Co lub kogo falsyfikuje Popper? Problem ścisłej wiedzy politologicznej
Łukasz Młyńczyk
Abstrakt
Wartość poznawcza współczesnej politologii jest wynikiem utrwalonego konsensusu, który w znaczącym stopniu ignoruje metodologiczny spór pomiędzy naturalizmem i antynaturalizmem, zakładając że ścisłość wiedzy politologicznej jest mniej istotna od jej postulowanej użyteczności. Tekst podejmuje próbę wskazania perspektywy epistemologicznej, będącej odpowiedzią na formalne usunięcie wiedzy o faktach społecznych z zasobów teorii nauki przez Karla R. Poppera. Chodzi zatem o perspektywy znalezienia odpowiedzi na ile synteza wiedzy społecznej i przyrodoznawstwa może zdjąć z politologii inwektywę pseudonauki, do czego w dużym stopniu przyczynili się jej współcześni prominenci, ograniczając poznanie do kwantyfikacji typowych zachowań społecznych, a wiedzę o tym uznając za niepodważalną na gruncie metodologii.
Klíčová slova:
naturalizm, antynaturalizm, krytyczny racjonalizm, teoria ewolucji, dobór naturalny, eoria politykiReference
Bloom A. (2012), Umysł zamknięty: o tym, jak amerykańskie szkolnictwo wyższe zawiodło demokrację i zubożyło dusze dzisiejszych studentów, Wydawnictwo Zysk i Ska, Poznań.
Google Scholar
Dawkins R. (2012), Samolubny gen, Prószyński i S-ka, Warszawa.
Google Scholar
Dilthey W. (1987), O istocie filozofii i inne pisma, PWN, Warszawa.
Google Scholar
Eibl-Eibesfeldt I. (2017), Love and Hate: the Natural History of Behavior Patterns, Routledge, London and New York.
Google Scholar
Florida R. (2010), Narodziny klasy kreatywnej: oraz jej wpływ na przeobrażenia w charakterze pracy, wypoczynku, społeczeństwa i życia codziennego, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa.
Google Scholar
Florida R. (2007), The Flight of the Creative Class, The New Global Competition for Talent, Collins, New York.
Google Scholar
Gazzaniga M. S. (2011), Istota człowieczeństwa: co sprawia, że jesteśmy wyjątkowi, Smak Słowa, Sopot.
Google Scholar
Gazzaniga M. S. (2012), Przyrodniczy umysł: biologiczne korzenie myoelenia, emocji,seksualnooeci, języka oraz inteligencji, [w:] Odkrywając wolnoość: przeciw zniewoleniu umysłów, (wybór tekstów i wstęp Leszek Balcerowicz), Zysk i Ska, Poznań.
Google Scholar
Grobler A. (2016), Dwa pojęcia wiedzy: w stronę unifikacji, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria”, R. 25: 2016. Nr 1 (97)
Google Scholar
Grobler A. (2006), Metodologia nauk, Znak, Kraków.
Google Scholar
Heller M., Życiński J. (2016), Dylematy ewolucji, Copernicus Center Press, Kraków.
Google Scholar
Hodgson G. M. (2002), Institutional Economics and the Problem of Historical Specificity, [in:] Nau. H. H., Schefold B. (eds.), The Historicity of Economics: Continuities and Discontinuities of Historical Thought in 19th and 20th Century Economics, Springer, Berlin.
Google Scholar
Hodgson G. M. (1998), On the evolution of Thorstein Veblen’s evolutionary economics, „Cambridge Journal of Economics”, 22.
Google Scholar
Judt T. (2011), Źle ma się kraj. Rozprawa o naszych współczesnych bolączkach, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar
Masters R. D. (1991), Polityka jako zjawisko biologiczne, [w:] Człowiek, zwierzę społeczne (wybór tekstów Barbara Szacka, Jakub Szacki, wstêp Barbara Szacka), Czytelnik, Warszawa.
Google Scholar
Michalak T. (2012), Ekonomiczna teoria demokracji Anthony’ego Downsa, [w:] Wilkin J. (red.), Teoria wyboru publicznego. Główne nurty i zastosowania, Wydawnictwo naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar
Młyńczyk Ł. (2015), Między kreatywnością a próżnowaniem. Polityczności dwóch typów idealnych, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
Google Scholar
Nowak L. (2011), Dogmat „ukąszenia Heglowskiego”, [w:] Nowak L., Polska droga do socjalizmu. Pisma polityczne 1980-1989 (wybór i opracowanie Krzysztof Brzechczyn),IPN, Poznań.
Google Scholar
Nowak L. (1991), U podstaw teorii socjalizmu, tom 1: własność i władza, o konieczności socjalizmu, Wydawnictwo Nakom, Poznań.
Google Scholar
Nowak M. (2009), Instytucjonalizmy w socjologii i ekonomii. Problem i jego konceptualizacja, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań.
Google Scholar
O prymacie etyki: rozmowa z Walentyną Leonowicz, [w:] Osiatyński W. (2009), Zrozumieć świat: rozmowy z uczonymi 25 lat później, Czytelnik, Warszawa.
Google Scholar
Ossowski S. (2001), O osobliwooeciach nauk społecznych, PWN, Warszawa.
Google Scholar
Popper K. R. (2002), Logika odkrycia naukowego, PWN, Warszawa.
Google Scholar
Popper K. R. (1999), Nędza historycyzmu, PWN, Warszawa.
Google Scholar
Popper K. R. (2012), Wiedza obiektywna: ewolucyjna teoria epistemologiczna, PWN, Warszawa.
Google Scholar
Ryan F. (2017), Tajemniczy świat ludzkiego genomu, Prószyński i S-ka, Warszawa.
Google Scholar
Schmitt C. (2000), Pojęcie politycznooeci, [w:] Idem, Teologia polityczna i inne pisma, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków.
Google Scholar
Taleb N. N. (2013), Antykruchość: o rzeczach, którym służą wstrząsy, Kurhaus Publishing, Warszawa.
Google Scholar
Tarnawski E. (2003), Kapitalizm jako władza, polityka jako biznes: ewolucyjna teoria polityki Thorsteina Veblena i lekcja z rosyjskiego kapitalizmu, [w:] Osiński J. (red.), Wzrost gospodarczy i rozwój społeczny jako paradygmaty współczesnooeci, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Google Scholar
Topolski J. (1978), Rozumienie historii, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Google Scholar
Veblen T., (2008), Teoria klasy próżniaczej, Muza, Warszawa.
Google Scholar
Veblen T., (1898), Why is economics not an evolutionary science?, „Quarterly Journal of Economics” 12(4).
Google Scholar
Węsierski M. R. (2011), Problemy integracji wiedzy a badanie zjawisk politycznych. W stronę idei jedności nauki, Semper, Warszawa.
Google Scholar
