Zmysły w liturgii: słuch

Karol Litawa

doi:10.25167/ls.5899

Published: 2025-12-17

Vol. 65 (2025)

Zmysły w liturgii: słuch

Karol Litawa

Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

Section: Liturgia

https://doi.org/10.25167/ls.5899

Abstract

The five basic human senses – sight, hearing, touch, smell, and taste – constitute important elements of communication and engage the human person in distinct ways in relation to God during the liturgy. This article focuses in particular on the sense of hearing, which uniquely draws the person into a reverent and profound experience of the liturgical celebration. Beyond listening to the Word of God proclaimed during the liturgy, hearing is also an essential component of every form of prayer, chant, and even silence. If it is God who first takes the initiative by addressing humanity through His Word, then the most fitting and logical human response is attentive listening – a posture that ultimately leads to contemplation and conversion.

Most read articles by the same author(s)

Download files

Litawa LitS 65 (Język Polski)

Citation rules

Litawa, K. (2025). Zmysły w liturgii: słuch. Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars, 65, 45–60. https://doi.org/10.25167/ls.5899

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.

References

Araszczuk Stanisław. 2011. „Dowartościowanie Słowa Bożego w celebracji Eucharystii w świetle posynodalnej adhortacji apostolskiej Benedykta XVI Verbum Domini”. Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne 10/1(18): 5-20.
Google Scholar

Bartocha Waldemar. 2023. „Galenosfera w liturgii”. Łódzkie Studia Teologiczne 32/2: 11-24. DOI: https://doi.org/10.52097/lst.2023.2.11-24
Google Scholar

Benedykt XVI. 2010. Posynodalna adhortacja apostolska o słowie Bożym w życiu i misji Kościoła „Verbum Domini”. Kraków: Wydawnictwo M.
Google Scholar

Corbon Jean. 2005. Liturgia – źródło wody życia. Tłum. A. Foltańska. Poznań: W Drodze.
Google Scholar

Goliszek Piotr. 2009. „Liturgia żywą katechezą”. Roczniki Liturgiczne 1(56): 117-131.
Google Scholar

Guardini Romano. 1991. Bóg daleki, Bóg bliski. Tłum. I. Klimmer. Poznań: W Drodze.
Google Scholar

Guardini Romano. 1996. O duchu liturgii. Tłum. M. Wolicki. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
Google Scholar

Iwańska Izabela. 2011. „Postawa słuchania na modlitwie”. Polonia Sacra. 28/72: 81-100.
Google Scholar

Kalat James W. 2020. Biologiczne podstawy psychologii. Tłum. Anna i Marek Binderowie. Red. Michał Harciarek. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Kasjaniuk Elżbieta. 2008. Modlitwa. W. Encyklopedia katolicka. T. 12. Lublin: 1503.
Google Scholar

Katechizm Kościoła Katolickiego. 2009. Poznań: Pallotinum.
Google Scholar

Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Lekcjonarz mszalny. Wprowadzenie (wyd. 2, 2015), T. 1. Poznań-Warszawa: Pallotinum.
Google Scholar

Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym. 2002. W Sobór Watykański II. Konstytucje. Dekrety. Deklaracje. Wyd. 3. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar

Leclerq Jean. 1957. L’amour des lettres et le désir de Dieu. Initation aux auteurs monastiques du Moyen Âge. Paris: Éd. du Cerf.
Google Scholar

Nadolski Bogusław. 2013. Msza Święta. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Ogólne Wprowadzenie do Mszału rzymskiego. 2006. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar

Palazzo Éric. 2017. L’invenzione cristiana dei cinque sensi nella liturgia e nell’arte del Medioevo. Napoli: Editrice Domenicana Italiana srl.
Google Scholar

Partyka Waldemar. Chorał jako śpiew własny liturgii rzymskiej. W Misterium Christi. T. 1. Fundamentalne rzeczywistości liturgii. Red. Wacław Świeżawski. Zawichost-Kraków-Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, 205-215.
Google Scholar

R. De Zan. 1989. „Silenzio, ascolto e parola di Dio”, Rivista liturgica 76: 340-341.
Google Scholar

Ratzinger Joseph. 2012. Opera Omnia. T. XII: Teologia liturgii. Sakramentalne podstawy życia chrześcijańskiego. Tłum. W. Szymona. Wyd. polskie, red. K. Góźdź, M. Górecka. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Ratzinger Joseph. 22005. Nowa Pieśń dla Pana. Kraków: Znak.
Google Scholar

Romano Guardini. 1979. Virtù. Brescia: Morcelliana.
Google Scholar

Sielepin Adelajda. 2006. „Milczenie w liturgii jako przestrzeń działania Ducha Świętego”. Ruch Biblijny i Liturgiczny. 2/59: 105-113. DOI: https://doi.org/10.21906/rbl.402
Google Scholar

Silvano Maggiani. 1989. „Il silenzio: per celebrare in Spirito Santo”. Rivista liturgica 76: 370–380.
Google Scholar

Sławiński Henryk. 2002. „Liturgiczne przepowiadanie Słowa Bożego jako jedno z naczelnych zadań posługi kapłańskiej”. Kieleckie Studia Teologiczne 1(2): 158-171.
Google Scholar

Sobór Watykański II. Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium. 2012. W Sobór Watykański II. Konstytucje. Dekrety. Deklaracje. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar

Sobór Watykański II. Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium. 2012.
Google Scholar

Św. Augustyn. 1987. Wyznania. X/33. Tłum. Z. Kubiak. Warszawa: PAX.
Google Scholar

Św. Jan Chryzostom. 2000. Homilie na Ewangelię według św. Mateusza. (Część pierwsza: homilie 1-40). Tłum. Jan Krystyniacki. Red. Arkadiusz Baron. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Świerzawski Wacław Józef. 2012. Milczenie w liturgii. W Misterium Christi. T. 1. Fundamentalne rzeczywistości liturgii. Red. Wacław Świeżawski. Zawichost-Kraków-Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, 217-338.
Google Scholar

Tyrała Robert. 2013. Muzyka – mistyczny język człowieka z Bogiem – integralną częścią uroczystej liturgii. W Misterium Christi. T. 7. Sztuka w liturgii. Red. Wacław Józef Świeżawski. Zawichost-Kraków-Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, 313-327.
Google Scholar

Werbiński Ireneusz. 2010. „Modlitwa – dialog człowieka z Bogiem”. Pedagogia Christiana 2/26: 135-147. DOI: https://doi.org/10.12775/PCh.2010.027
Google Scholar