Związek officium exorcistarum z ministerium catechistarum
List papieża Franciszka Antiquum ministerium w historycznym kontekście posług kościelnych
Dawid Makowski
Akademia Katolicka w Warszawie - Collegium Bobolanumhttps://orcid.org/0009-0003-6007-0393
Emanuel Kwiatkowski
Wydział Teologiczny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniuhttps://orcid.org/0009-0009-5217-978X
Abstrakt
Artykuł wyjaśnia problem związku, zachodzącego pomiędzy urzędem katechisty a dawnym święceniem niższym egzorcysty. Zagadnienie to jest o tyle istotne, że pozwala dostrzec pewnego rodzaju „aktualizację” trzeciego stopnia święceń. Pontyfikat papieża Franciszka, który jest obfity w dokumenty odnoszące się swoją treścią do posług liturgicznych, pozwala jednocześnie odkrywać wyrażaną przez papieża troskę o właściwą misję świeckich w Kościele. Dlatego też, o ile punkt pierwszy artykułu traktuje o historii
związanej z posługą egzorcysty, o tyle punkt drugi dotyczy posługiwania świeckich w nowej posłudze Kościoła. Trzeci punkt artykułu wyjaśnia istotę związku pomiędzy obiema
posługami Kościoła. Dzięki temu możliwe jest dostrzeżenie również natury posług liturgicznych.
Słowa kluczowe:
Święcenia egzorcystatu, Posługa katechisty, Papież Franciszek, Historia, TeologiaBibliografia
Ambrose Merlin Rengith. 2023. „Stable lay ministry of catechist. Intent and Impact of the Apostolic Letter Antiquum Ministerium”. Web-Journal für Recht und Religion 87: 440–457.
Google Scholar
Andrieu Michel. 1925. „Les ordres mineurs dans l’ancien rit romain”. Reuve des Sciences Religieuses 5 (2): 232–274.
DOI: https://doi.org/10.3406/rscir.1925.1297
Google Scholar
Araszczuk Stanisław. 2024. „Posługa katechisty w dokumentach i praktyce Kościoła. Perspektywa Polska”. Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne 23 (1): 5–20.
Google Scholar
Benoist Joseph-Roger De. 1970. „Catéchistes africains”. La Maison-Dieu 102: 108–119.
Google Scholar
Bołoz Wojciech. 1992. Eklezjalne aspekty moralności chrześcijańskiej. Kraków: WAM.
Google Scholar
Bugnini Annibale. 1990. The Reform of the Liturgy (1948–1975). Collegeville: The Liturgical Press.
Google Scholar
Bourgeios Daniel. 2001. Duszpasterstwo Kościoła. Tłum. Małgorzata Tryc-Ostrowska. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Croce Wolter. 1948. „Die niederen Weihen und Ihre hierarchische Wertung: Eine geschichtlicher Studie”. Zeitschrift für Katolische Theologie 70 (3): 257–314.
Google Scholar
Draguła Andrzej. 2022. „Posługi lektora i akolity w perspektywie teologii laikatu”. Teologia i Moralność 17 (2): 59–73.
DOI: https://doi.org/10.14746/TIM.2022.32.2.4
Google Scholar
Filipović Ana Thea. 2023. „Katehetsko-pastoralne i ekleziološke perspektive motuproprija Antiquum Ministerium pape Franje”. Bogoslovska smotra 93 (1): 17–38.
DOI: https://doi.org/10.53745/bs.93.1.1
Google Scholar
Gerosa Libero. 1999. Prawo Kościoła. Tłum. Ireneusz Pękalski. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Górski Edward. 1954. Święcenia niższe i wyższe. Studium liturgiczno-historyczne. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezji Sandomierz.
Google Scholar
Hemperek Piotr. 1973. „Reforma święceń niższych i subdiakonatu”. Prawo Kanoniczne 16 (3–4): 209–228.
DOI: https://doi.org/10.21697/pk.1973.16.3-4.09
Google Scholar
Kałuża Krystian. 2022. „Udział świeckich w synodalności Kościoła. Rozwój nauczania od Soboru Watykańskiego II do papieża Franciszka”. Teologia i Moralność 17 (2): 23–45.
DOI: https://doi.org/10.14746/TIM.2022.32.2.2
Google Scholar
Kaproń Mariusz Kasper. 2023. „Magisterium papieża Franciszka dotyczące liturgii”. Łódzkie Studia Teologiczne 32 (4): 13–27.
DOI: https://doi.org/10.52097/lst.2023.4.29-39
Google Scholar
Kulibera Andrzej. 2010. „Charyzmaty Ducha Świętego w apostolstwie hierarchicznym”. Częstochowskie Studia Teologiczne 38: 119–124.
Google Scholar
Lameri Angelo. 1998. La „Traditio Instrumentorum” e delle insegne nei riti di ordinazione. Studio storico-liturgico. Roma: Edizioni Liturgiche.
Google Scholar
Lécuyer Joseph. 1959. What is a priest?. New York: Hawthorn Books.
Google Scholar
Lécuyer Joseph. 1970. „Les ordres mineurs en question”. La Maison-Dieu 102: 97–108.
Google Scholar
Leonhard Clemens. 2021. „Symbölchen für den notwendigen Wandel”. Kompass 5: 9.
Google Scholar
Litawa Karol. 2019. „Nałożenie rąk w sakramencie święceń od X wieku do Vaticanum II”. Roczniki Teologiczne 66 (8): 49–64.
DOI: https://doi.org/10.18290/rt.2019.66.8-4
Google Scholar
Lubelski Józef. 1932. Dogmatyka katolicka. Podręcznik szkolny. Kraków: Nakładem autora.
Google Scholar
Makowski Dawid. 2022. Czy posługa katechisty jest aktualizacją święceń egzorcystatu? (16.10.2024) https://zpasjidoliturgii.pl/czy-posluga-katechisty-jest-aktualizacja-swiecen-egzorcystatu/.
Google Scholar
Makowski Dawid. 2023. Posługi współczesnego Kościoła. Kraków: Miles.
Google Scholar
Makowski Dawid. 2024. „From ordines minores to ordines maiores. The development of the ordination of the subdiaconate by the XIII century”. Ephemerides Liturgicae 138 (2): 214–229.
Google Scholar
Martimort Aimé-Georges. 1980. „Le service des femmes a l’autel”. Notitiæ 162: 8–16.
Google Scholar
Murawski Roman. 1983. „Katechumenat dwudziestego wieku”. Communio 3 (1): 28–45.
Google Scholar
Nowakowski Przemysław. 2010. „Liturgiczna eklezjologia sakramentu kapłaństwa w obrządku wschodnim”. Ruch Biblijny i Liturgiczny 63 (2): 127–145.
DOI: https://doi.org/10.21906/rbl.166
Google Scholar
Osborne Kenan B. 1989. Priesthood. A History of the Ordination Ministry in the Roman Catholic Church. New Jersey: Paulist Press.
Google Scholar
Ozorowski Mieczysław. 2004. „Urząd i posługa w Kościele”. Studia Teologiczne 22: 15–25.
Google Scholar
Polak Mieczysław. 2023. „Posługa katechisty w świetle Listu apostolskiego Antiquum ministerium papieża Franciszka”. Studia Warmińskie 60: 239–253.
DOI: https://doi.org/10.31648/sw.8770
Google Scholar
Powodowski Hieronim. 2022. Liturgia czyli opisanie Mszy Świętej i jej obrzędów. Tłum. Dawid Makowski. Kraków: Miles.
Google Scholar
Rittner Edward. 1878. Prawo Kościelne Katolickie. T. 1. Lwów: Nakładem Samuela Bodeka.
Google Scholar
Rusecki Marian. 1983. „Problem posoborowej dyskusji nad urzędem w Kościele”. Ruch Biblijny i Liturgiczny 36 (4): 321–329.
DOI: https://doi.org/10.21906/rbl.925
Google Scholar
Różański Jarosław. 2023. „Posługa świeckiego misjonarza w Kościele”. Teologia i Moralność 17 (2): 105–121.
DOI: https://doi.org/10.14746/TIM.2022.32.2.6
Google Scholar
Slyke Daniel G. Van. 2011. „Consecration to the Office of Acolyte: An Historical Perspective”. Usus Antiquior 2 (2): 89–128.
DOI: https://doi.org/10.1179/175789411X13049307352136
Google Scholar
Sumowski Marcin. 2019. „Święcenia duchowieństwa w późnośredniowiecznych Prusach”. Roczniki Historyczne 85: 27–89.
DOI: https://doi.org/10.12775/RH.2019.02
Google Scholar
Steger Stefan. 2006. Der Ständige Diakon und die Liturgie: Anspruch und Lebenswirklichkeit eines wiedererrichteten Dienstes (Studien zur Pastoralliturgie). Regensburg: Pustet.
Google Scholar
Straszewicz Marzenna. 1978. „Pojęcie ministerium świeckich według Y. Congara”. Studia Theologica Varsaviensia 16 (2): 69–90.
Google Scholar
Szafrański Władysław. 1959. „Święcenia w prawie kanonicznym”. Prawo Kanoniczne: 2 (3–4): 233–299.
DOI: https://doi.org/10.21697/pk.1959.2.3-4.06
Google Scholar
Towarek Piotr. 2007. „Geneza i kształtowanie się posługi egzorcysty w Kościele”. Studia Elbląskie 8: 111–122.
Google Scholar
Tymister Markus. 2021. Der liturgische Dienst der priester, Diakone, Akolythen und Lektoren: Ein Vademecum der Pastoralliturgik. Zweite neu bearbeitete, erweiterte und ergänzte Auflage. Münster: LIT Verlag.
Google Scholar
Wieland Franz. 1897. Die genetische Entwicklung der sog. Ordines Minores in den drei ersten Jahrhunderten. Rom: In Commision der Herder‘schen Verlagshandlung zu Freiburg im Breisgau und der Buchhandlung Spithöver zu Rom.
Google Scholar
Wysocki Marcin. 2011. Katechumenat i inicjacja chrześcijańska w Afryce Rzymskiej w II i III wieku. W Katechumenat i inicjacja chrześcijańska w Kościele starożytnym. Red. Franciszek Drączkowski i in., 75–96. Lublin: Polihymnia.
Google Scholar
Zachara Maciej. 2012. „Czy Tradycja apostolska jest dokumentem rzymskim?”. Ruch Biblijny i Liturgiczny 65 (1): 3–20.
DOI: https://doi.org/10.21906/rbl.79
Google Scholar
Statystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.
Inne teksty tego samego autora
- Dawid Makowski, Lex orandi – lex credendi w liturgii rzymskiej: na przykładzie odnowienia Modlitwy Powszechnej Wielkiego Piątku w 1965 r. , Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego: Tom 44 Nr 1 (2024)
