Rodzinne uwarunkowania odraczania niezależności od rodziców przez młodych dorosłych

Marta Komorowska-Pudło

doi:10.25167/FF/4855

Veröffentlicht am: 2023-01-12

Bd. 12 (2022)

Rodzinne uwarunkowania odraczania niezależności od rodziców przez młodych dorosłych

Marta Komorowska-Pudło

Family Forum

Rubrik: Przemiany rodziny

https://doi.org/10.25167/FF/4855

Abstract

W artykule podjęto analizę problemu zależności dorosłych dzieci od rodziców. Celem podjętych badań było określenie, w jakim stopniu wychowywanie się w określonym środowisku rodziny pochodzenia warunkuje uzyskiwanie lub odraczanie niezależności młodych dorosłych od własnych rodziców. Przeprowadzono badania sondażowe wśród 428 dorosłych osób za pomocą Skal Oceny Rodziny Davida H. Olsona i skali jakości relacji dorosłych dzieci z rodzicami własnego autorstwa. Uzyskane dane potwierdziły założone hipotezy, że wzrastanie w zrównoważonym systemie rodzinnym pod względem spójności i elastyczności koreluje dodatnio z poczuciem niezależności psychologicznej od rodziców w dorosłości, a wychowywanie się w domach o systemach niezrównoważonych, czyli w rodzinach niezwiązanych, splątanych, sztywnych i chaotycznych, komunikujących się równocześnie w sposób mało efektywny utrudnia proces psychologicznej separacji od rodziców. Ze względu na to, że prawidłowe środowisko rodzinne warunkuje kształtowanie dojrzałości do podejmowania autonomicznych ról w dorosłości, a nieprawidłowe utrudnia nabywanie takiej dojrzałości należy wzmacniać zdolność rodziców do budowania optymalnych więzi i relacji w rodzinie, by prawidłowo kształtować trwający w całym okresie rozwojowym proces uniezależniania się od nich ich dzieci.

Am häufigsten gelesenen Artikel dieser/dieses Autor/in

Marta Komorowska-Pudło, Psychoedukacja rodziców w przeciwdziałaniu transmisji pokoleniowej przemocy w rodzinie , Family Forum: Bd. 13 (2023): Family Support
dr hab. Marta Komorowska-Pudło, prof. USz, Komunikacja w rodzinach pochodzenia w koncepcji Modelu Kołowego Davida H. Olsona a samoocena wzrastających w nich młodych dorosłych , Family Forum: Bd. 14 (2024): (Dis)information in Family Communication

Dateien herunterladen

PDF (Język Polski) PDF (Język Polski)

Zitierregeln

Komorowska-Pudło, M. (2023). Rodzinne uwarunkowania odraczania niezależności od rodziców przez młodych dorosłych. Family Forum, 12, 31–56. https://doi.org/10.25167/FF/4855

Zitiert von / Teilen

Lizenz

Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Nicht-kommerziell - Weitergabe unter gleichen Bedingungen 4.0 International.

Literaturhinweise

Bakiera, L. (2008) ‘Rozwojowe współoddziaływanie pokoleń w rodzinie. Rodzice w wieku średnim i dorastające dzieci’, Psychologia Rozwojowa, 1(13), pp. 25–37.
Google Scholar

Barbaro, M. de (1999) ‘Struktura rodziny’ in Barbaro, B. de (ed.) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, pp. 45–55.
Google Scholar

Bee, H., (2004) Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Google Scholar

Bieńko, M. (2018) ‘Rola ojca w procesie „przedłużonego dorastania” dzieci’, Roczniki Nauk Społecznych, 2(46)10, pp. 29–49, DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rns.2018.46.2-2. DOI: https://doi.org/10.18290/rns.2018.46.2-2
Google Scholar

Bowlby, J. (2007) Przywiązanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Brzezińska, A.I. (2017) Tożsamość u progu dorosłości. Wizerunek uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych.
Google Scholar

Brzezińska, A.I., Kaczan, R., Piotrowski and K., Rękosiewicz, M. (2011) ‘Odroczona dorosłość: fakt czy artefakt?’, Nauka, 4, pp. 67–107.
Google Scholar

Drożdżowicz, L. (1999) ‘Ogólna teoria systemów’ in Barbaro, B. de (ed.) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, pp. 9–17.
Google Scholar

Erikson, E.H. (2004) Tożsamość a cykl życia. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Google Scholar

Gurba E. (2012) ‘Wczesna dorosłość’ in Trempała, J. (ed.) Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, pp. 287–311.
Google Scholar

Haley, J. (1995) Niezwykła terapia. Techniki terapeutyczne Miltona H. Ericksona. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Hall, C.S. and Lindzey, G. (1998) Teorie osobowości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Jaworowska, A. and Matczak, A. (2005) Popularny Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej PKIE. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Google Scholar

Kalbarczyk, M. and Nicińska, A. (2009) ‘Finansowe i niefinansowe transfery w próbie SHARE’, Polityka Społeczna, 4, pp. 13–19.
Google Scholar

Kołbik, I. (1999) ‘Lojalność rodzinna’ in Barbaro, B. de (ed.) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, pp. 78–84.
Google Scholar

Komorowska-Pudło, M. (2014), ‘The subjective sense of well-being and the quality of relationships between spouses’, Polish Journal of Social Science, 1, pp. 165–182.
Google Scholar

Komorowska-Pudło, M. (2019) Środowisko wychowawcze domu rodzinnego a relacje małżeńskie w dorosłym życiu. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
Google Scholar

Krzaklewska, E. (2017) ‘W stronę międzypokoleniowej współpracy? Wyprowadzenie się z domu rodzinnego z perspektywy dorosłych dzieci i ich rodziców’, Societas/Communitas, 2(24), pp. 159–176.
Google Scholar

Kwak, A. and Bieńko, M. (2017) ‘Dorosłe dzieci pozostające w rodzinie w kontekście potransformacyjnych przemian pokoleniowych’, Societas/Communitas, 2(24), pp. 17–36.
Google Scholar

Liberska, H. (2014) ‘Rozwój rodziny i rozwój w rodzinie’ in Janicka I. and Liberska H. (ed.) Psychologia rodziny. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, pp. 221–240.
Google Scholar

Margasiński, A. (2011) Model Kołowy i skale FACES jako narzędzie badania rodziny. Historia, rozwój i zastosowanie. Częstochowa: Akademia im. J. Długosza.
Google Scholar

Margasiński, A. (2013) Skale Oceny Rodziny. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Google Scholar

Michoń, P. (2012) ‘Transfery międzypokoleniowe w rodzinie’, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 3(74), pp. 237–251. DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2012.74.3.15
Google Scholar

Minta, J. (2007) ‘Pozornie dorośli” – zawieszenie pomiędzy młodzieńczością a dorosłością’, Dyskursy Młodych Andragogów, 8, pp. 29–43.
Google Scholar

Namysłowska, I. (1997) Terapia rodzin. Warszawa: Springer PWN.
Google Scholar

Oleś, P.K. (2011) Psychologia człowieka dorosłego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Olson, D.H. (2000) ‘Circumplex Model of Marital and Family Systems’, Journal of Family Therapy, pp. 1–22. Dostępny w: http://eruralfamilies.uwagec.org/ERFLibrary/Readings/CircumplexModelOfMaritalAndFamilySystems.pdf (Dostęp: 13.03.2018).
Google Scholar

Olson, D.H. (2004) Family Satisfaction Scale, Life Innorations, Minneapolis 2004. Dostępny w: http://www.laviecounseling.org/vfh/vfhasm/FACESIV.FamilySatisfactionScale.pdf (Dostęp: 13.03.2018).
Google Scholar

Olson, D.H. (2013) Kwestionariusz FACES IV i Model Kołowy. Badanie walidacyjne. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Google Scholar

Ostoja-Zawadzka, K. (1999) ‘Cykl życia rodzinnego’ in Barbaro, B. de (ed.) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, pp. 18–30.
Google Scholar

Radochoński, M. (1998) ‘Wybrane zagadnienia psychopatologii w ujęciu systemowej koncepcji rodziny’, Roczniki Socjologii Rodziny, 10, pp. 91–109.
Google Scholar

Radochoński, M. (1999) ‘Systemowa charakterystyka środowiska rodzinnego wielokrotnych sprawców czynów przestępczych’, Roczniki Socjologii Rodziny, 11, pp. 155–173.
Google Scholar

Schaffer, D.R. and Kipp, K. (2015) Psychologia rozwoju. Od dziecka do dorosłości. Gdańsk: Harmonia Universalis.
Google Scholar

Simon, F.B. and Stierlin, H. (1998) Słownik terapii rodzin. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Skreczko, A. (1999) ‘Dojrzałość uczuciowa’ in Ozorowski E. (ed.) Słownik małżeństwa i rodziny. Warszawa-Łomianki: Wydawnictwo ATK, p. 89.
Google Scholar

Trempała, J. (2004) ‘Rozwój poznawczy’ in Harwas-Napierała B. and Trempała J. (ed.) Psychologia rozwoju człowieka. Rozwój funkcji psychicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, pp. 13–39.
Google Scholar

Turner, J.S. and Helms, D.B. (1999) Rozwój człowieka. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Google Scholar

Wieteska, M. (2014) ‘Wczesna dorosłość w ponowoczesności. Odraczanie autonomii w kontekście zamieszkiwania z rodziną pochodzenia’, Ogrody Nauk i Sztuk, 4, pp. 368–377, DOI: 10.15503/onis2014-368-377. DOI: https://doi.org/10.15503/onis2014.368.377
Google Scholar

Ziółkowska, B. (2005) ‘Okres wczesnej dorosłości. Jak rozpoznać potencjał młodych dorosłych?’ in Brzezińska A.I. (ed.) Psychologiczne portrety człowieka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, pp. 423–468.
Google Scholar

Marta Komorowska-Pudło

marta.komorowska-pudlo@usz.edu.pl

Institution:

Uniwersytet Szczeciński, Instytut Nauk Teologicznych Polen

Angaben zum Lebenslauf

Marta Komorowska-Pudło

Uniwersytet Szczeciński, Instytut Nauk Teologicznych

https://orcid.org/0000-0001-7222-0182