Semantyka i struktura językowych formuł gestycznych w kontaktach familijnych schyłku XIX stulecia (na podstawie korespondencji rodzinnej Pawlikowskich)

Marceli Olma

Published: 2019-12-30

Vol. 23 (2014)

Semantyka i struktura językowych formuł gestycznych w kontaktach familijnych schyłku XIX stulecia (na podstawie korespondencji rodzinnej Pawlikowskich)

Marceli Olma

Abstract

The paper is based on marital and family letters; the author analyses them using pragmalinguistic and cultural linguistic methods. The article focuses on the phrases which copy or replace the gestures people make during face-to-face communication. The analysed expressions inform mainly about kissing, blessing, and the need of physical closeness. They are used to maintain emotional bond between the distanced family members. Relating to other sets of correspondence from the past, the phrases used by the Pawlikowscy are characterized by freshness and originality; they testify to the creativity of the authors, drawing from the morphological and lexical resources of the 19th century Polish language.

Keywords:

letters, pragmalinguistics, cultural linguistics, Polish family language, gestures

Most read articles by the same author(s)

Marceli Olma, Funkcje wybranych typów derywatów w polszczyźnie familijnej XIX stulecia (na podstawie korespondencji małżeńskiej Zofii Kraszewskiej) , Stylistyka: Vol. 18 (2009): Styl i kreatywność - Style and Creativity

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Olma, M. (2019). Semantyka i struktura językowych formuł gestycznych w kontaktach familijnych schyłku XIX stulecia (na podstawie korespondencji rodzinnej Pawlikowskich). Stylistyka, 23, 283–298. Retrieved from https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/s/article/view/1793

Cited by / Share

References

Bieńkowska D., 2011, Między konwenansami a autentyzmem uczuć, czyli „Reymontowska pieśń na cześć miłości — Ścieżkami pięknej polszczyzny. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Mirosławie Białoskórskiej z okazji 65-lecia urodzin i 45-lecia pracy zawodowej, red. L. Mariak, A. Seniów, Szczecin, s. 29-38
Google Scholar

Grabias S., 1997, Język w zachowaniach społecznych, Lublin.
Google Scholar

Jarząbek K., 1994a, Kinetyczne formy powitań i pożegnań, „Etnolingwistyka”, VI, s. 64-81.
Google Scholar

Jarząbek K., 1994b, Mimika jako element komunikacji międzyludzkiej, „Studia Semiotyczne”,
Google Scholar

XVIII, s. 67-76.
Google Scholar

Jarząbek K., 2004, Obraźliwe treści wyrażane ciałem, „Socjolingwistyka”, XVIII, s. 165-176.
Google Scholar

Jarząbek K., 2006, Pocałunek jako znak i jego funkcje w porozumiewaniu się, „Socjolingwistyka”, XX, s. 55-64.
Google Scholar

Jurkowski M., 1986, Jak Jan III Sobieski w listach żonę swoją nazywał, „Prace Filologiczne”, XXXIII, s. 413-420.
Google Scholar

Kita M., 2001, Język potoczny jako język bliskości. Język w komunikacji, t. 1, red. G. Habrajska, Łódź, 170-175.
Google Scholar

Kita M., 2005, Językowe rytuały grzecznościowe, Katowice.
Google Scholar

Kita M., 2007, Szeptem albo wcale. O wyznawaniu miłości, Katowice.
Google Scholar

Kłobus A., 1991, Jak król Jan III Sobieski zwracał się do żony i dzieci. – Regionalizmy w języku familijnym. (Zbiór studiów), red. K. Handke, Wrocław, s. 89-96.
Google Scholar

Machnicka V., 2006, Korespondencyjne dzieje pewnej miłości, czyli środki językowe oddające uczucia i emocje w „Listach do narzeczonej i żony" Bolesława Prusa. - Wyrażanie emocji, red. K. Michalewski, Łódź, s. 538-549.
Google Scholar

Michalewski K. (red.), 2006, Wyrażanie emocji, Łódź.
Google Scholar

Mikołajczuk A., 1999, Gniew we współczesnym języku polskim, Warszawa.
Google Scholar

Mikołajczuk A., 2009, Obraz radości we współczesnej polszczyźnie, Warszawa.
Google Scholar

Nowakowska M„ 1979, Komunikacja werbalna i niewerbalna jako język wielowymiarowy, „Studia Semiotyczne”, nr 9, s. 181-196.
Google Scholar

Nowakowska-Kempna I., 1986, Konstrukcje zdaniowe z leksykalnymi wykładnikami uczuć, Katowice.
Google Scholar

Nowakowska-Kempna Ł, 1995, Konceptuałizacja uczuć w języku polskim. Część I: Prolegomena, Warszawa.
Google Scholar

Nowakowska-Kempna I., 2000, Konceptuałizacja uczuć w języku polskim. Część II: Data, Warszawa.
Google Scholar

Nowakowska-Kempna I., Dąbrowska A., Anusiewicz J. (red.), 2000, „Język a Kultura”, t. 14: Uczucia w języku i tekście, Wrocław.
Google Scholar

Olma M., 2009, Językowe ekwiwalenty gestów w korespondencji małżeńskiej Heleny Pawlikowskiej, „LingVaria”, IV, nr 1 (7), Kraków, s. 193-204.
Google Scholar

Olma M., 2011, Cechy komunikacji małżeńskiej utrwalone w listach Teodory’ i Jana Matejków z XIX stulecia. - Komunikacja międzyludzka. Leksyka. Semantyka. Pragmatyka II, red. E. Komorowska, K. Kondzioła-Pich. Szczecin, s. 214-225.
Google Scholar

Olma M., 2013, Epistolarny autoportret męża i ojca w listach familijnych Adolfa Dygasińskiego. - „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis”, Studia Linguistica VIII, red. K. Kowalik, M. Mączyński, M. Olma, Kraków, s. 227-243.
Google Scholar

Olma M., 2014, Językowo-kulturowy obraz arystokratycznej rodziny polskiej drugiej połowy XIX wieku (na podstawie korespondencji familijnej Heleny i Mieczysława Pawlikowskich), Kraków.
Google Scholar

Pintarić N., 1991, Gestosłowy pozdrowieniowe w języku chorwackim i polskim. - Język, literatura, kultura Słowian dawniej i dziś, red. J. Swidziński, T. Zdancewicz, Poznań, s. 151-164.
Google Scholar

Wierzbicka A., 1971, Kocha, lubi, szanuje. Medytacje semantyczne, Warszawa.
Google Scholar

Wierzbicka A., 1999, Emocje. Język i „skrypty kulturowe”. — tejże, Język— umysł - kultura, wybór prac pod red. J. Bartmińskiego, Warszawa, s. 201-219.
Google Scholar

Wiśniewska H., 2000, Zachowania grzecznościowe w listach rodzinnych Ignacego Krasickiego, „Pamiętnik Literacki”, XCI, z. 3, s. 161-176.
Google Scholar

Zawilska K., 2011, Białogłowska mowa afektowna. Listy Teresy do Kazimierza Winnickiego z pierwszej połowy XVIII wieku. — Nasz język w przeszłości - nasza przeszłość w języku 1, red. I. Kępka, L. Warda-Radys, Pelplin, s. 469-477.
Google Scholar

Słowniki
Google Scholar

SDor- Doroszewski W. (red.), Słownik języka polskiego, t. I-1X, Warszawa 1958-1969.
Google Scholar

SEBor Boryś W., Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2006.
Google Scholar

SKop - Kopaliński W., Słownik mitów i tradycji kultury, Kraków 1997.
Google Scholar

SWar - Karłowicz J., Kryński A.A., Niedźwiedzki W., Słownik języka polskiego, t. I-VIII, Warszawa 1900-1927.
Google Scholar

Źródła
Google Scholar

Bator I., Grzybowska J., Jaglarz M., Klatka U. (red.), 2008, Inwentarz rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej Nr 11001-11434. Archiwum domowe Pawlikowskich, cz. I, Kraków.
Google Scholar