News about the Cistercians Abbey in Rudy – on the Basis of a Foundation Document from the Time Capsule of the Church in Stanica from 1802
ks. Piotr Górecki
Faculty of Theology of the University of Opolehttps://orcid.org/0000-0002-6052-3968
Abstract
On December 12, 2017, the cross with a ball was removed from the tower of the parish church of St. Martin in Stanica – the last temple built by the Cistercians Abbey in Rudy before its suppression in 1810. In the time capsule there was an occasional record, made on September 20, 1802. The author uses the discovered document and available studies about the abbey in Rudy to discuss the situation of the abbey at the beginning of the turbulent nineteenth century, as well as to characterize the personal condition of the convent. Next, the author describes the main stages of the construction of the church of St. Martin in Stanica on the basis of the dramatic history of the Napoleonic turmoil, using the chronicle of the last part of the document entitled: Our times worthy memories which we want to pass on to the future.
Keywords:
Cistercians in Silesia, the Cistercians Abbey in Rudy, St. Martin church in Stanica, the Church in Upper Silesia at the beginning of the 19th centuryReferences
Będziński Piotr. 1999. Obraz Matki Bożej Pokornej w Rudach, Opole: Wydawnictwo Święte-go Krzyża.
Google Scholar
Derwich Marek. 2014. Instytucje kościelne na Śląsku Pruskim skasowane na mocy edyktu kasacyjnego z 1810 r. W Kasaty klasztorów na obszarze dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów i na Śląsku na tle procesów sekularyzacyjnych w Europie, t. 2: Kasaty na Śląsku Pruskim i ziemiach zaboru pruskiego. Red. Marek Derwich, 23–64. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii. Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego.
Google Scholar
Gerlic Henryk. (1980). „Organizacja nauki w gimnazjum cysterskim w Rudach Wielkich”. Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego 7: 235–244.
Google Scholar
Górecki Piotr. 2008. Stanica. Dzieje parafii, historia osady. Stanica: Drukarnia Epigraf.
Google Scholar
Górecki Piotr. 2012. Cysterskie dziedzictwo rudzkiego sanktuarium. Zarys działalności cy-stersów w Rudach i krótki przewodnik po sanktuarium. Gliwice – Rudy: Drukarnia Epigraf.
Google Scholar
Górecki Piotr. 2017. Kościoły i parafie diecezji gliwickiej (Diecezja Gliwicka – Dziedzictwo i Misja 1). Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskie-go.
Google Scholar
Lazar Jolanta. 2008. Działalność edukacyjna cystersów rudzkich. W Klasztor cystersów w Rudach. Red. Norbert Mika, 57–68. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Informacyjna WAW.
Google Scholar
Mika Norbert. 2014. Kasata klasztorów w 1810 r. na ziemi raciborskiej. W Kasaty klasztorów na obszarze dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów i na Śląsku na tle procesów sekula-ryzacyjnych w Europie, t. 2: Kasaty na Śląsku Pruskim i ziemiach zaboru pruskiego. Red. Marek Derwich, 87–93. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii. Od-dział Polskiego Towarzystwa Historycznego.
Google Scholar
Nowack Alfons. 1935. Die Priester der Zisterzienserabtei Rauden OS. 1682–1810 (1856). 106 Lebensskizzen nach dem Handschriftlichen Catalogus des Stiftes. Breslau: Kommissi-onsverlag der Ostdeutschen Buchhandlung.
Google Scholar
Orzechowski Kazimierz. (1954). „Przekształcenia praw chłopów do ziemi na Górnym Śląsku w końcu XVIII i w pierwszej połowie XIX w.”. Czasopismo Prawno-Historyczne 6 (1): 223–301.
Google Scholar
Orzechowski Kazimierz. (1985). „Antyfeudalne ruchy chłopskie na Śląsku od połowy XVII do połowy XIX w. a prawo obowiązujące chłopów”. Czasopismo Prawno-Historyczne 37 (1): 43–59.
Google Scholar
Popiołek Oswald S. 1954. Bunty chłopskie na Górnym Śląsku do 1811 r. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Google Scholar
Potthast August. 1856. Geschichte der ehemaligen Cistercienserabtei Rauden in Oberschlesi-en. Leobschütz: Verlag von Rudolf Bauer. Wyd. polskie: August Potthast. 2008. Historia dawnego klasztoru cystersów w Rudach na Górnym Śląsku. Tłum. Jarosław Dziemiowicz. Rudy – Gliwice: Wydawnictwo Pracowni Komputerowej Jacka Skalmierskiego.
Google Scholar
Prokop Krzysztof R. 2018. Vademecum chronologiczno-bibliograficzne do badań nad hierar-chią Kościoła w Polsce i na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, Kraków: Drukarnia Akcy-densowa Dorosz Andrzej.
Google Scholar
Rybandt Stanisław. 1977. Średniowieczne opactwo cystersów w Rudach (Prace Wrocławskie-go Towarzystwa Naukowego 195). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar
Schneider Ambrosius. 1974. Kolonisation und Mission im Osten. W Die Cistercienser. Ge-schichte, Geist, Kunst. Red. Ambrosius Schneider i in., 74–106. Köln: Wienand Verlag.
Google Scholar
Wolnik Franciszek. 1995. Matka Boska Rudzka. Dzieje Sanktuarium w Rudach Wielkich. Opole: Wydawnictwo Świętego Krzyża.
Google Scholar
Wolnik Franciszek. 2009. Skryptorium i biblioteka rudzkich cystersów. W Cystersi w Rudach. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej w dniach 5 i 6 czerwca 2009 r. w Opolu i Rudach przez Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego i diecezję gliwicką z okazji 750. rocznicy fundacji opactwa cysterskiego w Rudach (Z Dziejów Kultury Chrześcijańskiej na Śląsku 59). Red. Franciszek Wolnik, 93–111. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
Google Scholar
Wolnik Franciszek. 2014. Kasata górnośląskich opactw cysterskich. W Kasaty klasztorów na obszarze dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów i na Śląsku na tle procesów sekulary-zacyjnych w Europie, t. 2: Kasaty na Śląsku Pruskim i ziemiach zaboru pruskiego. Red. Marek Derwich, 145–164. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii. Od-dział Polskiego Towarzystwa Historycznego.
Google Scholar
Statistics
Downloads
License
Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.
