Średniopolskie katalogi władców jako narzędzie kształtowania pamięci zbiorowej
Abstrakt
The study presents communication strategies (credibility of content, mythical and legendary stylization, evaluation of content) and language resources that are used to shape collective memory in the so-called catalogues of rulers, a genre of historiographic writing characteristic of Old Polish culture. The linguistic ways of shaping collective memory which are presented lead to the statement that in the more distant past people were aware of the possibility to influence what will be remembered and how, and Middle Polish catalogues of rulers viewed in the light of the category of collective memory appear as a mnemonic course of knowledge about their own past.
Słowa kluczowe:
rulers' catalogues, communication strategies, collective memory, national identityBibliografia
Barycz H., 1981, Szlakami dziejopisarstwa staropolskiego. Studia nad historiografią w. XVI–XVIII, Wrocław.
Google Scholar
Chlebda W., 2012, Pamięć ujęzykowiona. – Tradycja dla współczesności, t. 6: Pomięć jako kategoria rzeczywistości kulturowej, red. J. adamowski, M. Wójcicka, Lublin, s. 109–119.
Google Scholar
Czachur W., 2018, Lingwistyka pamięci. Założenia, zakres badań i metody analizy. – Pamięć w ujęciu lingwistycznym. Zagadnienia teoretyczne i metodyczne, red. W. Czachur, Warszawa, s. 7–55.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323530077.pp.7-55
Google Scholar
Halbwachs M., 1969, Społeczne ramy pamięci, Warszawa.
Google Scholar
Hawrysz M., 2014, Kształtowanie narodowej wspólnoty w świetle XVI-wiecznego piśmiennictwa historiograficznego. Rekonesans, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica”, 48, s. 21–31.
Google Scholar
Hawrysz M., 2015a, Językowa kreacja wizerunku władców w średniopolskim piśmiennictwie historiograficznym – przyczynek do badań dyskursu tożsamościowego, „Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny”, t. 14, s. 209–224.
DOI: https://doi.org/10.18276/sj.2015.14-14
Google Scholar
Hawrysz M., 2015b, Mitologizacja przeszłości w katalogach monarchów z okresu I Rzeczpospolitej, czyli o konstruowaniu tożsamości narodowej. – Mitologizacja kultury w polskiej i iberyjskiej twórczości artystycznej, red. W. Charchalis, B. Trocha, Zielona Góra, s. 187–197.
Google Scholar
Hawrysz M., 2016a, Kategoria Innego jako element dyskursu tożsamościowego w średniopolskich katalogach władców – perspektywa krzyża, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, nr 2, s. 37–51.
DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2016.23.2.3
Google Scholar
Hawrysz M., 2016b, Obraz Polaków w katalogach władców z okresu I Rzeczpospolitej w kontekście badań nad tożsamością narodową. – Współczesny i dawny obraz mężczyzny w języku, red. L. Mariak i J. Rychter, Szczecin, s. 43–54.
Google Scholar
Hawrysz M., 2016c, Obrazy obcego w dawnych katalogach władców. Mity i stereotypy (wstęp do badań). – Mitologizacja człowieka w kulturze i literaturze iberyjskiej i polskiej, red. W. Charchalis, B. Trocha, Zielona Góra, s. 229–238.
Google Scholar
Hawrysz M., 2017, Elementy spontaniczne i automatyczne w katalogach monarchów z okresu I Rzeczypospolitej. Wstęp do charakterystyki gatunku (aspekt strukturalny). – Zielonogórskie seminaria językoznawcze 2016. Zachowanie językowe – spontaniczność i automatyzm, red. M. Hawrysz, M. Uździcka, A. Wojciechowska, Zielona Góra, s. 29–40.
Google Scholar
Krzywy R., 2012, Katalog władców. – Słownik rodzajów i gatunków literackich, red. G. Gazda, Warszawa s. 450–452.
Google Scholar
Lichański J. Z., Retoryka – Historia – Mitologizacja (analiza zjawiska na wybranych przykładach z literatury polskiej i hiszpańskiej). – Mitologie totalitarne/autorytarne w literaturze i kulturze Hiszpanii i Polski, red. W. Charchalis, Zielona Góra 2013, s. 17–53.
Google Scholar
Modi Memorandi. Leksykon kultury pamięci, 2014, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, Warszawa.
Google Scholar
Pfeiffer B., 2002, Caelum et Regnum. Studia nad symboliką państwa i władcy w polskiej literaturze i sztuce XVI i XVII stulecia, Zielona Góra.
Google Scholar
Pfeiffer B., 2012, Rex et Patria. Temat władzy, narodu i ojczyzny w literaturze i sztuce XVIII stulecia, red. A. Oszczęda, Warszawa.
Google Scholar
Szpociński A., 2008, Miejsca pamięci (lieux de mémoire), „Teksty Drugie”, nr 4, s. 11–20.
Google Scholar
Szacka B., 2006, Czas przeszły, pamięć, mit, Warszawa.
Google Scholar
Tazbir J., Kamienie milowe polskiej świadomości historycznej. – Prace wybrane, t. 4: Studia nad kulturą staropolską, Kraków.
Google Scholar
Wójcicka M., 2015, Media i nośniki pamięci zbiorowej w praktykach wcielania i zapisu. – Forum Socjologiczne, t. 6: Pamięć a przestrzeń, red. P. Czajkowski, B. Pabjan, M. Zuber, Wrocław, s. 299–315.
Google Scholar
Statystyki
Downloads
Licencja
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
