Styl i znaczenie w architekturze (Gaudi, Gehry, Libeskind)
Anna Małecka
Abstrakt
The paper discusses the problem o f meaning in architecture and its relation to style. First, Roman Ingarden’s aesthetic theory is referred to. It is concluded that the architectonic object can be considered a valuable realisation in the sphere o f art only if it combines artistic values with so-called “metaphysical qualities”, i.e. symbolic reference to the ultimate reality. This artistic and metaphysical mission o f architecture is fulfilled primarily by the medieval cathedral regarded as “imitation o f the cathedral that is in heaven”. The beauty o f church based on harmonic proportion symbolises God’s perfection. The main part o f the paper is devoted to discussion o f three original architects: Antonio Gaudi, the representative o f modernism, and postmodern deconstructivists: Frank O. Gehry and Daniel Libeskind. The work o f the “divine architect” Antonio Gaudi is considered as a revival o f gothic tradition, embodied in eclectic and highly decorative style, with its characteristic organicist elements. For Gaudi, architecture consists in the following o f natural principles, thus pointing to God as the creator o f nature. Frank O. Gehry, on the other hand, dismantles and reconstructs architectural forms in a new and shocking way, introducing contrast with the environment. His works may be regarded a purely formal game, thus indicating the decline of meaningful culture. They are considered as Baudrillard’s simulacra, pointing only at themselves. The other o f analysed deconstructivists, Daniel Libeskind, reintroduces the idea o f architecture as a domain o f deeper meanings. His best known masterpiece, the Jewish Museum in Berlin, provides the visitors with an opportunity o f symbolic participation in suffering o f Jews, which is the purpose achieved by architectural means. His works are characterized by a lack o f one univocal meaning; and are open to ever new involvement o f the subject, who is to constitute the meaning within their own aesthetic experience, in the discourse between history and the present.
Klíčová slova:
meaning of architecture, symbolism in architecture, postmodernism in architecture, deconstructivism in architecture, Gaudi, Gehry, LibeskindReference
Basista A., 2000, Architektura. Dlaczego jest, jaka jest, Kraków.
Google Scholar
Baudrillard J., 1997, Precesja symulakrów. - Nycz R., red., Postmodernizm, Kraków, s. 175-189.
Google Scholar
Benjamin W., 1977, The Origin of German Tragic Drama, New York and London.
Google Scholar
Campbell J., 1994, Potęga mitu, Kraków.
Google Scholar
Eco U., 2005, Historia piękna, Poznań.
Google Scholar
Gaudi A., 2006, Gaudi, Warszawa.
Google Scholar
Ingarden R., 1958, O dziele literackim, Warszawa.
Google Scholar
Ingarden R., 1960, O dziele architektury. - Studia z estetyki, t. II, Warszawa s. 115-160.
Google Scholar
Lenartowicz J. K., 2003, Architektura trwogi, „Konteksty”, R. LVII, s. 321-330.
Google Scholar
Libeskind D., 2001, Małecka A., 2008, Edukacyjna funkcja muzeum XXI wieku. — Choińska B., Konstańczak S., Olech M., red., Dylematy kultury globalnej, Słupsk.
Google Scholar
Nonell J.B., 2001, Antonio Gaudi: Master Architect, New York.
Google Scholar
Osęka A., 2003, Ład chaosu, „Wprost”, nr 51/52, s. 100-103.
Google Scholar
Simpson von O., 1989, Katedra gotycka, Warszawa.
Google Scholar
Stead N., 2000, The Ruins of History: Allegories of Destruction in Daniel Libeskind’s Jewish Museum, “Open Museum Journal” Vol. 2: Unsavory Histories, August.
Google Scholar
Steele J., 1992, Frank Gehry: California Aerospace Museum, Phaidon.
Google Scholar
Woźniak E., Miasto - ogród.... Mrzonka czy rzeczywistość?, „Gazeta.pl” nr 3, http://www.geozeta.pl/artykuly„26.
Google Scholar
##libcom.authors##
Anna Małecka##libcom.statistics##
Stažení
Licence
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
Nejaktuálnější články stejného autora (stejných autorů)
- Anna Małecka, Symbole i ich starzenie się w ujęciu Thomasa Carlyle ’a , Stylistyka: Vol 16 (2007): Styl i czas - Style and Time
