Rodzinne uwarunkowania odraczania niezależności od rodziców przez młodych dorosłych
Marta Komorowska-Pudło
Uniwersytet Szczeciński, Instytut Nauk TeologicznychAbstract
W artykule podjęto analizę problemu zależności dorosłych dzieci od rodziców. Celem podjętych badań było określenie, w jakim stopniu wychowywanie się w określonym środowisku rodziny pochodzenia warunkuje uzyskiwanie lub odraczanie niezależności młodych dorosłych od własnych rodziców. Przeprowadzono badania sondażowe wśród 428 dorosłych osób za pomocą Skal Oceny Rodziny Davida H. Olsona i skali jakości relacji dorosłych dzieci z rodzicami własnego autorstwa. Uzyskane dane potwierdziły założone hipotezy, że wzrastanie w zrównoważonym systemie rodzinnym pod względem spójności i elastyczności koreluje dodatnio z poczuciem niezależności psychologicznej od rodziców w dorosłości, a wychowywanie się w domach o systemach niezrównoważonych, czyli w rodzinach niezwiązanych, splątanych, sztywnych i chaotycznych, komunikujących się równocześnie w sposób mało efektywny utrudnia proces psychologicznej separacji od rodziców. Ze względu na to, że prawidłowe środowisko rodzinne warunkuje kształtowanie dojrzałości do podejmowania autonomicznych ról w dorosłości, a nieprawidłowe utrudnia nabywanie takiej dojrzałości należy wzmacniać zdolność rodziców do budowania optymalnych więzi i relacji w rodzinie, by prawidłowo kształtować trwający w całym okresie rozwojowym proces uniezależniania się od nich ich dzieci.
Literaturhinweise
Bakiera, L. (2008) ‘Rozwojowe współoddziaływanie pokoleń w rodzinie. Rodzice w wieku średnim i dorastające dzieci’, Psychologia Rozwojowa, 1(13), pp. 25–37.
Google Scholar
Barbaro, M. de (1999) ‘Struktura rodziny’ in Barbaro, B. de (ed.) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, pp. 45–55.
Google Scholar
Bee, H., (2004) Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Google Scholar
Bieńko, M. (2018) ‘Rola ojca w procesie „przedłużonego dorastania” dzieci’, Roczniki Nauk Społecznych, 2(46)10, pp. 29–49, DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rns.2018.46.2-2.
DOI: https://doi.org/10.18290/rns.2018.46.2-2
Google Scholar
Bowlby, J. (2007) Przywiązanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Brzezińska, A.I. (2017) Tożsamość u progu dorosłości. Wizerunek uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych.
Google Scholar
Brzezińska, A.I., Kaczan, R., Piotrowski and K., Rękosiewicz, M. (2011) ‘Odroczona dorosłość: fakt czy artefakt?’, Nauka, 4, pp. 67–107.
Google Scholar
Drożdżowicz, L. (1999) ‘Ogólna teoria systemów’ in Barbaro, B. de (ed.) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, pp. 9–17.
Google Scholar
Erikson, E.H. (2004) Tożsamość a cykl życia. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Google Scholar
Gurba E. (2012) ‘Wczesna dorosłość’ in Trempała, J. (ed.) Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, pp. 287–311.
Google Scholar
Haley, J. (1995) Niezwykła terapia. Techniki terapeutyczne Miltona H. Ericksona. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar
Hall, C.S. and Lindzey, G. (1998) Teorie osobowości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Jaworowska, A. and Matczak, A. (2005) Popularny Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej PKIE. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Google Scholar
Kalbarczyk, M. and Nicińska, A. (2009) ‘Finansowe i niefinansowe transfery w próbie SHARE’, Polityka Społeczna, 4, pp. 13–19.
Google Scholar
Kołbik, I. (1999) ‘Lojalność rodzinna’ in Barbaro, B. de (ed.) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, pp. 78–84.
Google Scholar
Komorowska-Pudło, M. (2014), ‘The subjective sense of well-being and the quality of relationships between spouses’, Polish Journal of Social Science, 1, pp. 165–182.
Google Scholar
Komorowska-Pudło, M. (2019) Środowisko wychowawcze domu rodzinnego a relacje małżeńskie w dorosłym życiu. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
Google Scholar
Krzaklewska, E. (2017) ‘W stronę międzypokoleniowej współpracy? Wyprowadzenie się z domu rodzinnego z perspektywy dorosłych dzieci i ich rodziców’, Societas/Communitas, 2(24), pp. 159–176.
Google Scholar
Kwak, A. and Bieńko, M. (2017) ‘Dorosłe dzieci pozostające w rodzinie w kontekście potransformacyjnych przemian pokoleniowych’, Societas/Communitas, 2(24), pp. 17–36.
Google Scholar
Liberska, H. (2014) ‘Rozwój rodziny i rozwój w rodzinie’ in Janicka I. and Liberska H. (ed.) Psychologia rodziny. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, pp. 221–240.
Google Scholar
Margasiński, A. (2011) Model Kołowy i skale FACES jako narzędzie badania rodziny. Historia, rozwój i zastosowanie. Częstochowa: Akademia im. J. Długosza.
Google Scholar
Margasiński, A. (2013) Skale Oceny Rodziny. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Google Scholar
Michoń, P. (2012) ‘Transfery międzypokoleniowe w rodzinie’, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 3(74), pp. 237–251.
DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2012.74.3.15
Google Scholar
Minta, J. (2007) ‘Pozornie dorośli” – zawieszenie pomiędzy młodzieńczością a dorosłością’, Dyskursy Młodych Andragogów, 8, pp. 29–43.
Google Scholar
Namysłowska, I. (1997) Terapia rodzin. Warszawa: Springer PWN.
Google Scholar
Oleś, P.K. (2011) Psychologia człowieka dorosłego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Olson, D.H. (2000) ‘Circumplex Model of Marital and Family Systems’, Journal of Family Therapy, pp. 1–22. Dostępny w: http://eruralfamilies.uwagec.org/ERFLibrary/Readings/CircumplexModelOfMaritalAndFamilySystems.pdf (Dostęp: 13.03.2018).
Google Scholar
Olson, D.H. (2004) Family Satisfaction Scale, Life Innorations, Minneapolis 2004. Dostępny w: http://www.laviecounseling.org/vfh/vfhasm/FACESIV.FamilySatisfactionScale.pdf (Dostęp: 13.03.2018).
Google Scholar
Olson, D.H. (2013) Kwestionariusz FACES IV i Model Kołowy. Badanie walidacyjne. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Google Scholar
Ostoja-Zawadzka, K. (1999) ‘Cykl życia rodzinnego’ in Barbaro, B. de (ed.) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, pp. 18–30.
Google Scholar
Radochoński, M. (1998) ‘Wybrane zagadnienia psychopatologii w ujęciu systemowej koncepcji rodziny’, Roczniki Socjologii Rodziny, 10, pp. 91–109.
Google Scholar
Radochoński, M. (1999) ‘Systemowa charakterystyka środowiska rodzinnego wielokrotnych sprawców czynów przestępczych’, Roczniki Socjologii Rodziny, 11, pp. 155–173.
Google Scholar
Schaffer, D.R. and Kipp, K. (2015) Psychologia rozwoju. Od dziecka do dorosłości. Gdańsk: Harmonia Universalis.
Google Scholar
Simon, F.B. and Stierlin, H. (1998) Słownik terapii rodzin. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar
Skreczko, A. (1999) ‘Dojrzałość uczuciowa’ in Ozorowski E. (ed.) Słownik małżeństwa i rodziny. Warszawa-Łomianki: Wydawnictwo ATK, p. 89.
Google Scholar
Trempała, J. (2004) ‘Rozwój poznawczy’ in Harwas-Napierała B. and Trempała J. (ed.) Psychologia rozwoju człowieka. Rozwój funkcji psychicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, pp. 13–39.
Google Scholar
Turner, J.S. and Helms, D.B. (1999) Rozwój człowieka. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Google Scholar
Wieteska, M. (2014) ‘Wczesna dorosłość w ponowoczesności. Odraczanie autonomii w kontekście zamieszkiwania z rodziną pochodzenia’, Ogrody Nauk i Sztuk, 4, pp. 368–377, DOI: 10.15503/onis2014-368-377.
DOI: https://doi.org/10.15503/onis2014.368.377
Google Scholar
Ziółkowska, B. (2005) ‘Okres wczesnej dorosłości. Jak rozpoznać potencjał młodych dorosłych?’ in Brzezińska A.I. (ed.) Psychologiczne portrety człowieka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, pp. 423–468.
Google Scholar
Authors
Marta Komorowska-PudłoMarta Komorowska-Pudło
Uniwersytet Szczeciński, Instytut Nauk Teologicznych
https://orcid.org/0000-0001-7222-0182
Statistics
Downloads
Lizenz
Copyright (c) 2023 Family Forum
Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Nicht-kommerziell - Weitergabe unter gleichen Bedingungen 4.0 International.
Am häufigsten gelesenen Artikel dieser/dieses Autor/in
- Marta Komorowska-Pudło, Psychoedukacja rodziców w przeciwdziałaniu transmisji pokoleniowej przemocy w rodzinie , Family Forum: Bd. 13 (2023): Family Support