Chryzostomowa adaptacja etopei w wybranych tekstach Homilii na Ewangelię św. Mateusza

Zygmunt Jan Nagel

doi:10.25167/sth.4534

Published: 2023-01-06

Vol. 42 No. 2 (2022)

Chrysostom’s Adaptation of Ethopoeia in Selected Texts of the Homily on the Gospel of St Matthew

Zygmunt Jan Nagel

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

Section: Articles

https://doi.org/10.25167/sth.4534

Abstract

Ethopoeia is one of the “introductory exercises” (progymnasmata) practiced mainly in rhetorical schools in the period of antiquity and late antiquity. At that time, in the strict sense, it was understood as a fictional speech, put into the mouths of mythical or historical people, with an emphasis on their character. This figure was also used by St John Chrysostom, who assimilated it in the pagan rhetorician Libanios’ school. This article deals with the issue of ethopoeia in the historical and contemporary context and
takes into account the exemplificative texts of the Homily on the Gospel of St Matthew, the aforementioned Doctor of the Church. The article shows the wealth of ethopoeias he uses,
by taking into account their formal and material aspects.

Keywords:

St John Chryzostom, ethopoeia, rhetoric

Most read articles by the same author(s)

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Nagel, Z. J. (2023). Chrysostom’s Adaptation of Ethopoeia in Selected Texts of the Homily on the Gospel of St Matthew. Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, 42(2), 15–34. https://doi.org/10.25167/sth.4534

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.

References

Arystoteles. 2004. Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Awianowicz Bartosz B. 2008. Progymnasmata w teorii i praktyce szkoły humanistycznej od końca XV do połowy XVIII wieku. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar

Burczak Krzysztof. 2004. Figury retoryczne i tropy w Psalmach. Na podstawie „Expositio Psalmorum” Kasjadora. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Chryzostom Jan. 2003. Homilie na Ewangelię według św. Mateusza. Cz. 1: Homilie 1–40 (Źródła Myśli Teologicznej 18). Przekład Jan Krystyniacki. Kraków: WAM.
Google Scholar

Chryzostom Jan. 2003. Homilie na Ewangelię według św. Mateusza. Cz. 2: Homilie 41–90 (Źródła Myśli Teologicznej 23). Przekład Arkadiusz Baron, Jan Krystyniacki. Kraków: WAM.
Google Scholar

Cichocka Helena. 1994. Teoria retoryki bizantyńskiej. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Cribiore Raffaella. 2013. Libanius, the Sophist: Rhetoric, Reality, and Religion in the Fourth Century. Ithaca – London: Cornell University Press.
Google Scholar

Hermogenes. 2013. Wstępne ćwiczenia retoryczne. W Progymnasmata. Greckie ćwiczenia retoryczne i ich modelowe opracowanie. Oprac. i przekład Henryk Podbielski. Lublin: TN KUL.
Google Scholar

Korolko Mirosław. 2010. Podręcznik retoryki homiletycznej. Kraków: WAM.
Google Scholar

Korolko Mirosław. 1998. Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Google Scholar

Libanios. 2013. Wstępne ćwiczenia retoryczne. W Progymnasmata. Greckie ćwiczenia retoryczne
Google Scholar

i ich modelowe opracowanie. Oprac. i przekład Henryk Podbielski. Lublin: TN KUL.
Google Scholar

Lausberg Heinrich. 2002. Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze. Tłum. Albert Gorzkowski. Bydgoszcz: Homini.
Google Scholar

Martin Thomas R. 1998. Starożytna Grecja. Od czasów prehistorycznych do okresu hellenistycznego. Tłum. Jan Szkudliński. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Google Scholar

Michałowska Teresa. 2007. Średniowieczna teoria literatury w Polsce. Rekonesans. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar

Mikołaj z Myry. 2013. Wstępne ćwiczenia retoryczne. W Progymnasmata. Greckie ćwiczenia retoryczne i ich modelowe opracowanie. Oprac. i przekład Henryk Podbielski. Lublin: TN KUL.
Google Scholar

Papczyński Stanisław. 2007. Zwiastun królowej sztuk, czyli kształcenie adeptów kunsztownego przemawiania, autorstwa Stanisława od Jezusa i Maryi ze Szkół Pobożnych. (Źródła mariańskie. T. 3). Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów.
Google Scholar

Penella Robert J. 2014. Libanius’ Declamations. W Libanius: a critical introduction. Red. Lieve Van Hoof. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar

Pilch Zygmunt. 1923. Zagadnienia języka i stylu w kaznodziejstwie. Kielce: Jedność.
Google Scholar

Podbielski Henryk. 2012. Od wydawcy. W Hermogenes. Sztuka retoryczna. Przekład Henryk Podbielski. Lublin: TN KUL.
Google Scholar

Samolewicz Zygmunt. 2000. Składnia łacińska. Bydgoszcz: Homini.
Google Scholar

Sinko Tadeusz. 1964. Zarys historii literatury greckiej. T. 2. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Sofista Aftoniusz. 2013. Wstępne ćwiczenia retoryczne. W Progymnasmata. Greckie ćwiczenia retoryczne i ich modelowe opracowanie. Oprac. i przekład Henryk Podbielski. Lublin: TN KUL.
Google Scholar

Sławiński Janusz. Red. 1989. Słownik terminów literackich. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Szymanek Krzysztof. 2005. Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Ziomek Jerzy. 1990. Retoryka opisowa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar