Franciszkańska kuracja Serca Pana Jezusa w Gliwicach w latach 1925–1945

Piotr Górecki

Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego

Abstrakt

Artykuł jest kontynuacją międzywojennej historii gliwickich franciszkanów i genezy powstania samodzielnej jednostki kościelnej w tzw. dzielnicy hutniczej, zamieszczonym w tomie 35 „Studiów Teologiczno-Historycznych Śląska Opolskiego”
z 2015 r. Autor tym razem przybliża historię kuracji Serca Pana Jezusa w Gliwicach w latach 1925–1945. Od czasu jej ustanowienia gliwiccy franciszkanie prowadzili w tamtejszej dzielnicy hutniczej ożywioną pracę duszpasterską. Jej główne działania ukierunkowane były nie tylko na sprawowanie sakramentów, ale także na działalność społeczną wśród rodzin robotniczych. Po przybliżeniu statusu kuracji jako jednostki kościelnej, omówiono sylwetki duszpasterzy oraz wskazano na główne akcenty pracy duszpasterskiej i charytatywnej. Powołanie do życia tzw. związku parafialnego dla gliwickich parafii oraz prowadzone budowy kościołów w sąsiednich dzielnicach zahamowały dzieło budowy nowego kościoła, który
wybudowano dopiero na przełomie XX i XXI w. Wiele ofiar ponieśli gliwiccy franciszkanie w okresie narodowego socjalizmu i II wojny światowej. Zakonników eksmitowano z większości ich pomieszczeń, ograniczając do minimum działania duszpasterskie. Mimo tego zakonnicy pozostali wśród wiernych. Towarzyszyli im także w trudnych miesiącach 1945 r. oraz w okresie powojennej transformacji i ponownego tworzenia wspólnoty parafialnej. Historia kuracji jest dobrym przykładem, w jaki sposób organizowano pracę duszpasterską w przemysłowych miejscowościach Górnego Śląska w okresie republiki weimarskiej i narodowego socjalizmu.

Słowa kluczowe:

duszpasterstwo na Górnym Śląsku, górnośląscy franciszkanie, gliwickie parafie, Kościół na Górnym Śląsku w okresie narodowego socjalizmu, II wojna światowa na Górnym Śląsku