Czas powieściowy i jego gramatyczno-stylistyczne artykulacje (na przykładzie polskiego tłumaczenia powieści Georges Pereca)
Jadwiga Warchoł
Апстракт
The subject-matter of our considerations is a reflection on form and way of construc- ting fictional space-time in the novel of the XXth Century; to whose trend should be clas- sified as well Georges Perec’s book “Vie, modę d’emploi”, translated into Polish langu- age and published in 2001.In our study, we desire to explain out only stylistic symptoms of time dimension of this novel. No accidently our central subject of considerations is qu- alified as “time dimension of the work”, because analysing the whole novel through structure of its individual chapters (particularly the chapter XXVI), we can notice, that the time is a function of space.Formally ”spatial” constructing of time dimension in this book depends on sections of time, expressed in narrative present tense, matching with surrounding sight of space of individual flats (corresponding to ąuantity of chapters - 99), at simultaneous temporal “bringing out” the biographical facts of their occupants in diffe- rent time’s profiles. Arrangement of puzzle by one of heroes, painting a their common bu- ilding’s picture by another one, or else writing a novel by narrator himself, through te- sting, seizing or “subjugating” the time can lead to annihile it. Methodical background for these analyses would be the thesis advanced by Paul Ricoeur, first of all in his work” “Le temps et le rćcit” (Ricoeur 1983: t.I) understanding the category of narration as iden- tifying discourse, from point of sight of narrator, “timed” inside of this discourse.However if we will compare quoted fragments with original text, it will tum out, that polish translation permits to recognize the principle problem of time in this book, repre- sented as a function of space; at other side, the time with its spatial symptoms as annihila- tion, death (virginal whiteness of paper leaves or black hole). But one should yet be noti- ced, that utilization of formal value of grammatical times of French linguistic system, very most important factor in fictional construction in this work, does not have exact equ- ivalents in Polish language (Dąmbska-Prokop 2005).
Клучни зборови:
time, space, narration, discourse, translation, Georges PerecРеференци
Bellos D., 1993, Georges Perec: a life in words, London, Boston.
Bellos. D. 1994,Georges Perec: une vie dans les mots, Paris.
Bellos D. 1995, Georges Perec. Życie w słowach, „Literatura na świecie”, nr 11-12.
Dąmbska-Prokop U., 2005, Warsztat tłumacza i jego pułapki, Kielce.
Dybeł K., Marczuk B., Prokop J„ Historia literatury francuskiej, 2005, Warszawa.
Fast P., 1998, (red.), Studia o przekładzie. Przekład artystyczny a współczesne teorie translatologiczne, Katowice.
Keating M.E., 2001, Traduction et trompe l'oeil: les versions iberiąues de «La vie modę d’emploi» de Georges Perec, „Meta” XLVI, 3, s. 478-496
Magne B„ 1993, De l ’exhibitionnisme dans la traduction anglaise de «La vie modę d’em- ploi» de Georges Perec, „Meta” XXXVIII, 3, s. 397-402.
Magne B., 1999, Georges Perec, Paris.
Markowski M.P, (rec.), 2002, Georges Perec: zapisywanie pustki, „Tygodnik Powszechny”, z dn. 14 lipca, nr 28.
Oseki-Depre I., 1998, Theories et pratiques de la traduction litteraire, Paris.Perec G., 1979, La Vie modę d'emploi, Paris.
Perec G., 2001, Życie instrukcja obsługi, przekł. W. Brzozowski, Warszawa: Fundacja „Literatura światowa” (numery stron przy cytatach pochodzą z tego wydania).
Perec G. 2002, Romans et Recits, Paris. (Numery strony podane przy cytatach francuskich pochodzą z tego wydania).
Perec G., Markowski M.P., 2003, Gabinet kolekcjonera, przekł. M.P. Markowski; Perekreacja, Warszawa: Wydawnictwo KR.
Ricoeur P., 1983, Temps et recit, t. 1, Paris.Ricoeur P., 2006, Pamięć, historia, zapomnienie, Kraków.
Rosner K., 2006, Narracja, tożsamość i czas, Kraków. (Suplement: Paul Ricoeur wobec współczesnych dyskusji o narracji, s. 125-136).
Wiedemann A., 2002, Czy Georges Perec znal się na życiu?, „Res Publica Nova”, 10. Wielki słownik francusko-polski, 1982, Warszawa.
Zajączkowki A., (opr), 1988, Czas w kulturze, Warszawa.
##libcom.authors##
Jadwiga Warchoł##libcom.statistics##
##plugins.generic.usageStats.downloads##
Дозвола
Авторско право(c) 2007 Stylistyka
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
