Zdania inicjalne w powieściach Marka Krajewskiego
Marek Ruszkowski
Abstrakt
Opening sentences raise a lot of interest of both linguists and common Polish speakers. It is evident from numerous websites in which Internet users share their observations on the best opening sentences of books (most often novels), as well as theoretical papers and writing guides. The analysis of opening sentences of ten novels by Marek Krajewski (co-author of two of them being Mariusz Czubaj) is to provide an answer to the question to what extent the utterance opening of the texts of the Wroc³aw-based prose writer fulfill the requirements to be met by such type of constructions. It turns out that most crucial are syntactic and semantic features rather than lexical ones. The clash between theoretical assumptions and the M. Krajewski’s writing practice shows that opening sentences of his novels not always fall into classical determinants of incipient formulas. It also illustrates the thesis that a skillful writer does not need to cling to theoretical assumptions to create good opening sentences and novels translated into nearly twenty languages.
##semicolon##
opening sentences##common.commaListSeparator## novel##common.commaListSeparator## Marek Krajewski##submission.citations##
Bańko M. (red.), 2000, Inny słownik języka polskiego, t. 2, Warszawa.
Google Scholar
Bortnowski S., 1999, Warsztaty dziennikarskie, Warszawa.
Google Scholar
Dobrzyńska T., 1969, Jak się zaczyna się i kończy wypowiedź, „Pamiętnik Literacki”, z. 2, s. 133–148.
Google Scholar
Dobrzyńska T., 1974, O początkach i końcach bajek zwierzęcych.– Tekst i język. Problemy semantyczne, red. M.R. Mayenowa, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Google Scholar
Dubisz S. (red.), 2003, Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 4, Warszawa.
Google Scholar
Dunaj B. (red.), 1998, Słownik współczesnego języka polskiego, t. 1, Warszawa.
Google Scholar
Fras J., 1999, Dziennikarski warsztat językowy, Wrocław.
Google Scholar
Gajda S., 1982, Podstawy badań stylistycznych nad językiem naukowym, Warszawa–Wrocław.
Google Scholar
Gajda S., 1990, Współczesna polszczyzna naukowa. Język czy żargon?, Opole.
Google Scholar
Klemensiewicz Z., 1982, Problematyka składniowej interpretacji stylu.– Składnia, stylistyka, pedagogika językowa, red. A. Kałkowska, Warszawa (przedruk artykułu z 1951 r.).
Google Scholar
Krauz M., 1996, Zdania inicjalne w języku polskim, Rzeszów.
Google Scholar
Krauz M., Litwin J., 1996, Delimitatory początku opisu.– Tekst i jego odmiany, red. T. Dobrzyńska, Warszawa.
Google Scholar
Kuziak M., Rzepczyński S., [b.r.w.], Jak pisać?, Bielsko-Biała.
Google Scholar
Makuchowska M., 1996, O delimitacji tekstów modlitewnych.– Tekst i jego odmiany, red. T. Dobrzyńska, Warszawa.
Google Scholar
Markowski A., 1992, Leksyka wspólna różnym odmianom polszczyzny, t. 1, Wrocław.
Google Scholar
Mayenowa M.R., 1979, Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
Google Scholar
Mayenowa M.R., Werpachowska A., 1993, O sentencji jako początku tekstu lirycznego.– M.R. Mayenowa, Studia i rozprawy, wybór i opracowanie A. Axer, T. Dobrzyńska, Warszawa.
Google Scholar
Mikołajczak S., 1987, Jak zaczynają się artykuły językoznawcze, „Studia Polonistyczne”, XIV/XV, s. 147–162.
Google Scholar
Mikołajczak S., 1990, Składnia tekstów naukowych. Dyscypliny humanistyczne, Poznań.
Google Scholar
Mikołajczak S., 1995, Składniowe wyznaczniki ramy delimitacyjnej współczesnych powieści (i opowiadań), „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, II (XXII), s. 37–56.
Google Scholar
Parandowski J., 1951, Alchemia słowa, Warszawa.
Google Scholar
Ruszkowski M., 1997, Główne tendencje syntaktyczne w polskiej prozie artystycznej dwudziestolecia międzywojennego, Kielce.
Google Scholar
Ruszkowski M., O godzinie siódmej wieczorem w całym mieście zgasło światło – modelowe zdanie inicjalne, w druku.
Google Scholar
Wierzbicka A., Wierzbicki P., 1968, Praktyczna stylistyka, Warszawa.
Google Scholar
Wrycza-Bekier J., 2014, Magia słów. Jak pisać teksty, które porwą tłumy, Gliwice.
Google Scholar
Zdunkiewicz-Jedynak D., 2001, Jak to napisać? Poradnik redagowania i komponowania tekstu, Warszawa.
Google Scholar
##libcom.authors##
Marek Ruszkowski##libcom.statistics##
##plugins.generic.usageStats.downloads##
##submission.license##
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
Najaktuálnejšie články rovnakého autora (rovnakých autorov)
- Marek Ruszkowski, Stylistyka literaturoznawcza - stylistyka językoznawcza (przegląd stanowisk) , Stylistyka: Diel 9 (2000): Stylistyka czeska
- Marek Ruszkowski, Wybór jako podstawowy wyróżnik stylu językowego , Stylistyka: Diel 7 (1998): Stylistyka Słowiańska
- Marek Ruszkowski, Wskaźnik nominalności jako element stylistycznej charakterystyki tekstu , Stylistyka: Diel 13 (2004): Styl a płeć
- Marek Ruszkowski, O prawidłowości statystycznej Yule'a (uwagi polemiczne) , Stylistyka: Diel 11 (2002): Stylistyka a poetyka
