Obiekty sztuki sakralnej we francuskich kolekcjach prywatnych w XIX wieku – wybrane przykłady
Magdalena Białonowska
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w WarszawieAbstract
Artykuł dotyczy problematyki funkcjonowania obiektów sztuki sakralnej w kolekcjach powstających we Francji w 1. połowie XIX wieku. W kontekście wandalizmu Wielkiej Rewolucji Francuskiej zrodził się ruch teoretyków, którzy sprzeciwiali się destrukcji i opowiadali za ochroną zabytków jako pomników historii Francji. Ruch ten zainspirował wśród kolekcjonerów zainteresowanie sztuką sakralną, głównie średniowieczną. W artykule została przywołana postać Alexandre Lenoira (1761–1839), następnie kolekcje średniowiecznej sztuki sakralnej stworzone przez: Alexandra Du Sommerarda (1779-1842); Pierra Révoila (1776–1842); Alexandre’a Sauvageota (1781-1860); Louisa Fidela Debruge-Dumenila (1788–1838) oraz Jeana-Baptiste’a (1792–1871) i Louis (1827-1888) Carranda. Analiza zawartości i historii tychże kolekcji pozwoliła wysnuć wnioski na temat zmieniających się pobudek, dla których kolekcjonerzy 1. połowy XIX wieku gromadzili obiekty sztuki sakralnej, od potrzeby ratowania zabytków sztuki francuskiej po traktowanie ich jako materiał badawczy.
Riferimenti bibliografici
1. Białonowska, Magdalena. 2007. „ Alexandre Lenoir i jego Musée des Antiquités et Monuments Français ”. Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne 88 : s. 5–19.
2. Białonowska, Magdalena. 2012. „« Notice sur la vie et les travaux d’Alexandre du Sommerard »…czyli zapiski Prospera Mérimée’go na temat badacza i kolekcjonera zabytków sztuki średniowiecznej”. W Ars omnia vincit. Studia z dziejów sztuki i kultury artystycznej. Red. Agnieszka Bender, Małgorzata Kierczuk-Macieszko, 421–428. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
3. Chateaubriand, Francis-Rene Vicomte de. 1978. Oeuvres. Essai sur les revolutions. Genie de Christianisme. Red. Maurice Regard. Paris: Gallimard.
4. Courajod, Louis. 1886. La collection de Révoil au musée du Louvre. Cean:Imprimerie le Blanc-Hardel, Henri Delesques.
5. Du Sommerard, Alexandre. 1838–1846. Les arts du moyen âge, en ce qui concerne principalement le Palais Romain de Paris, L’hôtel de Cluny, issu de ses ruin es, et les objets d’art de la collection classée dans cet hôtel, t. I-V. Paris: Imprimerie de Vinchon.
6. Ducuing, François. 1867. L'Exposition Universelle de 1867 illustrée: publication internationale autorisée par la Commission Impériale : Exposition Universelle de 1867 à Paris. Paris: [Commission Impériale de l'Exposition Universelle].
7. Erlande-Brandenburg, Alain, Le Pogam, Pierre-Yves, Sandron, Dany. 1993. Musée national du moyen âge – Therme de Cluny, Paris: Réunion des musées nationaux.
8. Guides des musée d’Italie. Collection Carrand au Bargello. 1895. Rome: G. Sangiorgi.
9. Hugo, Victor. 1989. Wojna przeciwko niszczycielom!, W Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700-1870. Red. Elżbieta Grabska, Maria Poprzęcka, 462–464. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
10. Ilustrowana encyklopedja Trzaski, Everta i Michalskiego. 1928. Red. Stanisław Lam, t. II, Warszawa: Trzaska, Evert i Michalski.
11. Kennedy, Emmet. 1989. A Cultural History of the French Revolution. New Haven-London: Yale University Press
12. Labarte, Jules. 1847. Description des objets d'art qui composent la collection Debruge Dumenil. Paris: Librairie Archéologique de Victor Didron.
13. Lavialle, Bonnefons de. 1849. Catalogue des objets d'art qui composent la collection Debruge-Duménil dont la vente aux enchères publiques aura lieu a Paris. 23 (-31) Janvier, 1 (-9) Février, 4 (-12) Mars 1850. Paris: Duverger.
14. Léon, Paul. 1951. La vie des monuments français: destruction, restauration. Paris: Picard.
15. Michelet, Jules. 1981. Le Moyen Âge. Les livres I à XVII de l’Histoire de France. Red. A. Ferrari. Paris: Robert Laffont.
16. Pomian, Krzysztof. 2001. Zbieracze i osobliwości, Paryż-Wenecja XVI-XVIII wiek. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
17. Pomian, Krzysztof. 2006. Historia. Nauka wobec pamięci. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
18. Price, Roger. 2001. Historia Francji, Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
19. Rudolph, Conrad. 2013. A companion to medieval art: Romanesque and Gothic in Northern Europe. Malden, Mass: Blackwell Pub
20. Ryszkiewicz, Andrzej. 1996. Kolekcjonerstwo, W Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Red. Krystyna Kubalska- Sulkiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
21. Salerno, Luigi. 1965. Museum and Collecting, W Encyclopedia of World Art. Red. M. Salmi, t. X. szp. 377-399. New York, London: McGraw-Hill Book Co.
22. Sauzay, Alexandre. 1861. Musée imperial du Louvre. Catalogue du musée Sauvageot. Paris: Mourgues.
23. Seroux d’Agincourt Jean-Babtiste-Louis-Georges. 1823. Histoire de l’art. par les monuments depuis sa décadence au VIe siécle jusqu’a son renouvellement au XVIe, t. I-VI. Paris: Dufourny, T. B. Emeric-David et L. F. Feuillet.
24. Słownik języka polskiego. 1860. Red. Samuel Bogumił Linde. Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich
25. Uniwersalny słownik języka polskiego. 2006. Red. Stanisław Dubisz, t. II. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
2. Białonowska, Magdalena. 2012. „« Notice sur la vie et les travaux d’Alexandre du Sommerard »…czyli zapiski Prospera Mérimée’go na temat badacza i kolekcjonera zabytków sztuki średniowiecznej”. W Ars omnia vincit. Studia z dziejów sztuki i kultury artystycznej. Red. Agnieszka Bender, Małgorzata Kierczuk-Macieszko, 421–428. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
3. Chateaubriand, Francis-Rene Vicomte de. 1978. Oeuvres. Essai sur les revolutions. Genie de Christianisme. Red. Maurice Regard. Paris: Gallimard.
4. Courajod, Louis. 1886. La collection de Révoil au musée du Louvre. Cean:Imprimerie le Blanc-Hardel, Henri Delesques.
5. Du Sommerard, Alexandre. 1838–1846. Les arts du moyen âge, en ce qui concerne principalement le Palais Romain de Paris, L’hôtel de Cluny, issu de ses ruin es, et les objets d’art de la collection classée dans cet hôtel, t. I-V. Paris: Imprimerie de Vinchon.
6. Ducuing, François. 1867. L'Exposition Universelle de 1867 illustrée: publication internationale autorisée par la Commission Impériale : Exposition Universelle de 1867 à Paris. Paris: [Commission Impériale de l'Exposition Universelle].
7. Erlande-Brandenburg, Alain, Le Pogam, Pierre-Yves, Sandron, Dany. 1993. Musée national du moyen âge – Therme de Cluny, Paris: Réunion des musées nationaux.
8. Guides des musée d’Italie. Collection Carrand au Bargello. 1895. Rome: G. Sangiorgi.
9. Hugo, Victor. 1989. Wojna przeciwko niszczycielom!, W Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700-1870. Red. Elżbieta Grabska, Maria Poprzęcka, 462–464. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
10. Ilustrowana encyklopedja Trzaski, Everta i Michalskiego. 1928. Red. Stanisław Lam, t. II, Warszawa: Trzaska, Evert i Michalski.
11. Kennedy, Emmet. 1989. A Cultural History of the French Revolution. New Haven-London: Yale University Press
12. Labarte, Jules. 1847. Description des objets d'art qui composent la collection Debruge Dumenil. Paris: Librairie Archéologique de Victor Didron.
13. Lavialle, Bonnefons de. 1849. Catalogue des objets d'art qui composent la collection Debruge-Duménil dont la vente aux enchères publiques aura lieu a Paris. 23 (-31) Janvier, 1 (-9) Février, 4 (-12) Mars 1850. Paris: Duverger.
14. Léon, Paul. 1951. La vie des monuments français: destruction, restauration. Paris: Picard.
15. Michelet, Jules. 1981. Le Moyen Âge. Les livres I à XVII de l’Histoire de France. Red. A. Ferrari. Paris: Robert Laffont.
16. Pomian, Krzysztof. 2001. Zbieracze i osobliwości, Paryż-Wenecja XVI-XVIII wiek. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
17. Pomian, Krzysztof. 2006. Historia. Nauka wobec pamięci. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
18. Price, Roger. 2001. Historia Francji, Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
19. Rudolph, Conrad. 2013. A companion to medieval art: Romanesque and Gothic in Northern Europe. Malden, Mass: Blackwell Pub
20. Ryszkiewicz, Andrzej. 1996. Kolekcjonerstwo, W Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Red. Krystyna Kubalska- Sulkiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
21. Salerno, Luigi. 1965. Museum and Collecting, W Encyclopedia of World Art. Red. M. Salmi, t. X. szp. 377-399. New York, London: McGraw-Hill Book Co.
22. Sauzay, Alexandre. 1861. Musée imperial du Louvre. Catalogue du musée Sauvageot. Paris: Mourgues.
23. Seroux d’Agincourt Jean-Babtiste-Louis-Georges. 1823. Histoire de l’art. par les monuments depuis sa décadence au VIe siécle jusqu’a son renouvellement au XVIe, t. I-VI. Paris: Dufourny, T. B. Emeric-David et L. F. Feuillet.
24. Słownik języka polskiego. 1860. Red. Samuel Bogumił Linde. Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich
25. Uniwersalny słownik języka polskiego. 2006. Red. Stanisław Dubisz, t. II. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Białonowska, M. (2020). Obiekty sztuki sakralnej we francuskich kolekcjach prywatnych w XIX wieku – wybrane przykłady. Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars, 54(2), 617–637. https://doi.org/10.25167/ls.1091
Authors
Magdalena BiałonowskaStatistics
Downloads
I dati di download non sono ancora disponibili.
