O kontroli zmysłowości i dostępie do toalet publicznych
Marianna Kostecka
Abstract
The aim of the paper is to place the phenomenon of public restroom in two contexts: 1. historical and cultural, which is related to the effect of rising “threshold of shame”, as analysed by Norbert Elias, as well as to the civilizational changes that influence society and individual; 2. socio-economical, regarding the accessibility of public toilets, which in turn has an impact on who, when and where can use them. In its first part, the work utilizes tools derived from psychoanalysis and anthropology, especially Mary Douglas’ theory of dirt and cleanliness. Part two is dedicated to the consideration of situations of different social groups, i.e. homeless people, street traders, taxi drivers, for whom, in author’s opinion, the matters of accessibility of public restrooms are especially important, having effect on their levels of prosperity and wellbeing.
Keywords:
public toilet, public-private, intimate, sociology of everyday life, defecation, excrements, psychological well-being, welfareReferences
Adamkiewicz A., Adamkiewicz T. i Weigel E. (2015). Raport z realizacji projektu „SzczęśliweMiasto”. [dostęp: 03.03.2018]. http://szczesliwemiasto.pl/wp-content/uploads/2015/08/Raport-z-realizacji-projektu-cz%C4%99%C5%9B%C4%87-1.pdf
Google Scholar
Babiarz M. Z., Brudniak-Drąg A. (2013). Dobrostan a dobrobyt ponowoczesnej rodziny.„Zdrowie i Dobrostan”, 4: 27–44.
Google Scholar
Barcan R. (2010). Dirty Spaces. Separation, Concealment, and Shame in the PublicToilet, [w:] H. Molotch i L. Norén (red.), Toilet. Public Restrooms and the Politics ofSharing (s. 25-42). Nowy Jork i Londyn: New York University Press.
Google Scholar
Baudrillard J. (2005). Symulakry i symulacja. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Google Scholar
Bieńko M. (2013). Intymne i prywatne praktyki codziennooeci. Studium socjologiczne.Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar
Bobbe S. (2012). Brak toalet w pracy to problem nie tylko zawodowych kierowców. [dostęp:04.03.2018]. http://www.expressbydgoski.pl/bydgoszcz/a/brak-toalet-w-pracy-to--problem-nie-tylko-zawodowych-kierowcow,10994257/
Google Scholar
Brach-Czaina Jolanta (1999). Szczeliny istnienia. Kraków: Wydawnictwo eFKa.
Google Scholar
Cavanagh S. L. (2010). Queering Bathrooms: Gender, Sexuality, and the Hygienic Imagination.Toronto: University of Toronto Press.
Google Scholar
Czajkowska A. (2017). Potrzebny wychodek dla taksówkarzy. [dostęp: 04.03.2018].Dostêpny w World Wide Web: https://linia.com.pl/2017/09/01/potrzebny-wychodek--dla-taksowkarzy/
Google Scholar
Czapiński J. (2012). Ekonomia szczęścia i psychologia bogactwa, „Nauka”, 1: 51–88.
Google Scholar
Douglas M. (2007). Czystość i zmaza. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar
Elias N. (2011). O procesie cywilizacji. Analizy socjo- i psychogenetyczne. Warszawa:Wydawnictwo W.A.B.
Google Scholar
Foucault M. (1995). Historia seksualności. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”.
Google Scholar
Foucault M. (2009). Nadzorować i karać. Narodziny więzienia. Warszawa: WydawnictwoAletheia.
Google Scholar
Goffman E. (2011). Relacje w przestrzeni publicznej. Mikrostudia porządku publicznego.Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Gratkowski R. (2013). Zakopane: WC na godziny. [dostęp: 04.03.2018].http://www.24tp.pl/?mod=news&id=20701
Google Scholar
Haslam N. (2012). Toilet psychology. [dostęp: 20.02.2018].https://thepsychologist.bps.org.uk/volume-25/edition-6/toilet-psychology
Google Scholar
Jakieła K. (2017). Pierwsza mobilna łaźnia dla bezdomnych stanęła w Warszawie. [dostęp:02.03.2018].
Google Scholar
http://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/7,54420,21858533,pierwszamobilna-laznia-dla-bezdomnych-stanela-w-warszawie.html
Google Scholar
Jakubowska H. i Nosal P. (red.) (2017). Socjologia sportu. Warszawa: WydawnictwoNaukowe PWN.
Google Scholar
Kodeks wykroczeń, Dz. U. 1971 nr 12 poz. 114 z późn, zm.
Google Scholar
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz. U. 1997 nr 78poz. 483 z późn, zm.
Google Scholar
Kowalski P. (2011). O tym, co nieuniknione: ekskrementy i defekacja, [w:] K. Konarska(red.), Ciało cielesne (s. 19-41). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar
Krajewski M. (2013). Są w życiu rzeczy… Szkice z socjologii przedmiotów. Warszawa:Fundacja Nowej Kultury Bêc Zmiana.
Google Scholar
Krajewski M. (red.) (2005). W stronę socjologii przedmiotów. Poznań: WydawnictwoNaukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Google Scholar
Kristeva J. (2007). Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie. Kraków: Wydawnictwo UniwersytetuJagiellońskiego.
Google Scholar
Kubiak Z. (2015). Toaleta na Dworcu Zachodnim w Poznaniu będzie płatna, aby niespali tam bezdomni. [dostęp: 05.03.2018]. https://wiadomosci.wp.pl/toaleta-na-dworcuzachodnim-w-poznaniu-bedzie-platna-aby-nie-spali-tam-bezdomni-6027746122134657a
Google Scholar
Łukasiuk M. i Jewdokimow M. (red.) (2014). Socjologia zamieszkiwania. Warszawa:Wydawnictwo Naukowe „Sub Lupa”.
Google Scholar
Machowska-Okrój S. (2014). Wzrost gospodarczy a dobrobyt ekonomiczno-społecznyw wybranych krajach europejskich. „Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych iZarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego”, 35: 409-430.
Google Scholar
Magala S. (1980). Simmel. Wybór pism, Warszawa: Wiedza Powszechna.
Google Scholar
Maslow A. (2009). Motywacja i osobowość. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Menninghaus W. (2009). Wstręt. Teoria i historia. Kraków: Towarzystwo Autorów i WydawcówPrac Naukowych „Universitas”.
Google Scholar
Miller D. (2011). Teoria zakupów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Molotch H. (2010). Introduction: Learning from the Loo, [w:] H. Molotch i L. Norén(red.), Toilet. Public Restrooms and the Politics of Sharing (s. 1-20). Nowy Jorki Londyn: New York University Press.
Google Scholar
Morrison A. P. (1996). The Culture of Shame. Nowy Jork: Ballantine Books.
Google Scholar
NIK (2012). Utrzymanie przez gminy czystooeci i porządku w miejscach publicznych [dostęp:05.03.2018]. https://www.nik.gov.pl/plik/id,4199,vp,5339.pdf
Google Scholar
Niśkiewicz Z. (2016). Dobrostan psychiczny i jego rola w życiu człowieka. „Studia Krytyczne”,3: 139-151.
Google Scholar
Norén L. (2010). Only Dogs Are Free to Pee: New York Cabbies’ Search For Civility, [w:]H. Molotch i L. Norén (red.), Toilet. Public Restrooms and the Politics of Sharing(s. 93-114). Nowy Jork i Londyn: New York University Press.
Google Scholar
Nowak G. (2015). Amerykańscy naukowcy zbadali, którą toaletę najlepiej wybieraćw miejscach publicznych. [dostęp: 25.02.2018].
Google Scholar
http://kabinysanitarne.pl/blog/amerykanscy-naukowcy-zbadali-ktora-toalete-najlepiej-wybierac-miejscach-publicznych
Google Scholar
Palmowska K. (2012). Pokaż mi swoje napisy w toalecie a powiem ci kim jesteś. Analizazjawiska latrynaliów na przykładzie poznańskich uczelni wyższych, Poznań: Uniwersytetim. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Google Scholar
Pawlik W. (2009). Lęk, wstyd, wina – w stronę socjologii emocji, [w:] P. Binder, H. Palskai W. Pawlik (red.), Emocje a kultura i życie społeczne (s. 241-252). Warszawa:Wydawnictwo IFiS PAN.
Google Scholar
Podemski K. (2004). Socjologia podróży, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar
Poznań City Center z płatnymi toaletami, bo boją się bezdomnych (2013). [dostęp:04.03.2018]. https://poznan.onet.pl/poznan-city-center-z-platnymi-toaletami-bo-bojasie-bezdomnych/5gb5f
Google Scholar
Poznań: centrum handlowe wprowadza opłatę za toaletę. Przez bezdomnych (2016). [dostęp:03. 03. 2018]. https://epoznan.pl/news-news-67002n%20
Google Scholar
Poznan_centrum_handlowe_wprowadza_oplate_za_toalete._Przez_bezdomnych
Google Scholar
Socha R. (2015). Pułapki szczęścia. „Polityka”. [dostęp: 09.02.2018]. https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/ludzieistyle/1532363,1,pulapki-szczescia.read
Google Scholar
Suprewicz J. C. (2005). Socjologia turystyki. Lublin: Wydawnictwo Akademickie Wyższej Szkoły Społeczno-Przyrodniczej.
Google Scholar
Szacka B. (2003). Wprowadzenie do socjologii. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar
Sztompka P., Bogunia-Borowska Małgorzata (red.) (2008). Socjologia codzienności.:Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
Google Scholar
Tarnowska E. (2008). Upokarzający dla kierowców brak toalet. [dostęp: 04.03.2018].https://www.epiotrkow.pl/news/Rokszyce-Upokarzajacy-dla-kierowcow-brak-toalet,682#
Google Scholar
Zaremba M. (2016). Dobrobyt społeczny – problemy metodologiczne i definicyjne. „ZeszytyNaukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze”, 4: 323–331.
Google Scholar
