Znaczenie przysięgi małżeńskiej w strukturze sakramentu

Konrad Józef Glombik

Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego
https://orcid.org/0000-0001-8461-965X

Abstrakt

Zagadnienie przysięgi małżeńskiej jest przedmiotem refleksji specjalistów z zakresu prawa kanonicznego, liturgistów i teologów. W teologii refleksja o przysiędze małżeńskiej często jest redukowana do wyjaśnienia jej treści i kwestii szafarza sakramentu małżeństwa. W dokumentach Kościoła katolickiego o małżeństwie i opracowaniach teologów jednomyślne jest stanowisko o przysiędze małżeńskiej jako konstytutywnym elemencie sakramentu. Wyjaśnienie istoty tego związku jest współcześnie jednym z ważniejszych problemów teologii małżeństwa. Zarówno natura przysięgi małżeńskiej, jak też jej treści i okoliczności wypowiedzenia mają znaczenie dla sakramentu małżeństwa i są związane z jego istotą. Niniejszy tekst omawia podstawowe aspekty znaczenia przysięgi małżeńskiej w strukturze sakramentu na podstawie współczesnej refleksji teologicznej i dokumentów Kościoła o małżeństwie. Podstawowym jest fakt, że przysięga inicjuje sakrament, ale dotyczy także wzajemnego oddania małżonków, które dokonuje się przez wypowiedzenie słów przysięgi małżeńskiej i zostaje urzeczywistniane w całym życiu małżeńskim będącym sakramentem. Zarówno przysięga małżeńska, jak i sakrament małżeństwa wskazują na obecność Boga w życiu małżonków i tę obecność urzeczywistniają. Kontekst wyrażenia przysięgi małżeńskiej i małżeństwo jako sakrament dokonują się w Chrystusie i w Kościele, i w związku z tym mają charakter eklezjalny. Zawarte w tekście refleksje mają charakter teoretyczny i wskazują na konieczność wypracowania praktycznych implikacji, szczególnie zaś w obszarze teologii przepowiadania (homiletyka, katechetyka) i w teologii pastoralnej.

Słowa kluczowe:

przysięga małżeńska, sakrament małżeństa, wzajemne oddanie, teologia małżeństwa