Funkcja cytatu z Ps 78,2 w Ewangelii Mateusza
Résumé
niniejszym artykule autor bada funkcję, jaką pełni cytat z Ps 78,2 w Ewangelii Mateusza. Po zarysowaniu oryginalnego hebrajskiego kontekstu analizowanego wersetu autor porównuje go z jego starożytnymi tłumaczeniami greckimi. W kolejnym kroku przedstawia formę tekstualną i znaczenie Ps 78,2 w nowym kontekście Mt 13,35. Następnie prezentuje znaczenie badanego wersetu dla całej pierwszej Ewangelii, ze szczególnym uwzględnieniem użycia przez Mateusza terminu παραβολή oraz jego koncepcji teologicznej,
dotyczącej tożsamości Jezusa, bazującej na pięciu oznaczonych cytatach z Psalmów.
Mots-clés :
Ewangelia Mateusza, Psalmy, cytaty, Septuaginta, Syn Dawida, mesjańska tożsamość JezusaRéférences
Beaton Richard. 2002. Isaiah’s Christ in Matthew’s Gospel. Cambridge – New York: Cambridge University Press.
Google Scholar
Campbell Antony F. 1979. „Psalm 78: A Contribution to the Theology of Tenth Century Israel”. Catholic Biblical Quarterly 41 (1): 51–79.
Google Scholar
Clines David J. A. 2011. The Dictionary of Classical Hebrew. T. 5. Sheffield: Sheffield Academic Press.
Google Scholar
Daly-Denton Margaret. 2000. David in the Fourth Gospel: The Johannine Reception of the Psalms. Leiden – Boston, MA – Köln: Brill.
DOI: https://doi.org/10.1163/9789004332409
Google Scholar
Davies William D., Allison Dale C. 2001. A Critical and Exegetical Commentary on the Gospel according to Saint Matthew. T. 2. London – New York: T & T Clark.
Google Scholar
Davies William D., Allison Dale C. 2004. A Critical and Exegetical Commentary on the Gospel according to Saint Matthew. T. 3. London – New York: T & T Clark.
Google Scholar
Euzebiusz z Cezarei. Commentaria in Psalmos. Migne PG 23:904d-905b.
Google Scholar
Evans Craig A. 2012. Matthew. Cambridge, U.K. – New York, NY: Cambridge University Press.
Google Scholar
France Richard T. 2007. The Gospel of Matthew. Grand Rapids, MI: Eerdmans.
Google Scholar
France Richard T. 2008. Matthew and Jerusalem. W Built upon the Rock: Studies in the Gospel of Matthew. Red. Daniel M. Gurtner, John Nolland, 108–127. Grand Rapids, MI – Cambridge, U.K.: Eerdmans.
Google Scholar
Frisch Amos. 2009. „Ephraim and Treachery, Loyalty and (the House of) David: The Meaning of a Structural Parallel in Psalm 78”. Vetus Testamentum 59 (2): 190–198.
DOI: https://doi.org/10.1163/156853309X413363
Google Scholar
Gesenius Wilhelm H. F. 201318. Hebräisches und Aramäisches Handwörterbuch über das Alte Testament. Heidelberg: Springer.
Google Scholar
Gnilka Joachim. 1986. Das Matthäusevangelium: T. 1: Kommentar zu Kap. 1,1 – 13,58. Freiburg – Basel – Wien: Herder.
Google Scholar
Goldingay John. 2007. Psalms. T. 2: Psalms 42–89. Grand Rapids, MI: Baker Academic.
Google Scholar
Guenter Kenneth E. 2016. „‘Blessed Is He Who Comes’: Psalm 118 and Jesus’s Triumphal Entry”. Bibliotheca Sacra 173 (692): 425–447.
Google Scholar
Gundry Robert H. 19942. Matthew: A Commentary on His Handbook for a Mixed Church under Persecution. Grand Rapids, MI: Eerdmans.
Google Scholar
Hamp Vinzenz. 1977. “ חידה ḥîḏāh”. TWAT 2: 870–874.
Google Scholar
Hauck Friedrich. 1999. “παραβολή”. TDNT 5: 751–760.
Google Scholar
Hossfeld Frank-Lothar, Zenger Erich. 2005. Psalms 2: A Commentary on Psalms 51–100. Red. Klaus Baltzer. Minneapolis, MN: Fortress Press.
Google Scholar
Hossfeld Frank-Lothar, Zenger Erich. 2011. Psalms 3: A Commentary on Psalms 101–150. Red. Klaus Baltzer. Minneapolis, MN: Fortress Press.
Google Scholar
Jeremias Joachim. 1963. The Parables of Jesus. New York: Charles Scribner’s Sons.
Google Scholar
Jongkind Dirk. 2007. Scribal Habits of Codex Sinaiticus. Piscataway, NJ: Gorgias Press.
Google Scholar
Kingsbury Jack D. 1976. „The Title ‘Son of David’ in Matthew’s Gospel”. Journal of Biblical Literature 95 (4): 591–602.
DOI: https://doi.org/10.2307/3265574
Google Scholar
Koch Klaus. 1991. Qädäm: Heilsgeschichte als mythische Urzeit im Alten (und Neuen) Testament. W Spuren des hebräischen Denkens: Beiträge zur alttestamentlichen Theologie. Gesammelte Aufsätze. Cz. 1, 248–280. Neukirchen-Vluyn: Neukirchener.
Google Scholar
Luz Ulrich. 2001. Matthew 8–20: A Commentary. Minneapolis, MN: Fortress Press.
Google Scholar
Menken Maarten J.J. 1998. Isaiah and the ‘Hidden Things’: The Quotation from Psalm 78,2 in Matthew 13,35. W The Use of Sacred Books in the Ancient World. Red. Leonard V. Rutgers, Peter W. van der Horst, H. W. Havelaar, Lieve Teugels, 61–77. Leuven: Peeters.
Google Scholar
Menken Maarten J.J. 2004. The Psalms in Matthew’s Gospel. W The Psalms in the New Testament. Red. Steve Moyise, Maarten J. J. Menken, 61–82. London – New York, NY: T & T Clark.
Google Scholar
Metzger Bruce M. 1994. A Textual Commentary on the Greek New Testament: A Second Edition. A Companion Volume to the United Bible Societies’ Greek New Testament (Fourth Revised Edition). Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft.
Google Scholar
Miler Jean. 1999. Les Citations d’Accomplissement dans l’Évangile de Matthieu: Quand Dieu se rend présent en toute humanité. Roma: Editrice Pontificio Istituto Biblico.
Google Scholar
Münch Christian. 2004. Die Gleichnisse Jesu im Matthäusevangelium: Eine Studie zu ihrer Form und Funktion. Neukirchen-Vluyn: Neukirchener.
Google Scholar
Muraoka Takamitsu. 2009. A Greek-English Lexicon of the Septuagint. Leuven – Paris – Walpole, MA: Peeters.
Google Scholar
Orygenes. 2015. Die neuen Psalmenhomilien. Eine kritische Edition des Codex Monacensis Graecus 314. Red. Lorenzo Perrone. Berlin – München – Boston, MA: De Gruyter.
DOI: https://doi.org/10.1515/9783110352788
Google Scholar
Paciorek Antoni. 2005. Ewangelia według świętego Mateusza. Rozdziały 1–13. Cz. 1. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
Google Scholar
Paciorek Antoni. 2008. Ewangelia Według Świętego Mateusza. Rozdziały 14–28. Cz. 2. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
Google Scholar
Roloff Jürgen. 2005. Jesu Gleichnisse im Matthäusevangelium: Ein Kommentar zu Matt 13,1-52. Neukirchen-Vluyn: Neukirchener.
Google Scholar
Schnackenburg Rudolf. 1985. Matthäusevangelium. T. 1: 1,1–16,20. Würzburg: Echter Verlag.
Google Scholar
Sider John W. 1981. „The Meaning of Parabole in the Usage of the Synoptic Evangelists”. Biblica 62 (4): 453–470.
Google Scholar
Stec David M. Red. 2004. The Targum of Psalms: Translated, with a Critical Introduction, Apparatus, and Notes. Collegeville, MI: The Liturgical Press.
Google Scholar
Swanson Reuben J. 1995. New Testament Greek Manuscripts: Variant Readings Arranged in Horizontal Lines against Codex Vaticanus. Matthew. Sheffield – Pasadena, CA: Sheffield Academic Press.
Google Scholar
Wagner Thomas. 2014. „Recounting חידות מני־קדם in Psalm 78: What Are the ‘Riddles’ About?”. Journal of Hebrew Scriptures 14: 1–21.
DOI: https://doi.org/10.5508/jhs.2014.v14.a4
Google Scholar
Zimmermann Ruben. 2007. Die Gleichnisse Jesu. W Kompendium der Gleichnisse Jesu. Red. Ruben Zimmermann, 3–44. Gütersloh: Gütersloher Verlagshaus.
DOI: https://doi.org/10.14315/9783641310745-003
Google Scholar
Zimmermann Ruben. 2015. „Parables in Matthew. Tradition, Interpretation and Function in the Gospel”, 159–184 (18.08.2023) http://www.academia.edu.
Google Scholar
Żywica Zdzisław. 2003. Mateuszowe formuły i cytaty wypełnienia. W Pieśniami dla mnie twoje przykazania. Red. Waldemar Chrostowski, 470–486. Warszawa: Vocatio.
Google Scholar
Authors
Piotr Herokhttps://orcid.org/0000-0001-5706-2366
dr nauk biblijnych, adiunkt na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Opolskiego.
Statistics
Téléchargements
Licence
(c) Tous droits réservés Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego 2023
Ce travail est disponible sous licence Creative Commons Attribution - Pas d’Utilisation Commerciale - Partage dans les Mêmes Conditions 4.0 International.
Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.
Articles les plus lus par le même auteur ou la même autrice
- , Punishable Offenses Leading to the Loss of Clerical Status According to The Code of Canon Law Currently in Force , Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego: Vol. 44 No 1 (2024)