Chleb i wino w Starym Testamencie
Andrzej Sebastian Jasiński OFM
Uniwersytet OpolskiAbstrakt
Chleb i wino to realia znane Izraelitom z życia codziennego. Biblia – przekazując zamysł Jahwe – odwoływała się do tych produktów, aby w sposób obrazowy ukazać prawdy o odkupieniu. Chleb i wino uważane były za podstawowe dary Jahwe, który troszczy się o swój lud. Były to produkty wytworzone z płodów rolnych dostarczonych przez Boga. Wytworzenie ich oznaczało więc współpracę ze stwórczymi mocami Jahwe. Zarówno chleb, jak i wino były niezbędne do zachowania życia i składania dziękczynienia Jahwe. W czasach mesjańskich chleb stanie się szczególnym darem (Iz 30,23), a na uczcie mesjańskiej będzie wyborne wino (Iz 25,6).
Stary Testament, podkreślając znaczenie chleba i wina, stał się doskonałym punktem odniesienia dla nowotestamentowej teologii Eucharystii, ponieważ umieścił dobra Chrystusa, ofiarowane Jego wiernym, na pograniczu tego, co doczesne, i tego, co wieczne: oto sedno obietnicy danej chrześcijanom.
Istnieją pewne powierzchowne analogie między pogańskimi obrzędami kultowymi a praktykami ofiarniczymi Izraelitów, ale działalność narodu wybranego przedstawia oryginalne i niepowtarzalne rozumienie „ofiary”; rozumienie, które z biegiem czasu rozwijało się przez cały Stary Testament aż do Nowego Przymierza. Można tu dostrzec stopniowanie wartości immanentnych: chleb – pokarm – wino – krew – życie. Opatrzność Boża objawia te wartości od najdawniejszych, prehistorycznych czasów biblijnych, poprzez historie patriarchów, królów i proroków; w końcu ukazują one swoje najwyższe zmysły i oddają cześć Wiecznej Transcendencji (chleb i wino: Ciało i Krew: Życie wieczne).
Słowa kluczowe:
chleb, wino, Stary Testament, prorocy, Biblia, Księga PsalmówBibliografia
Albright W.F., The Gezer Calendar, „Bulletin of the American Schools of Oriental Research” (1943) 92, s. 16–26, https://doi.org/10.2307/1355268.
Google Scholar
Borowski O., Agriculture: w: D.N. Freedman i in. (red.), The Anchor Bible Dictionary, t. 1, New York 1992, s. 96.
Google Scholar
Dormmershausen W., Lehem, w: G.J. Botterweck, H. Ringgren, H.-J. Fabry (red.), Theologisches Wörterbuch zum Alten Testament, t. 7, Stuttgart 1993.
Google Scholar
Dormmershausen W., Yayin, w: H.-J. Fabry (red.), Theologisches Wörterbuch zum Alten Testament, t. 6, Stuttgart 1989.
Google Scholar
Doroszewski W. (red.). Słownik języka polskiego, t. II, Warszawa 1965.
Google Scholar
Drozd J., Ostatnia Wieczerza nową Paschą, Katowice 1977.
Google Scholar
Eliade M., Historia wierzeń i idei religijnych, t. II, Warszawa 1994.
Google Scholar
Hamilton J.M., Nob, w: D.N. Freedman i in. (red.), The Anchor Bible Dictionary, t. 4, New York 1992, s. 1133.
Google Scholar
Harrison R.K., Oven, w: E.M. Blaiklock, R.K. Harrison (red.), New International Dictionary of Biblical Archaeology, Michigan 1983.
Google Scholar
Hatch E., Redpath H.A., A Concordans to the Septuagint II, Graz 1954.
Google Scholar
Irwin W.H., Isaiah 1–39, w: R.E. Brown, J.A. Fitzmyer, R.E. Murphy (red.), The New Jerome Biblical Commentary, New York 1991.
Google Scholar
Kapera Z., Ogrodnictwo i sadownictwo, w: L.W. Stefaniak (red.), Archeologia Palestyny, Poznań 1973.
Google Scholar
Ludwig G., Die Basilika in Nazaret, München 1982.
Google Scholar
Macalister R.A.S., The Excavations of Gezer, t. 2, London 1912, s. 24–28.
Google Scholar
Martin W.J., Bread, w: J.D. Douglas, N. Hillyer (red.), The Illustrated Bible Dictionary, t. 1, Liecester 1980.
Google Scholar
Powell M.A., Weights and Measures, w: D.N. Freedman i in. (red.), The Anchor Bible Dictionary, t. 6, New York 1992, s. 904.
Google Scholar
Ramiot L., Vino, w: Enciclopedia della Bibbia, t. 6, Torino 1971, s. 1174.
Google Scholar
Reifenberg A., The Struggle between the Desert and the Swon. Rise and Fall of Agriculture in the Levant, Jerusalem 1955.
Google Scholar
Westermann C., Elements of Old Testament Theology, Atlanta 1982.
Google Scholar
Zimmerli W., Ezekiel, t. 1, Philadelphia 1979.
Google Scholar
Autorzy
Andrzej Sebastian Jasiński OFMStatystyki
Downloads
Inne teksty tego samego autora
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Sprawiedliwość Boża według ksiąg prorockich w ujęciu dokumentu Papieskiej Komisji Biblijnej: „Natchnienie i prawda Pisma świętego” , Scriptura Sacra: Nr 21 (2017): Scriptura Sacra. Księga pamiątkowa dla o. prof. dr. hab. Andrzeja S. Jasińskiego OFM
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Bóg Ojciec a dzieło zbawienia w Jezusie Chrystusie według Listu do Galatów , Scriptura Sacra: Nr 21 (2017): Scriptura Sacra. Księga pamiątkowa dla o. prof. dr. hab. Andrzeja S. Jasińskiego OFM
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Papież Benedykt XVI, Mystagogia Benedicti. Wprowadzenie w tajemnice roku liturgicznego. Objawienie Pańskie. Od drugiej Niedzieli po Bożym Narodzeniu do święta Ofiarowania Pańskiego , Scriptura Sacra: Nr 25 (2021): Scriptura Sacra. Studia nad retoryką hebrajską w Biblii
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Odwołana żałoba , Scriptura Sacra: Nr 21 (2017): Scriptura Sacra. Księga pamiątkowa dla o. prof. dr. hab. Andrzeja S. Jasińskiego OFM
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Papież Benedykt XVI, Mystagogia Benedicti. Wprowadzenie w tajemnice roku liturgicznego. Wielka Noc Zmartwychwstania Pańskiego. Niedziela Zmartwychwstania i Oktawa Wielkanocy , Scriptura Sacra: Nr 25 (2021): Scriptura Sacra. Studia nad retoryką hebrajską w Biblii
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Recenzja książki: Papież Benedykt XVI, „Mystagogia Benedicti. Wprowadzenie w tajemnice roku liturgicznego. Uroczystości, święta i wspomnienia Najświętszej Maryi Panny”, Andrzej Demitrów, Michał Dragan (red.), „ORDO et PAX” Fundacja Benedyktynów w Biskupow , Scriptura Sacra: Nr 26 (2022): Scriptura Sacra. Studia nad retoryką hebrajską w Biblii
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Papież Benedykt XVI, Mistagogia Benedicti. Wprowadzenie w tajemnice Roku Liturgicznego. Uroczystości i święta Pańskie, red. A. Demitrów, M. Dragan, Biskupów 2023 , Scriptura Sacra: Tom 27 (2023): Scriptura Sacra. Studia nad retoryką hebrajską w Biblii
