Wartości stylu w prozie historiograficznej Zofii Bukowieckiej

MAGDALENA HAWRYSZ

Opublikowane: 2025-02-20

Tom 34 (2024)

Wartości stylu w prozie historiograficznej Zofii Bukowieckiej

MAGDALENA HAWRYSZ

Abstrakt

The historiographic prose addressed to young audience experienced a significant increase during the latter half of the nineteenth century and the early years of the twentieth century. The study examines the historiography of Zofia Bukowiecka, one of
the most widely-read authors of that time, writing primarily for children and adolescents. The specific objective of the present study are twofold: firstly, to identify the value of the historiographic prose style for children and adolescents; and secondly, to characterize the linguistic and textual exponents expressing these values. The stylistic values identified as being of particular importance in this writing style are dialogism, imagery, fictionalisation, informativeness and emotionalisation. The factors determining the stylistic layer include specific audience, particular circumstances of the texts’ creation, and specific functions that the historiography from the period of the partitions was to perform. It fulfilled a cognitive function and an educational function, temporarily motivated by historical circumstances, which resulted in an identity-creating effect.

Słowa kluczowe:

style values, stylistic means, historiography, prose for children and youth, Zofia Bukowiecka

Inne teksty tego samego autora

Magdalena Hawrysz, Średniopolskie katalogi władców jako narzędzie kształtowania pamięci zbiorowej , Stylistyka: Tom 28 (2019): Styl i pamięć

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

HAWRYSZ, M. (2025). Wartości stylu w prozie historiograficznej Zofii Bukowieckiej. Stylistyka, 34, 65–86. Pobrano z https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/s/article/view/5765

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Źródła
Google Scholar

(H) Bukowiecka Z., Mała historya Polski, Kraków 1906, https://polona.pl/preview/ 836e31bf-f166-45d1-be87-ba46961e029c.
Google Scholar

(J) Bukowiecka Z., Jak Polska za Jagiellonów urosła od morza do morza. Opowiadania, Warszawa 1909, https://polona.pl/preview/fe9411f0-fe26-4743-956d-871073a2cb78.
Google Scholar

(P) Bukowiecka Z., Jak Piastowie budowali Polskę. Opowiadania, Warszawa 1910, https://polona.pl/preview/080c42ec-1051-4210-8f77-8764cdafeb32.
Google Scholar

Literatura
Google Scholar

Bartmiński J., 1991, Styl potoczny jako centrum systemu stylowego języka, „Poradnik Językowy”, 1–2, s. 10–22.
Google Scholar

Dobrzyńska T., 1994, Mówiąc przenośnie… Studia o metaforze, Warszawa: Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
Google Scholar

Hawrysz M., 2019, Strategie komunikacyjne w służbie apoteozy przeszłości w prozie historycznej Zofii Bukowieckiej z okresu zaborów, „Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego”, s. 33–44, https://zbc.uz.zgora.pl/dlibra/ publication/63864/edition/57327/content (dostęp: 22.01.2024).
Google Scholar

Kaniowska-Lewańska I., 1980, Literatura dla dzieci i młodzieży do roku 1864. Zarys monograficzny. Materiały, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Google Scholar

Karpowicz S., Szycówna A., 1904, Nasza literatura dla młodzieży, Warszawa: Księgarnia Naukowa.
Google Scholar

Kuliczkowska K., 1981, Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1864–1918. Zarys monograficzny. Materiały, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Google Scholar

Lakoff G., Johnson M., 1988, Metafory w naszym życiu, tłum. T. Krzeszowski, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Nora P., 2009, Między pamięcią a historią: Les lieux de mémoire, „Tytuł roboczy: Archiwum”, 2, s. 4–12.
Google Scholar

Opałek K., 1974, Z teorii norm i dyrektyw, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Papuzińska J., 1978, Literatura historyczna. – Literatura dla dzieci i młodzieży w procesie wychowania, red. A. Przecławska, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, s. 114–125.
Google Scholar

Papuzińska J., 1996, Stereotypy narodowe w polskiej literaturze dziecięcej. – Tradycje narodowo-kulturowe w literaturze dla dzieci i młodzieży, red. G. Skotnicka, Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, s. 96–106.
Google Scholar

Partyka J., 2019, Przysłowie, aforyzm, sentencja. Definicje małych form literackich w perspektywie komparatystycznej, „Teksty Drugie”, 2, s. 32–41.
Google Scholar

Propp W., 2011, Morfologia bajki magicznej, tłum. P. Rojek, Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
Google Scholar

Puzynina J., 1992, Język wartości, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Skotnicka G., 1974, Pozytywistyczne powieści z dziejów narodu dla dzieci i młodzieży, Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Skotnicka G., 1985, Z problemów wychowawczych powieści historycznych dla dzieci i młodzieży. – Wartości literatury dla dzieci i młodzieży. Wybrane problemy ,red. J. Papuzińska, B. Żurakowski, Warszawa–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 91–106.
Google Scholar

Skotnicka G., 1987, Dzieje piórem malowane. O powieściach historycznych dla dzieci i młodzieży z okresu Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie.
Google Scholar

Skotnicka G., 1996, Tradycje narodowo-kulturowe w polskiej powieści historycznej dla dzieci i młodzieży. – Tradycje narodowo-kulturowe w literaturze dla dzieci i młodzieży, red. G. Skotnicka, Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, s. 41–50.
Google Scholar

Smuszkiewicz A., 1985, Retoryka narracji w powieści historycznej dla młodzieży. Zarys problematyki. – Wartości literatury dla dzieci i młodzieży. Wybrane problemy, red. J. Papuzińska, B. Żurakowski, Warszawa–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 71–90.
Google Scholar

Żydek-Bednarczuk U., 1994, Struktura tekstu rozmowy potocznej, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar