„Człowiek w mocy Ducha Świętego”. Teologiczne założenia pneumatologicznej antropologii Nikosa Angelosa Nissiotisa

Zygfryd Glaeser

doi:10.25167/SOe/18/2018/131-146

Opublikowane: 2018-12-18

Tom 18 (2018)

„Człowiek w mocy Ducha Świętego”. Teologiczne założenia pneumatologicznej antropologii Nikosa Angelosa Nissiotisa

Zygfryd Glaeser

Studia Oecumenica

Dział: Teologia wschodnia

https://doi.org/10.25167/SOe/18/2018/131-146

Abstrakt

Opracowanie stanowi prezentację podstawowych założeń pneumatologicznej antropologii jednego z najwybitniejszych greckich teologów prawosławnych XX w., Nikosa Angelosa Nissiotisa. Antropologia Nissiotisa jest chrystologicznie i pneumatologicznie zorientowana. Nissiotis proponuje, by istotnym paradygmatem interpretacji nauki o stworzeniu człowieka uczynić misterium wcielenia. Jest przekonany o tym, że patrząc na działania Trójcy poprzez pryzmat inkarnacyjny, problematyka początku, bycia i przeznaczenia człowieka zyskuje prawdziwie chrystocentryczny charakter. Podkreśla zarazem rolę Ducha Świętego w realizacji zbawczego posłannictwa Chrystusa. Zwraca uwagę na to, że najwyższym celem przemiany człowieka jest bycie z Chrystusem. Przebóstwienie w swej istocie jest procesem chrystyfikacji, co oznacza bycie z Chrystusem i bycie niesionym przez Ducha Świętego. Zaznacza, że człowieka należy definiować w relacji do jego spełnienia, które osiąga w Chrystusie i w relacji do Ducha Świętego.

Słowa kluczowe:

Nikos Angelos Nissiotis, Trójca Święta, Chrystus, Duch Święty, odkupienie, antropologia, pneumatologiczna antropologia, przebóstwienie, ekumenizm

Inne teksty tego samego autora

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Glaeser, Z. (2018). „Człowiek w mocy Ducha Świętego”. Teologiczne założenia pneumatologicznej antropologii Nikosa Angelosa Nissiotisa. Studia Oecumenica, 18, 131–146. https://doi.org/10.25167/SOe/18/2018/131-146

Cited by / Share

Bibliografia

ATANAZY ALEKSANDRYJSKI, De incarnatione, PG 26, 996.
Google Scholar

BAZYLI WIELKI, De Spiritu Sancto, I, 2, PG 32, 69–72.
Google Scholar

BAZYLI WIELKI, De Spiritu Sancto, XVIII, 47, PG 32, 153.
Google Scholar

BAZYLI WIELKI, List 159, w: BAZYLI WIELKI, Listy, W. KRZYŻANIAK (wyb. i tłum.), Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1972, s. 173–175.
Google Scholar

BULGAKOV S., Il Paracclito, Bologna 1971.
Google Scholar

CLÉMENT O., Sur la Pentecôte, „Contacts” 23 (1971) nr 75, s. 275–282.
Google Scholar

DUPUY B., N. Nissiotis (1925–1986) théologien de ľEsprit-Saint et de la Gloire, „Istina“ 22 (1987), s. 225–237.
Google Scholar

EVDOKIMOV P., ĽEsprit Sait dans la tradition ortodoxe, Paris: Éditions du Cerf 1969.
Google Scholar

FRAINEAU-JULIEN B., ĽEglise et le caracteré sacramentel selon M.J. Scheeben, Paris: Desclée de Brouwer 1958.
Google Scholar

GLAESER Z., „Aby wszyscy stanowili jedno”. Jedność Kościoła według Nikosa A. Nissiotisa, „Roczniki Teologiczne” 42 (1995) nr 7, s. 113–122.
Google Scholar

GLAESER Z., Istotne elementy eklezjologii „communio” Nikosa Angelosa Nissiotisa, w: A. CZAJA, M. MARCZEWSKI (red.), Communio w chrześcijańskiej refleksji o Kościele, Lublin: Wydawnictwo KUL 2004, s. 315–334.
Google Scholar

GLAESER Z., Nikos A Nissiotis – pneumatologiczna wizja jedności Kościoła, „Studia i Dokumenty Ekumeniczne” (1992) nr 30, s. 125–131.
Google Scholar

GLAESER Z., Nikosa Nissiotisa droga ekumenii, „Ateneum Kapłańskie” (1999) nr 542, s. 84–96.
Google Scholar

GLAESER Z., Nissiotis Nikos Angelos, w: LThK, t. VII, Freiburg im Br.: Herder 19983, s. 880.
Google Scholar

GLAESER Z., Nissiotis Nikos Angelos. Kościół w mocy Ducha, w: J. MAJEWSKI, J. MAKOWSKI (red.), Leksykon wielkich teologów XX/XXI wieku, Warszawa: Więź, 2003, s. 215–226.
Google Scholar

GLAESER Z., Pneumatologiczna eklezjologia Nikosa A. Nissiotisa, „Teologia w Polsce” 14 (1995) nr 44, s. 16–25.
Google Scholar

GLAESER Z., W dziesiątą rocznicę śmierci Nikosa A. Nissiotisa, „Biuletyn Ekumeniczny” (1995) nr 4, s. 60–70.
Google Scholar

GLAESER Z., W jednym Duchu jeden Kościół. Pneumatologiczna eklezjologia Nikosa A. Nissiotisa, Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 1996.
Google Scholar

GRZEGORZ Z NAZJANZU, Mowa 29, w: GRZEGORZ Z NAZJANZU, Mowy wybrane, S. KAZIKOWSKI (red.), Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1967, s. 312–326.
Google Scholar

GRZEGORZ Z NAZJANZU, Mowa 31, w: GRZEGORZ Z NAZJANZU, Mowy wybrane, S. KAZIKOWSKI (red.), Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1967, s. 344–363.
Google Scholar

GRZEGORZ Z NYSSY, Adv. Apollin., PG 45, 1317.
Google Scholar

HRYNIEWICZ W., Chrystus nasza Pascha. Zarys chrześcijańskiej teologii paschalnej, t. I, Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL 1987.
Google Scholar

HRYNIEWICZ W., Człowiek w mocy Ducha Świętego. Zarys pneumatologii Ojców Wschodnich, „Znak” 29 (1977) nr 7–8, s. 775–793.
Google Scholar

HRYNIEWICZ W., Nasza Pascha z Chrystusem. Zarys chrześcijańskiej teologii paschalnej, t. II, Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL 1987.
Google Scholar

HRYNIEWICZ W., Pascha Chrystusa w dziejach chłowieka i wszechświata. Zarys chrześcijańskiej teologii paschalnej, t. III, Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL 1991.
Google Scholar

IRENEUSZ Z LYONU, Adversus haereses, III, PG 7, 24, 1.
Google Scholar

IRENEUSZ Z LYONU, Adversus haereses, IV, 20, 1, PG 7, 975.
Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Encyklika Dominum et Vivificantem, w: JAN PAWEŁ II, Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, t. I, Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława B.M. Archidiecezji Krakowskiej 1996, s. 187–256.
Google Scholar

LOSSKY V., The Mystical Theology of the Eastern Church, London: James Clarke & Co., LTD 1957.
Google Scholar

LOSSKY V., The Vision of God, New York: St. Vladimir's Seminary Press 1983.
Google Scholar

ŁOSSKI W., Teologia mistyczna Kościoła Wschodniego, tłum. M. Sczaniecka, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1989.
Google Scholar

MEYENDORFF J., Teologia bizantyjska. Historia i doktryna, tłum. J. Prokopiuk, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1984.
Google Scholar

MÜHLEN H., Neu mit Gott. Einübung in christliches Leben und Zeugnis, Freiburg – Basel – Wien: Herder 1991.
Google Scholar

MÜHLEN H., Una Mystica Persona. Die Kirche als das Mysterium der heilsgeschichtlichen Identität des Heiligen Geistes in Christus und den Christen: Eine Person in vielen Personen, Paderborn: Ferdinand Schöning Verlag 1967.
Google Scholar

NISSIOTIS N.A., Christus, das Licht der Welt, „Kyrios“ 1 (1960/1961) nr 6, s. 11–21.
Google Scholar

NISSIOTIS N.A., Der pneumatologische Ansatz und die liturgische Verwirklichung des neutestamentlichen νυ̃ν, w: F. CHRIST (red.), Oἰκονομία. Heilsgeschichte als Thema der Theologie (Festschrift für O. Cullmann zum 65. Geburtstag), Hamburg – Bergstedt: Reich 1967, s. 302–309.
Google Scholar

NISSIOTIS N.A., Die Theologie der Ostkirche im ökumenischen Dialog. Kirche und Welt in orthodoxer Sicht, Stuttgart: Evangelisches Verlagswerk 1968.
Google Scholar

NISSIOTIS N.A., Interpreting Orthodoxy. The Communication of some Eastern Orthodox Theological Categories to Students of Western Church Traditions, „The Ecumenical Review” 14 (1961) nr 1, s. 4–28.
Google Scholar

NISSIOTIS N.A., Pneumatologie orthodoxe, w: F.J. LEENHARDT, P. REYMOND, P. FRAENKEL, N.A. NISSIOTIS, G. WIDMER, J. DE SENARCLENS, E. ROCHEDIEU, Le Saint-Esprit, Geneve: Labor et Fides 1963, s. 85–106.
Google Scholar

NISSIOTIS N.A., The Importance of the Doctrine of the Trinity for Church Life and Theology, w: A.J. PHILIPPOU (red.), The Orthodox Ethos, Oxford: Faith Press Ltd 1964, s. 32–69.
Google Scholar

PIETRAS H., By nie milczeć o Bogu. Zarys teologii Ojców Kościoła, Kraków: Maszachaba 1991.
Google Scholar

SCHILLING S.P., Contemporary Continental Theologians, New York: Abingdon 1966.
Google Scholar

ŠPIDLÍK T., Cesta Ducha, Velehrad – Roma: Nakladatelství Refugium 1995.
Google Scholar

ŠPIDLÍK T., La Spititualité de ľOrient chrétien. Manuel systématique, Roma: Edizioni Orientalia Christiana 1978.
Google Scholar

ŠPIDLÍK T., My v Trojici. Krátká trinitární esej, Velehrad – Roma: Nakladatelství Refugium 2000.
Google Scholar

STANIECKI K., Trójca Święta w patrystycznej nauce Zachodu i Wschodu, w: A. CZAJA, P. JASKÓŁA (red.), Wokół tajemnicy Trójcy Świętej, Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 2000, s. 25–71.
Google Scholar