The Catholic Church’s Actions in Defence of School Retreats and their Evaluation in the Light of Party-State Documents
Abstract
The article is an attempt to analyse the actions taken by the Catholic Church in defence of school retreats and to assess their effectiveness in the light of documents from the party-state authorities. Despite the agreement signed with the Church in 1950, the authorities used numerous mechanisms and means to combat the teaching of religion and its manifestations in and outside school. In defence of school retreats, priests carried out extensive information campaigns about the right of young people to have days off to take retreats, also using pulpits and parish communities
for this purpose, adapted the hours of meetings with pupils to their school timetables and made their form more attractive. The measures taken by the Church proved effective, so the authorities secularised schooling by law in 1961.
Keywords:
Lenten Retreats, Secularisation of Education, Action “R”, State versus Church, Removal of Religion from SchoolsReferences
Adamik Radosław, Palka Marcin. 2012. Represje wobec katechizacji w diecezji katowickiej w latach 1945–1989. Katowice: Studio Noa.
Google Scholar
Dudek Antoni. 1995. Państwo i Kościół (1945–1970). Kraków: PiT.
Google Scholar
Dudek Antoni, Gryz Ryszard. 2003. Komuniści i Kościół w Polsce (1945–1989). Kraków: Znak.
Google Scholar
Dziurok Adam. 2012. Kruchtoizacja. Polityka władz partyjno-państwowych wobec Kościoła katolickiego w latach 1945–1956 w województwie śląskim/katowickim. Katowice: Instytut Pamięci Narodowej.
Google Scholar
Konopka Hanna. 1997. Religia w szkołach Polski Ludowej. Sprawa nauczania religii w polityce państwa (1944–1961). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Google Scholar
Łatka Rafał, Marecki Józef. 2017. Kościół katolicki w Polsce rządzonej przez komunistów. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej.
Google Scholar
Marek Łucja, Bortlik-Dzwierzyńska Monika. 2014. Za Marksem bez Boga. Laicyzacja życia społecznego w Polsce 1945–1989. Katowice: Instytut Pamięci Narodowej.
Google Scholar
Marek Łucja. 2009. „Kler to nasz wróg”. Polityka władz państwowych wobec Kościoła katolickiego na terenie województwa katowickiego w latach 1956–1970. Katowice: Instytut Pamięci Narodowej.
Google Scholar
Mercik Joanna. 2020. „Realizacja akcji «R» w województwie katowickim w ramach laicyzacji szkolnictwa w latach pięćdziesiątych”. Dzieje Najnowsze 1: 241–256.
Google Scholar
Mercik Joanna. 2023. „Organizacja, przebieg i skutki realizacji polityki władz partyjno-państwowych przeciw rekolekcjom szkolnym w 1952 r.”. Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym 1: 147–163.
DOI: https://doi.org/10.12775/KLIO.2023.006
Google Scholar
Mezglewski Artur. 2000. „Nauczanie religii w Polsce Ludowej”. Prawo Wyznaniowe 1: 26–35.
Google Scholar
Wierzbicki Marek. 2006. Związek Młodzieży Polskiej i jego członkowie. Studium z dziejów funkcjonowania stalinowskiej organizacji młodzieżowej. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN i Wydawnictwo Trio.
Google Scholar
Zamiatała Dominik. 2020. Caritas. Działalność i likwidacja organizacji 1945–1950. Lublin: Wydawnictwo KUL JPII.
Google Scholar
Zamiatała Dominik. 2021. „Zrzeszenie Katolików Caritas a polityka władz komunistycznych w Polsce w latach 1950–1970”. Pamięć i Sprawiedliwość 37: 227–252.
Google Scholar
Zieliński Zygmunt. 2009. Kościół w Polsce 1944–2007. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Google Scholar
Żaryn Jan. 1997. Kościół i władza w Polsce (1945–1950). Warszawa: DiG.
Google Scholar
Żaryn Jan. 2003. Dzieje Kościoła w Polsce (1944–1989). Warszawa: Instytut Historii PAN i Wydawnictwo Neriton.
Google Scholar
Żaryn Jan. 2004. Kościół w PRL. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej.
Google Scholar
Statistics
Downloads
License
Copyright (c) 2023 Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.
