„Człowiek w mocy Ducha Świętego”. Teologiczne założenia pneumatologicznej antropologii Nikosa Angelosa Nissiotisa
Abstrakt
Opracowanie stanowi prezentację podstawowych założeń pneumatologicznej antropologii jednego z najwybitniejszych greckich teologów prawosławnych XX w., Nikosa Angelosa Nissiotisa. Antropologia Nissiotisa jest chrystologicznie i pneumatologicznie zorientowana. Nissiotis proponuje, by istotnym paradygmatem interpretacji nauki o stworzeniu człowieka uczynić misterium wcielenia. Jest przekonany o tym, że patrząc na działania Trójcy poprzez pryzmat inkarnacyjny, problematyka początku, bycia i przeznaczenia człowieka zyskuje prawdziwie chrystocentryczny charakter. Podkreśla zarazem rolę Ducha Świętego w realizacji zbawczego posłannictwa Chrystusa. Zwraca uwagę na to, że najwyższym celem przemiany człowieka jest bycie z Chrystusem. Przebóstwienie w swej istocie jest procesem chrystyfikacji, co oznacza bycie z Chrystusem i bycie niesionym przez Ducha Świętego. Zaznacza, że człowieka należy definiować w relacji do jego spełnienia, które osiąga w Chrystusie i w relacji do Ducha Świętego.
Słowa kluczowe:
Nikos Angelos Nissiotis, Trójca Święta, Chrystus, Duch Święty, odkupienie, antropologia, pneumatologiczna antropologia, przebóstwienie, ekumenizmBibliografia
ATANAZY ALEKSANDRYJSKI, De incarnatione, PG 26, 996.
Google Scholar
BAZYLI WIELKI, De Spiritu Sancto, I, 2, PG 32, 69–72.
Google Scholar
BAZYLI WIELKI, De Spiritu Sancto, XVIII, 47, PG 32, 153.
Google Scholar
BAZYLI WIELKI, List 159, w: BAZYLI WIELKI, Listy, W. KRZYŻANIAK (wyb. i tłum.), Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1972, s. 173–175.
Google Scholar
BULGAKOV S., Il Paracclito, Bologna 1971.
Google Scholar
CLÉMENT O., Sur la Pentecôte, „Contacts” 23 (1971) nr 75, s. 275–282.
Google Scholar
DUPUY B., N. Nissiotis (1925–1986) théologien de ľEsprit-Saint et de la Gloire, „Istina“ 22 (1987), s. 225–237.
Google Scholar
EVDOKIMOV P., ĽEsprit Sait dans la tradition ortodoxe, Paris: Éditions du Cerf 1969.
Google Scholar
FRAINEAU-JULIEN B., ĽEglise et le caracteré sacramentel selon M.J. Scheeben, Paris: Desclée de Brouwer 1958.
Google Scholar
GLAESER Z., „Aby wszyscy stanowili jedno”. Jedność Kościoła według Nikosa A. Nissiotisa, „Roczniki Teologiczne” 42 (1995) nr 7, s. 113–122.
Google Scholar
GLAESER Z., Istotne elementy eklezjologii „communio” Nikosa Angelosa Nissiotisa, w: A. CZAJA, M. MARCZEWSKI (red.), Communio w chrześcijańskiej refleksji o Kościele, Lublin: Wydawnictwo KUL 2004, s. 315–334.
Google Scholar
GLAESER Z., Nikos A Nissiotis – pneumatologiczna wizja jedności Kościoła, „Studia i Dokumenty Ekumeniczne” (1992) nr 30, s. 125–131.
Google Scholar
GLAESER Z., Nikosa Nissiotisa droga ekumenii, „Ateneum Kapłańskie” (1999) nr 542, s. 84–96.
Google Scholar
GLAESER Z., Nissiotis Nikos Angelos, w: LThK, t. VII, Freiburg im Br.: Herder 19983, s. 880.
Google Scholar
GLAESER Z., Nissiotis Nikos Angelos. Kościół w mocy Ducha, w: J. MAJEWSKI, J. MAKOWSKI (red.), Leksykon wielkich teologów XX/XXI wieku, Warszawa: Więź, 2003, s. 215–226.
Google Scholar
GLAESER Z., Pneumatologiczna eklezjologia Nikosa A. Nissiotisa, „Teologia w Polsce” 14 (1995) nr 44, s. 16–25.
Google Scholar
GLAESER Z., W dziesiątą rocznicę śmierci Nikosa A. Nissiotisa, „Biuletyn Ekumeniczny” (1995) nr 4, s. 60–70.
Google Scholar
GLAESER Z., W jednym Duchu jeden Kościół. Pneumatologiczna eklezjologia Nikosa A. Nissiotisa, Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 1996.
Google Scholar
GRZEGORZ Z NAZJANZU, Mowa 29, w: GRZEGORZ Z NAZJANZU, Mowy wybrane, S. KAZIKOWSKI (red.), Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1967, s. 312–326.
Google Scholar
GRZEGORZ Z NAZJANZU, Mowa 31, w: GRZEGORZ Z NAZJANZU, Mowy wybrane, S. KAZIKOWSKI (red.), Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1967, s. 344–363.
Google Scholar
GRZEGORZ Z NYSSY, Adv. Apollin., PG 45, 1317.
Google Scholar
HRYNIEWICZ W., Chrystus nasza Pascha. Zarys chrześcijańskiej teologii paschalnej, t. I, Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL 1987.
Google Scholar
HRYNIEWICZ W., Człowiek w mocy Ducha Świętego. Zarys pneumatologii Ojców Wschodnich, „Znak” 29 (1977) nr 7–8, s. 775–793.
Google Scholar
HRYNIEWICZ W., Nasza Pascha z Chrystusem. Zarys chrześcijańskiej teologii paschalnej, t. II, Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL 1987.
Google Scholar
HRYNIEWICZ W., Pascha Chrystusa w dziejach chłowieka i wszechświata. Zarys chrześcijańskiej teologii paschalnej, t. III, Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL 1991.
Google Scholar
IRENEUSZ Z LYONU, Adversus haereses, III, PG 7, 24, 1.
Google Scholar
IRENEUSZ Z LYONU, Adversus haereses, IV, 20, 1, PG 7, 975.
Google Scholar
JAN PAWEŁ II, Encyklika Dominum et Vivificantem, w: JAN PAWEŁ II, Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, t. I, Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława B.M. Archidiecezji Krakowskiej 1996, s. 187–256.
Google Scholar
LOSSKY V., The Mystical Theology of the Eastern Church, London: James Clarke & Co., LTD 1957.
Google Scholar
LOSSKY V., The Vision of God, New York: St. Vladimir's Seminary Press 1983.
Google Scholar
ŁOSSKI W., Teologia mistyczna Kościoła Wschodniego, tłum. M. Sczaniecka, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1989.
Google Scholar
MEYENDORFF J., Teologia bizantyjska. Historia i doktryna, tłum. J. Prokopiuk, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1984.
Google Scholar
MÜHLEN H., Neu mit Gott. Einübung in christliches Leben und Zeugnis, Freiburg – Basel – Wien: Herder 1991.
Google Scholar
MÜHLEN H., Una Mystica Persona. Die Kirche als das Mysterium der heilsgeschichtlichen Identität des Heiligen Geistes in Christus und den Christen: Eine Person in vielen Personen, Paderborn: Ferdinand Schöning Verlag 1967.
Google Scholar
NISSIOTIS N.A., Christus, das Licht der Welt, „Kyrios“ 1 (1960/1961) nr 6, s. 11–21.
Google Scholar
NISSIOTIS N.A., Der pneumatologische Ansatz und die liturgische Verwirklichung des neutestamentlichen νυ̃ν, w: F. CHRIST (red.), Oἰκονομία. Heilsgeschichte als Thema der Theologie (Festschrift für O. Cullmann zum 65. Geburtstag), Hamburg – Bergstedt: Reich 1967, s. 302–309.
Google Scholar
NISSIOTIS N.A., Die Theologie der Ostkirche im ökumenischen Dialog. Kirche und Welt in orthodoxer Sicht, Stuttgart: Evangelisches Verlagswerk 1968.
Google Scholar
NISSIOTIS N.A., Interpreting Orthodoxy. The Communication of some Eastern Orthodox Theological Categories to Students of Western Church Traditions, „The Ecumenical Review” 14 (1961) nr 1, s. 4–28.
Google Scholar
NISSIOTIS N.A., Pneumatologie orthodoxe, w: F.J. LEENHARDT, P. REYMOND, P. FRAENKEL, N.A. NISSIOTIS, G. WIDMER, J. DE SENARCLENS, E. ROCHEDIEU, Le Saint-Esprit, Geneve: Labor et Fides 1963, s. 85–106.
Google Scholar
NISSIOTIS N.A., The Importance of the Doctrine of the Trinity for Church Life and Theology, w: A.J. PHILIPPOU (red.), The Orthodox Ethos, Oxford: Faith Press Ltd 1964, s. 32–69.
Google Scholar
PIETRAS H., By nie milczeć o Bogu. Zarys teologii Ojców Kościoła, Kraków: Maszachaba 1991.
Google Scholar
SCHILLING S.P., Contemporary Continental Theologians, New York: Abingdon 1966.
Google Scholar
ŠPIDLÍK T., Cesta Ducha, Velehrad – Roma: Nakladatelství Refugium 1995.
Google Scholar
ŠPIDLÍK T., La Spititualité de ľOrient chrétien. Manuel systématique, Roma: Edizioni Orientalia Christiana 1978.
Google Scholar
ŠPIDLÍK T., My v Trojici. Krátká trinitární esej, Velehrad – Roma: Nakladatelství Refugium 2000.
Google Scholar
STANIECKI K., Trójca Święta w patrystycznej nauce Zachodu i Wschodu, w: A. CZAJA, P. JASKÓŁA (red.), Wokół tajemnicy Trójcy Świętej, Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 2000, s. 25–71.
Google Scholar
Statystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Studia Oecumenica
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0
Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.
Inne teksty tego samego autora
- , 50 lat Vaticanum II. Sobór Watykański II z perspektywy ekumenicznej , Studia Oecumenica: Tom 13 (2013)
- Zygfryd Glaeser, Od konfliktu do komunii. W kontekście luterańsko-katolickich obchodów 500-lecia Reformacji , Studia Oecumenica: Tom 17 (2017)
- Zygfryd Glaeser, Ekumenizm w Polsce w kontekście dokumentów II Polskiego Synodu Plenarnego (1991–1999) , Studia Oecumenica: Tom 16 (2016)
- Zygfryd Glaeser, JEDNOŚĆ KOŚCIOŁA W PERSPEKTYWIE DOKUMENTU KU WSPÓLNEJ WIZJI KOŚCIOŁA , Studia Oecumenica: Tom 14 (2014)
