Mszalne Wyznanie wiary: Credo. Jego geneza i wymowa teologiczna

Andrzej Żądło



Abstrakt

Od wieków znana jest w Kościele sentencja: lex orandi, lex credendi (prawo modlitwy prawem wiary). Ujmuje ona zagadnienie wzajemnej i dwukierunkowej zależności liturgii od wiary i wiary od liturgii. Liturgia bowiem stanowi źródło dla wiary studiowanej i objaśnianej przez teologię, jednocześnie jednak normy wiary, nieustannie badane i studiowane, wpływają na kształt liturgii i na nasze w niej uczestnictwo[1].

Kościół faktycznie tak się modli, jak wierzy, ale też wierzy tak, jak się modli. Ważną rzeczą jest to, aby zależność ta była doświadczana przez wiernych podczas liturgii, a po jej zakończeniu poświadczana codziennym życiem. Będzie tak, jeżeli treści wiary będą przez nas ‒ uczestników liturgii ‒ odpowiednio interioryzowane i przekładane na język życia. To właśnie mamy sobie uświadamiać, kiedy recytujemy lub śpiewamy podczas Mszy św. Credo ‒ w 325 r. zredagowane Nicei, a nieco później, bo w 381 r. zmodyfikowane w Konstantynopolu. Recytujemy je w każdą niedzielę, w uroczystości i inne znaczące okoliczności, by mieć na świeżo w świadomości podstawowe prawdy naszej wiary w Boga Trójjedynego, w Kościół, który jest jeden, święty, powszechny i apostolski, a także w odpuszczenie grzechów i żywot wieczny. Dzięki cotygodniowej, a nawet niekiedy częstszej recytacji mszalnego Credo w nicejsko-konstantynopolitańskiej wersji czujemy się coraz mocniej osadzani w misteriach, w które wierzymy, jak też spokojniejsi w konfrontowaniu się z przeciwnościami, błędami nacierającymi na nas w różnych okolicznościach życia. Warto sobie to uświadomić w przededniu świętowania w przyszłym roku 1700. rocznicy Soboru Nicejskiego, który w sytuacji zagrożenia szerzącą się wówczas herezją arianizmu dał Kościołowi narzędzie służące obronie wiary, zaszczepionej i posianej w glebę ludzkich serc przez apostołów.


Berno z Reichenau. De quibusdam rebus ad Missae officium spectantibus 2: PL 142, 1055‒1080.
  Google Scholar

Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła. 2001. Oprac. Stanisław Głowa, Ignacy Bieda, 608. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha.
  Google Scholar

Cyryl Jerozolimski. 2000. Katechezy przedchrzcielne i mistagogiczne (Biblioteka Ojców Kościoła 14). Kraków: Wydawnictwo „Mˮ.
  Google Scholar

Jan Paweł II. 2000. „Katecheza podczas audiencji generalnej Chwała Trójcy Świętej w życiu Kościołaˮ. L'Osservatore Romano 10: 48‒49.
  Google Scholar

Janicki Jan Józef. 1992. Obrzędy liturgii Mszy świętej. W Msza święta (Mysterium Christi 3). Red. Wacław Świerzawski, 216‒252. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
  Google Scholar

Katechizm Kościoła katolickiego. 2002. Poznań: Pallottinum.
  Google Scholar

Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Ogólne wprowadzenie do Mszału rzymskiego. 2006. Poznań: Pallottinum.
  Google Scholar

Królikowski Janusz. 2015. Wierzę w Kościół święty. W Kościół lokalny w Kościele Chrystusa (Lumen Gentium 1). Red. Robert Kantor, 126‒140. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II.
DOI: https://doi.org/10.15633/9788374384810.08   Google Scholar

Kunzler Michael. 1999. Liturgia Kościoła (Amateca: Podręczniki teologii katolickiej 10). Tłum. Lucjan Balter. Poznań: Pallottinum.
  Google Scholar

Kupiec Kazimierz. 1989. Filioque. W Encyklopedia katolicka. T. 5. Red. Ludomir Bieńkowski, 196‒199. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
  Google Scholar

Link Mariusz. 2001. „Znaczenie i historia sentencji lex orandi, lex credendiˮ. Łódzkie Studia Teologiczne (10): 241‒248.
  Google Scholar

Longosz Stanisław. 2009. Nicejski symbol wiary. W Encyklopedia katolicka. T. 13. Red. Edward Gigilewicz, 997‒999. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
  Google Scholar

Łydka Władysław. 1985. Arianizm. W Słownik teologiczny. T. 1. Red. Andrzej Zuberbier, 38‒39. Katowice: Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka.
  Google Scholar

Marcinkowski Roman. Katecheza 13. CREDO – wyznanie wiary Kościoła. (6.06.2024) https://www.jednosc.com.pl/images/katecheza/5170/Kat_22.pdf.
  Google Scholar

Misiurek Jerzy. 1985. Arianizm. Cz. I: Nauka Ariusza. W Encyklopedia katolicka. T. 1. Red. Feliks Gryglewicz, 911‒912. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
  Google Scholar

Missale Romanum ex decreto Sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Pauli PP. VI promulgatum Ioannis Pauli PP. II cura recognitum (iuxta typicam tertiam emandatam). 2015. Downers Grove: Midwest Theological Forum.
  Google Scholar

Mszał rzymski dla diecezji polskich. 2013. Poznań: Pallottinum.
  Google Scholar

Nadolski Bogusław. 1992. Liturgika. T. 4: Eucharystia. Poznań: Pallottinum.
  Google Scholar

Naumowicz Józef. 2006. Macedonianizm. W Encyklopedia katolicka. T. 11. Red. Stanisław Wilk, 680‒682. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
  Google Scholar

Nocent Adrien. 1983. Storia della celebrazione dell'Eucaristia. W La liturgia, Eucaristia. Teologia e storia della celebrazione (Anàmnesis 3/2). Red. Salvatore Marsili, 216. Casale Monferrato: Marietti.
  Google Scholar

Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych dostosowane do zwyczajów diecezji polskich. 1988. Katowice: Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka.
  Google Scholar

Obrzędy chrztu dzieci dostosowane do zwyczajów diecezji polskich. 2016. Katowice: Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka.
  Google Scholar

Paweł VI. 1969. „Wyznanie wiary wygłoszone przez Ojca św. Pawła VI w dniu 30 czerwca 1968 rokuˮ. Kielecki Przegląd Diecezjalny 45 (1): 15‒20.
  Google Scholar

Puyo Jean, Congar Yves. 1982. Życie dla prawdy. Jean Puyo rozmawia z ojcem Y. Congarem. Tłum. Adam Paygert. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
  Google Scholar

Righetti Mario. 19983. Manuale di storia liturgica. T. 3: La Messa. Commento storico-liturgico alla luce del Concilio Vaticano II. Milano: Editrice Àncora.
  Google Scholar

Sinka Tarsycjusz. 1994. Zarys liturgiki. Kraków: Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy.
  Google Scholar

Słomka Jan. Symbol Nicejski. (21.06.2024) http://archidiecezja.lodz.pl/czytelni/slomka/credo.html.
  Google Scholar

Sobór Konstantynopolitański I (381). W Dokumenty soborów powszechnych: Tekst grecki, łaciński, polski. 2001. T. 1: Nicea I, Konstantynopol I, Efez, Chalcedon, Konstantynopol II, Konstantynopol III, Nicea II (325‒787). Oprac. Arkadiusz Baron, Henryk Pietras, 65‒95. Kraków: Wydawnictwo WAM.
  Google Scholar

Sobór Nicejski I (325). W Dokumenty soborów powszechnych: Tekst grecki, łaciński, polski. 2001. T. 1: Nicea I, Konstantynopol I, Efez, Chalcedon, Konstantynopol II, Konstantynopol III, Nicea II (325‒787). Oprac. Arkadiusz Baron, Henryk Pietras, 21‒61. Kraków: Wydawnictwo WAM.
  Google Scholar

Starowieyski Marek. 1994. Sobory Kościoła niepodzielonego. Cz. I: Dzieje (Teologia dla Wszystkich). Tarnów: Wydawnictwo Biblos.
  Google Scholar

Szewczyk Adam. Wyznanie wiary. Dlaczego funkcjonują dwie wersje tej modlitwy? (7.06.2024). https://niniwa.pl/2020/12/10/wyznanie-wiary-dlaczego-funkcjonuja-dwie-wersje-tej-modlitwy/.
  Google Scholar

Św. Ambroży. Explanatio Symboli 7: PL 17, 1155‒1160.
  Google Scholar

Św. Cyprian. De Oratione Dominica 23: PL 4, 519‒544.
  Google Scholar

Święta Kongregacja Nauki Wiary. 1967. „Formuła wyznania wiary obowiązującego na przyszłość zamiast dotychczasowej formuły trydenckiej i przysięgi antymodernistycznejˮ. AAS 59: 1058.
  Google Scholar

Święta Kongregacja Obrzędów. 1967. „Instrukcja Eucharisticum mysteriumˮ. AAS 59: 539‒573.
  Google Scholar

Teodor Lektor. Historiae Ecclesiae fragmenta. Lib. II. 32: PG 86, 183‒216.
  Google Scholar

Wierzę w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół. (23.06.2024) https://ministranci.diecezja.kielce.pl/wp-content/uploads/2022/09/Wierze-w-jeden-swiety-powszechny-i-apostolski-Kosciol.pdf.
  Google Scholar

Zachara Maciej. 2022. „Co znaczy, że Kościół jest święty?ˮ. Z Niepokalaną 3: 11.
  Google Scholar

Żądło Andrzej. 2001. Kościół lokalny. Teologia i duszpasterstwo. Kraków: Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy.
  Google Scholar

Żmudziński Marek. 2014. „Eklezjalny sens Roku wiary w świetle nauczania papieża Pawła VI i Benedykta XVIˮ. Studia Elbląskie 15: 129‒139.
  Google Scholar


Opublikowane
2024-06-21

Cited By / Share

Żądło, A. (2024). Mszalne Wyznanie wiary: Credo. Jego geneza i wymowa teologiczna. Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars, 63(1), 81–100. https://doi.org/10.25167/ls.5568

Autorzy

Andrzej Żądło 

Andrzej Żądło, prof. dr hab., prezbiter diecezji kieleckiej, emerytowany profesor w Instytucie Nauk Teologicznych i były dziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, założyciel i były redaktor naczelny „Studiów Pastoralnychˮ, redaktor serii wydawniczej „Kościół w trzecim tysiącleciuˮ, członek korespondent Papieskiej Akademii Teologicznej w Rzymie.



Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.


Licencja

Prawa autorskie (c) 2024 Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.