Chwila i wieczność w poezji Jana Twardowskiego
Jolanta Kowalewska-Dąbrowska
Abstrakt
The aim of this paper is to present interpretations of two poems by Jan Twardowski, entitled przepiórka [a quail] and wieczność [eternity]. The interpretations focus on the conceptualization of two opposite TIME categories, MOMENT and ETERNITY.
In przepiórka, the poet describes two important moments in the life of a human being, the moment of birth and the moment of death. The moment of birth (the metaphorical east), occurring early, is white and light, whereas death comes at twilight (late) and
it is dark. However, both moments are characterized as nude, sincere and pure. The uncovering of the axiological load in the description of these two moments plays a crucial role in the interpretation of the poem.
In the poem wieczność, two lines are repeated three times: eternity was with us all the time / and it [only] seemed to us.
These two lines provide the key to interpretation of the poem. The time spent on earth is viewed from the psychological perspective of human beings subjectively experiencing the passing of time. It seems to them that they have too little time and that they
waste it. The constant presence of eternity means that God accompanies them.
Although the two poems focus on opposite time categories, they convey a common
message: everything human beings experience depends on God’s will.
Słowa kluczowe:
time, moment, enternity, conceptualization, metaphorBibliografia
Buczyńska-Garewicz H., 2003, Metafizyczne rozważania o czasie. Idea czasu w filozofii i literaturze, Kraków.
Dąbrowska A., Nowakowska A. (red.), 2006, Język a kultura, t. 19: Czas – język – kultura, Wrocław.
Greszczuk B., 2008, Znaczenie i styl tekstu poetyckiego (na przykładzie tomiku „Chwila” i innych wierszy Wis³awy Szymborskiej), „Stylistyka”, XVII, s. 77–97.
Grzegorczykowa R., 2006, Polskie przymiotniki temporalne na tle ogólnej językowej konceptualizacji czasu. – Język a kultura, t. 19: Czas – język – kultura, red. A. Dąbrowska, A. Nowakowska, Wrocław.
Kowalewska-Dąbrowska J., 2009, Kognitywna koncepcja metafory w interpretacji tekstu poetyckiego (na przykładzie utworów Jana Twardowskiego. – Języki metafory, t. 1: Literatura – teoria – język – przekład, red. K. Jarosiñska-Buriak, Elbląg.
O’Collins G., Farrugia E. G., 1993, Zwięzły słownik teologiczny, Kraków.
Opacka-Walasek D., 2005, Chwile i eony. Obrazy czasu w polskiej poezji drugiej połowy XX wieku, Katowice.
Pajdzińska A., 1995, Dzieci Heraklita (Poeci o czasie). – Kreowanie świata w tekstach, red. A. M. Lewicki, R. Tokarski, Lublin.
Twardowski J., 1986, Nie przyszedłem pana nawracać, wiersze 1937–1985, Warszawa.
Wierzbicka A., 2002, Co mówi Jezus? Objaśnienia przypowieści ewangelicznych w słowach prostych i uniwersalnych, Warszawa.
Witosz B., 2007, Kategoria czasu w badaniach stylistycznych – uwagi teoretyczno-metodologiczne i postulaty badawcze, „Stylistyka” XVI, s. 7–13.
Zajączkowski A. (red.), 1988, Czas w kulturze, Warszawa.
Autorzy
Jolanta Kowalewska-DąbrowskaStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2013 Stylistyka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
Inne teksty tego samego autora
- Jolanta Kowalewska-Dąbrowska, Życie to droga, czyli "którędy do Ciebie" , Stylistyka: Tom 14 (2005): Stylistyka i Kożyna - Stylistics and Kozhina
