urzędowa w badaniach diachronicznych (na przykładzie górnośląskich ksiąg kancelaryjnych z XVI–XVIII wieku). Stylistyka, 32(32), 149–165. https://doi.org/10.25167/Stylistyka32.2023.9

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Borawski S., Cybulski M. (red.), 2021, Historia języka polskiego jako doświadczenia wspólnotowego, t. 1, Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielono górskiego.
Google Scholar

Borawski S., Uździcka M. (red.), 2021, Historia języka polskiego jako doświad czenia wspólnotowego, t. 2, Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Google Scholar

Buttler D., 1968, Uwagi o poprawności stylu urzędowego, „Poradnik Językowy”, z. 10, s. 469–479.
Google Scholar

Dunin-Dudkowska A., 2010, Akt notarialny jako gatunek wypowiedzi, Lublin: Wy dawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Grodziński E., 1980, Wypowiedzi performatywne. Z aktualnych zagadnień filozofii języka, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Grzmil-Tylutki H., 2007, Gatunek w świetle francuskiej teorii dyskursu, Kraków: Universitas.
Google Scholar

Kość J., 1999, Polszczyzna południowokresowa na polsko-ukraińskim pograniczu językowym w perspektywie historycznej, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Labocha J., 2008, Tekst, wypowiedź, dyskurs w procesie komunikacji językowej, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Majewska T., 1968, Z historii polskiego języka kancelaryjnego. Uwagi o składni, „Poradnik Językowy”, z. 6, s. 306–318.
Google Scholar

Malinowska E., 1995, Styl urzędowy. – Przewodnik po stylistyce polskiej, red. S. Gaj da, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, s. 431–448.
Google Scholar

Malinowska E., 2001, Wypowiedzi administracyjne – struktura i pragmatyka, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Google Scholar

Malinowska E., 2013, Styl – dyskurs – komunikacja urzędowa. – Style współczesnej polszczyzny. Przewodnik po stylistyce polskiej, red. E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk, Kraków: Universitas, s. 467–486.
Google Scholar

Nawrocki S., 1998, Rozwój form kancelaryjnych na ziemiach polskich od średniowiecza do końca XX wieku, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Google Scholar

Rejter A., 2018, Styl czy dyskurs naukowy? Perspektywa historyczna, „Forum Lingwistyczne”, nr 5, s. 17–25.
Google Scholar

Rutkowski M., 2016, Dyskurs urzędowy w ramach dyskursu instytucjonalnego. – Dys kurs i jego odmiany, red. B. Witosz, K. Sujkowska-Sobisz, E. Ficek, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 43–53.
Google Scholar

Siuciak M., 2018, Nowe perspektywy i zadania historii języka polskiego. – Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy, red. M. Pastuch, M. Siuciak, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 55–64.
Google Scholar

Skubalanka T., 1984, Historyczna stylistyka języka polskiego. Przekroje, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Szczepankowska I., 2016, Dyskurs prawny. Języki, teksty, konteksty, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Google Scholar

Wierzbicka A., 1966, System składniowo-stylistyczny prozy polskiego renesansu, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Witosz B., 2009, Dyskurs i stylistyka, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar

Wojciechowska A., 2021, Wykształcenie się użyć administracyjno-kancelaryjnych i prawnych języka polskiego – tradycja rodzima i autorytet wzorów obcych. – Historia języka polskiego jako doświadczenia wspólnotowego, t. 2, red. S. Borawski, M. Uździcka, Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, s. 243–251.
Google Scholar

Wojtak M., 1993, Styl urzędowy. – Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław: Wiedza o Kulturze, s. 147–162.
Google Scholar

Wojtak M., 2011, O relacjach dyskursu, stylu, gatunku i tekstu, „tekst i dyskurs – text und diskurs”, z. 4, s. 69–79.
Google Scholar

Wojtak M., 2018, Genologia historyczna – stan, perspektywy, konteksty. – Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy, red. M. Pastuch, M. Siuciak, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 74–86.
Google Scholar

Wojtak M., 2019, Wprowadzenie do genologii, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Woźniak E., 2018, O funkcji szeregów synonimicznych w dawnych tekstach prawnych, „Poradnik Językowy”, z. 7, s. 75–84.
Google Scholar

Wyderka B., 1991, Język polski w śląskich dokumentach kancelaryjnych z XVIII wieku. Elementy struktury i pragmatyki tekstu, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”, t. 27, s. 89–100.
Google Scholar