Globalne powiązania metropolii europejskich – próba typologii
Piotr Raźniak
Abstrakt
W niniejszym opracowaniu przedstawiono rozwój procesów globalizacji zachodzących w metropoliach europejskich ze szczególnym uwzględnieniem ośrodków polskich. O pozycji metropolii w hierarchii decyduje przede wszystkim rozwój nowoczesnych usług oraz obecność gałęzi przemysłu związanych z wysokimi technologiami, które są najczęściej brane pod uwagę przez autorów badających powiązania międzynarodowe. Nie ma możliwości technicznych, aby w jednym opracowaniu zawrzeć wszystkie czynniki mogące mieć wpływ na pozycję miasta zarówno na arenie światowej, jak i europejskiej, dlatego też podjęto próbę stworzenia syntetycznej ogólnej hierarchii miast europejskich. W Europie zachodzi dosyć wyraźny podział pomiędzy krajami UE 15 a nowo przyjętymi w XXI w., jednak dystans pomiędzy nimi systematycznie się zmniejsza na korzyść metropolii usytuowanych w Europie Środkowo-Wschodniej.
Słowa kluczowe:
globalizacja, powiązania międzynarodowe, metropolia, obszar metropolitalny miastoBibliografia
Ache P., 2000, Cities in old industrial regions between local innovative milieu and urban governance - reflections on city region governance, „European Planning Studies” 8.6, s. 693-709.
Allen J., 2008, Powerful city networks: Morę than connections, less than domination and control, „Globalization and World Cities Research Bulletin” 270.
Beaverstock J.V., Smith R.G., Taylor P.J., 1999, A rooster of world cities, „Cities” 6.6, s. 445-458.
Budd L., 1995, Globalization, territory and strategie alliances in different financial centres, „Urban Studies” 32, s. 345-360.
Derudder B., Taylor P.J., Ni P., De Vos A., Hoyler M., Hansens H., Basens D., Huang J., Witlox E, Shen W., Yang X., 2010, Pathways of change: Shifting connectivities in the world city network, 2000-08, “Urban Studies" 47, s. 1861-1877.
ESPON Atlas, Mapping the structure of the European territory, Federal Office for Building and Regional Planning, 2006, s. 92.
European Metropolitan Regions And Areas, 2000, www.eurometrex.org/EN/index.asp (styczeń 2013).
Friedmann J., 1995, Where we stand: A decade of world city research, [w:] World cities in a world-system, red. P.L. Knox, P.J. Taylor, Cambridge University Press, Cambridge, s. 21-47.
GAWC Research Data, 2008, www.lboro.ac.uk (styczeń 2013).
Gontarski Z., 1973, W sprawie delimitacji i typologii wielkomiejskich układów osadniczych (obszarów metropolitalnych), [w:] Aglomeracje miejskie w Polsce. Pojęcie i terminologia, red. K. Dziewoński, PWN, Warszawa.
Biuletyn KPZK PAN z. 79, s. 11-28.
Gontarski Z., 1980, Obszary metropolitalne w Polsce: delimitacja i charakterystyka struktury przestrzennej, PWN, Warszawa. Biuletyn KPZK PAN z. 109, s. 11-21.
Hall P., 1966, The world cities, Heinemann, London.
Jałowiecki B., 2000, Społeczna przestrzeń metropolii, Scholar, Warszawa, s. 208.
Knox P., 2002, World cities and organisation of global space, [w:] Geographies of global change, Blackwell, Oxford, s. 328-338.
Knox P„ Taylor P.J., 2005, Toward a geography of the globalization of architecture office networks, „Journal of Architectural Education” 58, s. 23-32.
Kratkę S., 2007, Metropolisation of the European economic territory as a conseąuence of increasing specialisation of urhan agglomerations in the knowledge economy, „European Planning Studies” 15, s. 1-27.
Liszewski S., 2005, Delimitacja Obszaru Metropolitalnego Łodzi, [w:] Obszar Metropolitalny Łodzi - wyzwania i problemy, red. T. Markowski, Warszawa. Biuletyn KPZK PAN z. 215, s. 25-47.
O'Brien R., 1992, Global financial integration: The end of geography, Council on Foreign Relations Press, New York, s. 120.
Pacione M„ 2001, Urban geography - a global perspective, Routledge, London, s. 663.
Raźniak P„ 2012, Procesy społeczno-ekonomiczne w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym, „Prace Geograficzne Uniwersytetu Jagiellońskiego" z. 129, s. 63-81.
Sassen S., 2001, The global city, Princeton University Press, Princeton, s. 449.
Scientific Dialogue on Cities, Rural Areas and RisingEnergy Prices, 2010, First ESPON 2013 Scientific Report, 2001, s. 92.
Short J., Kim Y., Kuus M., Wells H., 1996, The dirty little secret of world cities research: Data problems in comparative analysis, „International Journal of Urban and Regional Research” 20, s. 697-717.
Standards for Delineating Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas, 2010, Office of Management and Budget, Federal Register, 75, 123, Washington, s. 9
Taylor P.J., 2004, Reply to „A Critical comment on the Taylor approach for measuring world city interlock linkages", „Geographical Analysis” 36.3, s. 297-298.
Taylor P.J., 2010, Measuring the world city network: New results and Developments, „Globalization and World Cities Research Bulletin" 300.
Taylor P.J., Aranya P., 2008, A global „urhan roller coaster”? Connectivity changes in the world city network, 2000-04, „Regional Studies” 42, s. 1-16.
Taylor P.J., Catalano G., Walker D.R.E, 2002, Measurement of the world city network, „Urban Studies” 39.1, s. 2367-2376.
Taylor P.J., Walker D.R.F., Catalano G., Hoyler M., 2002, Diversity and power in the world city network, „Cities” 19.4, s. 231-241.
Unia Metropolii Polskich, 2008, www.selfgov.gov.pl (styczeń 2013).
Update of Statistical Area Definitions and Guidance on Their Uses, 2009, OMB Bulletin, no 10-02, Executive Office Of the President, Washington, s. 154.
Vijver van de E., Derudder B., Bassens D., Witlox F., 2012, Filling some black holes: Modeling the connection between urbanization, infrastructure, and global service intensity in 112 metropolitan regions across the world, „Globalization and World Cities Research Bulletin” 396.
Wall R.S., Knaap van der B., 2011, Sectoral differentiation and networkstructure within contemporary worldwide corporate networks, „Economic Geography” 83.3, s. 267-308.
Zborowski A., 2005, Przemiany struktury społeczno-przestrzennej regionu miejskiego w okresie realnego socjalizmu transformacji ustrojowej (na przykładzie Krakowa), IGiGP UJ, Kraków, s. 576.
Allen J., 2008, Powerful city networks: Morę than connections, less than domination and control, „Globalization and World Cities Research Bulletin” 270.
Beaverstock J.V., Smith R.G., Taylor P.J., 1999, A rooster of world cities, „Cities” 6.6, s. 445-458.
Budd L., 1995, Globalization, territory and strategie alliances in different financial centres, „Urban Studies” 32, s. 345-360.
Derudder B., Taylor P.J., Ni P., De Vos A., Hoyler M., Hansens H., Basens D., Huang J., Witlox E, Shen W., Yang X., 2010, Pathways of change: Shifting connectivities in the world city network, 2000-08, “Urban Studies" 47, s. 1861-1877.
ESPON Atlas, Mapping the structure of the European territory, Federal Office for Building and Regional Planning, 2006, s. 92.
European Metropolitan Regions And Areas, 2000, www.eurometrex.org/EN/index.asp (styczeń 2013).
Friedmann J., 1995, Where we stand: A decade of world city research, [w:] World cities in a world-system, red. P.L. Knox, P.J. Taylor, Cambridge University Press, Cambridge, s. 21-47.
GAWC Research Data, 2008, www.lboro.ac.uk (styczeń 2013).
Gontarski Z., 1973, W sprawie delimitacji i typologii wielkomiejskich układów osadniczych (obszarów metropolitalnych), [w:] Aglomeracje miejskie w Polsce. Pojęcie i terminologia, red. K. Dziewoński, PWN, Warszawa.
Biuletyn KPZK PAN z. 79, s. 11-28.
Gontarski Z., 1980, Obszary metropolitalne w Polsce: delimitacja i charakterystyka struktury przestrzennej, PWN, Warszawa. Biuletyn KPZK PAN z. 109, s. 11-21.
Hall P., 1966, The world cities, Heinemann, London.
Jałowiecki B., 2000, Społeczna przestrzeń metropolii, Scholar, Warszawa, s. 208.
Knox P., 2002, World cities and organisation of global space, [w:] Geographies of global change, Blackwell, Oxford, s. 328-338.
Knox P„ Taylor P.J., 2005, Toward a geography of the globalization of architecture office networks, „Journal of Architectural Education” 58, s. 23-32.
Kratkę S., 2007, Metropolisation of the European economic territory as a conseąuence of increasing specialisation of urhan agglomerations in the knowledge economy, „European Planning Studies” 15, s. 1-27.
Liszewski S., 2005, Delimitacja Obszaru Metropolitalnego Łodzi, [w:] Obszar Metropolitalny Łodzi - wyzwania i problemy, red. T. Markowski, Warszawa. Biuletyn KPZK PAN z. 215, s. 25-47.
O'Brien R., 1992, Global financial integration: The end of geography, Council on Foreign Relations Press, New York, s. 120.
Pacione M„ 2001, Urban geography - a global perspective, Routledge, London, s. 663.
Raźniak P„ 2012, Procesy społeczno-ekonomiczne w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym, „Prace Geograficzne Uniwersytetu Jagiellońskiego" z. 129, s. 63-81.
Sassen S., 2001, The global city, Princeton University Press, Princeton, s. 449.
Scientific Dialogue on Cities, Rural Areas and RisingEnergy Prices, 2010, First ESPON 2013 Scientific Report, 2001, s. 92.
Short J., Kim Y., Kuus M., Wells H., 1996, The dirty little secret of world cities research: Data problems in comparative analysis, „International Journal of Urban and Regional Research” 20, s. 697-717.
Standards for Delineating Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas, 2010, Office of Management and Budget, Federal Register, 75, 123, Washington, s. 9
Taylor P.J., 2004, Reply to „A Critical comment on the Taylor approach for measuring world city interlock linkages", „Geographical Analysis” 36.3, s. 297-298.
Taylor P.J., 2010, Measuring the world city network: New results and Developments, „Globalization and World Cities Research Bulletin" 300.
Taylor P.J., Aranya P., 2008, A global „urhan roller coaster”? Connectivity changes in the world city network, 2000-04, „Regional Studies” 42, s. 1-16.
Taylor P.J., Catalano G., Walker D.R.E, 2002, Measurement of the world city network, „Urban Studies” 39.1, s. 2367-2376.
Taylor P.J., Walker D.R.F., Catalano G., Hoyler M., 2002, Diversity and power in the world city network, „Cities” 19.4, s. 231-241.
Unia Metropolii Polskich, 2008, www.selfgov.gov.pl (styczeń 2013).
Update of Statistical Area Definitions and Guidance on Their Uses, 2009, OMB Bulletin, no 10-02, Executive Office Of the President, Washington, s. 154.
Vijver van de E., Derudder B., Bassens D., Witlox F., 2012, Filling some black holes: Modeling the connection between urbanization, infrastructure, and global service intensity in 112 metropolitan regions across the world, „Globalization and World Cities Research Bulletin” 396.
Wall R.S., Knaap van der B., 2011, Sectoral differentiation and networkstructure within contemporary worldwide corporate networks, „Economic Geography” 83.3, s. 267-308.
Zborowski A., 2005, Przemiany struktury społeczno-przestrzennej regionu miejskiego w okresie realnego socjalizmu transformacji ustrojowej (na przykładzie Krakowa), IGiGP UJ, Kraków, s. 576.
Raźniak, P. (2020). Globalne powiązania metropolii europejskich – próba typologii. Studia Miejskie, 9, 83–94. Pobrano z https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/sm/article/view/2660
Autorzy
Piotr RaźniakStatystyki
Downloads
Download data is not yet available.
Inne teksty tego samego autora
- Piotr Raźniak, Sławomir Dorocki, Anna Winiarczyk-Raźniak, Ranga miasta w świetle syntetycznego wskaźnika stabilności gospodarczej , Studia Miejskie: Tom 18 (2015)
- Andrzej Zborowski, Piotr Raźniak, Suburbanizacja rezydencjalna w Polsce – ocena procesu , Studia Miejskie: Tom 9 (2013)
