Przeobrażenia funkcjonalno-przestrzenne miast tradycyjnego regionu społeczno - ekonomicznego - wymiar teoretyczny

Abstrakt

Pierwszym celem badania jest określenie aktualnego stanu wiedzy na temat funkcjonalno- -przestrzennych przekształceń złożonych systemów osadniczych, przede wszystkim w tradycyjnym regionie społeczno-gospodarczym. Drugim jest zaproponowanie kilku modeli (cyrkulacyjnego ujęcia przemian gospodarczych oraz urbanizacyjnych). Punktem wyjścia dla badań autora jest próba modelu pochodzenia i ewolucji bazy ekonomicznej jako kluczowego elementu zmiany w przestrzeni społeczno-gospodarczej. Zmiany gospodarcze i urbanizacja są komplementarne, odzwierciedlają zarówno dośrodkowe, jak i odśrodkowe siły warunkujące transformację całego systemu osadniczego.

Słowa kluczowe:

złożony system osadniczy, model cyrkulacyjny przekształceń gospodarki i urbanizacji, baza ekonomiczna, siły dośrodkowe i odśrodkowe, województwo śląskie

Bertalanffy L., 1968, General system theory. Foundations, development, applications, G. Braziller, New York.
  Google Scholar

Blotenvogel H., 1983, Die Städte system in Nordrhein-Westfalen, [w:] Schreiber P., Weber F. (Hrsg.), Westfalen und angrenzende Regionen. Festschrift zum 44. Deutschen Geographentag in Münster, 1, Padeborn.
  Google Scholar

Chojnicki Z., 1996, Region w ujęciu geograficzno-systemowym, [w:] Czyż T. (red.), Podstawy regionalizacji geograficznej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
  Google Scholar

Friedmann J., 1967, A general theory of polarized development, Ford Foundation, Urban and Regional Development Advisory Program in Chile, Santiago.
  Google Scholar

Gwosdz K., 2004, Ewolucja rangi miejscowości w konurbacji przemysłowej. Przypadek Górnego Śląska (1830–2000), Wydawnictwo Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Kraków.
  Google Scholar

Gwosdz K., 2014, Pomiędzy starą a nową ścieżką rozwojową. Mechanizmy ewolucji struktury gospodarczej i przestrzennej regionu tradycyjnego przemysłu na przykładzie konurbacji katowickiej po 1989 roku, Wydawnictwo Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
  Google Scholar

Gwosdz K., Sobala-Gwosdz A., 2012, Struktura funkcjonalna i powiązania miast konurbacji katowickiej po dwu dekadach restrukturyzacji, „Przegląd Geograficzny” z. 4.
  Google Scholar

Kantor-Pietraga I., 2014, Systematyka procesu depopulacji miast na obszarze Polski od XIX do XXI wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
  Google Scholar

Kaszowska B., Pukowska-Mitka M., Runge J., 1992, Wybrane aspekty rozwoju układu osadniczego woj. katowickiego w latach 1885–1992, [w:] Modrzejewski P. (red.), Wybrane zagadnienia z geografii społeczno-ekonomicznej, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec.
  Google Scholar

Klaassen L.H., Paelinck J.H.S., 1979, The future of large towns, “Environment and Planning. A” 11.
  Google Scholar

Krzysztofik R., 2014, Geneza aglomeracji miast na obszarze Polski, Uniwersytet Śląski, Katowice.
  Google Scholar

Krzysztofik R., Runge J., 2010, Tendencje lokalizacyjne budownictwa mieszkaniowego w miastach konurbacji katowickiej po 1945 roku a model urbanizacji, [w:] Jażdżewska I. (red.), XXIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście. Osiedla blokowe w strukturze przestrzennej miast, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
  Google Scholar

Kunzmann K.R., 2010, Medium-sized towns. Strategic planning and creative governance in the South Baltic Arc, “Making Strategies in Spatial Planning urban and Landscape Perspectives” vol. 9.
  Google Scholar

Liszewski S., 1997, Przestrzeń miejska i jej organizacja, [w:] Domański B. (red.), Geografia – człowiek – gospodarka, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków.
  Google Scholar

Liszewski S., 2011, Geografia miasta. Założenia ogólne. Program badań, [w:] Marciniak K., Sikora K., Sokołowski D. (red.), Koncepcje i problemy badawcze w geografii, Wyższa Szkoła Gospodarki, Bydgoszcz.
  Google Scholar

Miszewska B., 1995, Strefa miejska i peryferie w powiększającym się terytorialnie Wrocławiu, [w:] Kaczmarek J. (red.), VIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście. Centra i peryferie dużych miast. Transformacja i przyszłość. Pojęcia i metody badawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
  Google Scholar

Mydel R., 1980, Problemy rozwoju struktury przestrzennej urbanistycznych stref Krakowa, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Geograficzne” z. 50.
  Google Scholar

Mydel R., 2006, Od urbanizacji do reurbanizacji. Zmodyfikowany model falowego rozwoju obszarów metropolitalnych, Akademia Pedagogiczna, Kraków.
  Google Scholar

Runge A., Runge J., 2015, Modele przestrzeni społecznej złożonych układów osadniczych (wybrane aspekty teoretyczno-empiryczne), [w:] Soja M., Zborowski A. (red.), Miasto w badaniach geografów, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków.
  Google Scholar

Runge J., 1999, Osadnictwo, [w:] Szajnowska-Wysocka A. (red.), Studium wiedzy o regionie śląskim, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
  Google Scholar

Runge J., 2015, Problemy wzrostu i rozwoju złożonych układów osadniczych, „Studia Miejskie” t. 20.
  Google Scholar

Runge J., 2016, Geograficzny wymiar modernizacji społecznej regionalnych systemów osadniczych (zarys problemu), „Konwersatorium Wiedzy o Mieście” nr 1(28).
  Google Scholar

Runge J., Kantor-Pietraga I., Krzysztofik R., Runge A., 2014, Model urbanizacji złożonych układów osadniczych w świetle procesu kurczenia się miast w Polsce, [w:] Stryjakiewicz T. (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
  Google Scholar

Runge J., Kłosowski F., 2011, Changes in population and economy in Śląskie Voivodship in the context of suburbanization process, “Bulletin of Geography. Socio-economic series” No 16.
  Google Scholar

Runge J., Zadrożny T., 1987, Struktura społeczno-ekonomiczna województwa katowickiego, „Przegląd Geograficzny” z. 1–2.
  Google Scholar

Runge J., Zadrożny T., 1989, Delimitacja konurbacji katowickiej, [w:] Rykiel Z. (red.), Struktury i procesy demograficzno-społeczne w regionie katowickim, Ossolineum, Wrocław. Prace Geograficzne IGiPZ PAN nr 151.
  Google Scholar

Rykiel Z., 1985, Zagadnienia regionalnych systemów osadniczych, PWE, Warszawa. Studia KPZK PAN t. LXXXVIII.
  Google Scholar

Rykiel Z., 1991, Rozwój regionów stykowych w teorii i w badaniach empirycznych, Ossolineum, Wrocław.
  Google Scholar

Spórna T., 2012, Modele przemian urbanizacyjnych w województwie śląskim, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec.
  Google Scholar

Zelinsky W., 1971, The hypothesis of the mobility transition, “Geographical Review” 61, 2.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2020-11-28

Cited By / Share

Runge, J. (2020). Przeobrażenia funkcjonalno-przestrzenne miast tradycyjnego regionu społeczno - ekonomicznego - wymiar teoretyczny. Studia Miejskie, 32, 21–33. https://doi.org/10.25167/sm2018.032.02

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.


Licencja

Prawa autorskie (c) 2020 Studia Miejskie

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.