Bolesne ślady przeszłości. Pamięć a/i trauma w kontekście wybranych narracji autobiograficznych Grażyny Jagielskiej

Ewa Ficek

doi:10.25167/Stylistyka28.2019.7

Published: 2020-01-10

Vol. 28 (2019)

Painful traces of the past. Memory and/or trauma in the context of selected autobiographical narratives by Grażyna Jagielska

Ewa Ficek

Stylistyka

Section: Articles

https://doi.org/10.25167/Stylistyka28.2019.7

Abstract

Assuming a close connection between memory, style and trauma, the author has focused on auto-description of personal experiences, retrospective thoughts, etc. referring to the difficult/traumatic experiences of an individual present in Grażyna Jagielska’s books (cf. the following titles: Miłość z kamienia. Życie z korespondentem wojennym, Kraków 2013; Anioły jedzą trzy razy dziennie. 147 dni w psychiatryku, Kraków 2014; Ona wraca na dobre. Podróż terapeutyczna, Kraków 2015). The actual analyses of the source material were preceded by an approximation of the genealogy of the trauma, its definition or possible representations, as well as by the discussion of the scientific (including humanistic) evolutions of the interest in critical incidents or their consequences. Moreover, an important point of the considerations was also the question concerning the possibility of a linguistic/discursive approach to the subject issues. As follows from the analytical part of the paper, painful traces of the past are present at various levels of the reviewed (and biographically burdened) texts. The points where the categories mentioned in the sketch title meet are related to the narrative technique, style of expressionand repertoire of symbols used by Grażyna Jagielska, with selected components of the presented world, as well as with the creation of the subject (subjected to unintentional victimisation and aiming to, among other things, explain internal conflicts). Although certain therapeutic values can be assigned to memories, the researcher is of the opinion that the textual updates considered often go beyond this simplified qualification.

Keywords:

textual representations of trauma, memory, memories, Grażyna Jagielska

Most read articles by the same author(s)

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Ficek, E. (2020). Painful traces of the past. Memory and/or trauma in the context of selected autobiographical narratives by Grażyna Jagielska. Stylistyka, 28, 91–107. https://doi.org/10.25167/Stylistyka28.2019.7

Cited by / Share

References

Assmann J., 2008, Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych. Przeł. A. Kryczyńska-Pham, red. R. Traba, Warszawa.
Google Scholar

Bachtin M., 1970, Problemy poetyki Dostojewskiego. Przeł. N. Modzelewska, Warszawa.
Google Scholar

Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., 2006, Intencja a funkcja tekstu. – Oblicza komunikacji, t.1: Perspektywy badan nad tekstem, dyskursem i komunikacją, red. I. Kamińska-Szmaj, T. Piekot, M. Zaśko-Zielińska, Kraków.
Google Scholar

Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., 2009, Tekstologia, Warszawa.
Google Scholar

Chlebda W., 2012, Pamięć ujęzykowiona. – Tradycja dla współczesności,t. 6: Pa-mięć jako kategoria rzeczywistości kulturowej, red. J. Adamowski, M. Wójcicka, Lublin, s. 109–119.
Google Scholar

Chlebda W., 2018, Pamięć a język. Zarys relacji. – Pamięć w ujęciu lingwistycznym. Zagadnienia teoretyczne i metodyczne, red. W. Czachur, Warszawa, s. 56–67. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323530077.pp.56-68
Google Scholar

Czachur W., 2018, Lingwistyka pamięci. Założenia, zakres badań i metody analizy. – Pamięć w ujęciu lingwistycznym. Zagadnienia teoretyczne i metodyczne, red. W. Czachur, Warszawa, s.7–55. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323530077.pp.7-55
Google Scholar

Czerwiński M., 2015, Kultura, dyskurs, znak, Kraków.de Saussure F., 1991, Kurs językoznawstwa ogólnego, przeł. K. Kasprzyk, wstęp K. Polański, Warszawa.
Google Scholar

Domańska E., 2000, Poetyka pisarstwa historycznego, red. E. Domańska, M. Wilczyński, Kraków.
Google Scholar

Duszak A., 1998, Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa.
Google Scholar

Erll A., 2018, Kultura pamięci. Wprowadzenie, przeł. A. Teperek, red. M. Saryusz-Wolska, Warszawa. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323534174
Google Scholar

Gajda S., 1993, Gatunkowe wzorce wypowiedzi. – Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław.
Google Scholar

Gajda S., 2001, Gatunkowe wzorce wypowiedzi. – Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 255–268.
Google Scholar

Głowiński M., 1967, Gatunki literackie i problemy poetyki historycznej. –Proces historyczny w literaturze i sztuce, red. M. Janion, A. Piorunowa, Warszawa, s. 84–98.
Google Scholar

Grochowski G., 2018, Pamięć gatunków. Ponowoczesne dylematy atrybucji gatunkowej, Warszawa.
Google Scholar

Kobielska M., 2010, Pamięć zbiorowa w centrum nowoczesności. Ujęcie Jeffreya K. Olicka,„Teksty Drugie”, nr 6, s. 179–194, http://rcin.org.pl/Content/49692/WA248_67024_P-I-2524_kobielska-pamiec.pdf.
Google Scholar

Łozowski P., Wójcicka M., w druku, Gatunek mowy: zamknięty system cech, tekst otwarty, czy kategoria poznawcza?, „Półrocznik Językoznawczy Tertium. Tertium Linguistic Journal”, nr 3 (1). DOI: https://doi.org/10.7592/Tertium2018.3.1.Lozowski
Google Scholar

Markowski M.P., 2006, Bachtin. – A. Burzyńska, M.P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Kraków, s. 153–172.
Google Scholar

Olick J.K., 1999, Genre Memories and Memory Genres. A Dialogical Analysis of May 8, 1945 Commemorations in the Federal Republic of Germany, „American Sociological Review”, vol. 64, no. 3, s. 381–402. DOI: https://doi.org/10.2307/2657492
Google Scholar

Olick J. K., 2008, From Collective Memory to the Sociology of Mnemonic Practices and Products. – Cultural Memory Studies. An International and Interdisciplinary Handbook, eds. A. Erll, A. Nünning, Berlin. DOI: https://doi.org/10.1515/9783110207262.3.151
Google Scholar

Olick J. K., 2018, Pamięć gatunkowa i gatunki pamięci, przeł. M. Napiórkowski. – Antropologia pamięci. Zagadnienia i wybór tekstów, red. P. Majewski, M. Napiórkowski, Warszawa, s. 458–470. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323533627.pp.458-470
Google Scholar

Szpociński A., 2014, Nośnik pamięci. – Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, Warszawa, s. 278–280.
Google Scholar

Trzynadlowski J., 1962, Zmienność i stałość gatunku literackiego, „Prace Polonistyczne”, z. 1.
Google Scholar

Wasiliew A., 2014, Gatunek, przeł. A. Teperek. – Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, Warszawa, s. 142–144.
Google Scholar

White H., 2000, Poetyka pisarstwa historycznego, red. E. Domańska, M. Wilczyński, przeł. A. Marciniak i in., Kraków.
Google Scholar

Witosz B., 2005, Genologia lingwistyczna. Zarys problematyki, Katowice.
Google Scholar

Wójcicka M., 2012, Pamięć jako wartość ludowego stylu artystycznego. – Tradycja dla współczesności. Ciągłość i zmiana, t. 6: Pamięć jako kategoria rzeczywistości kulturowej, red. J. Adamowski, M. Wójcicka, Lublin, s. 169–181.
Google Scholar

Wójcicka M., 2014, Pamięć zbiorowa a tekst ustny, Lublin.
Google Scholar

Wójcicka M., 2015, Wartości a pamięć zbiorowa. – Tradycja dla współczesności, t. 8: Wartości w języku i kulturze, red. J. Adamowski, M. Wójcicka, Lublin, s. 65–72.
Google Scholar

Wójcicka M., 2017, Styl jako praktyka i forma pamięci zbiorowej, „Półrocznik Językoznawczy Terium. Tertium Linguistic Journal”, nr 2, s. 29–42, https://journal.tertium.edu.pl/index.php/JaK/article/view/2/58. DOI: https://doi.org/10.7592/Tertium2017.2.1.Wojcicka
Google Scholar

Wójcicka M., 2018, Memy internetowe jako nośniki pamięci zbiorowej. – Popkulturowe formy pamięci, red. S. Buryła, L. Gąsowska, D. Ossowska, Warszawa, s. 159–172.
Google Scholar