Zasada analogii w homiliach kierowanych do odbiorcy dziecięcego
Agnieszka Sieradzka-Mruk
Abstrakt
The article presents the principle o f analogy in contemporary Polish Catholic homilies addressed to children. Searching for an analogy between a liturgical text and human life is a very important element o f a homily as a variant o f a sermon, especially a homily to children, because the main aim of this type o f sermon is discovering what a sacred text (the Bibie) says to contemporary man. The article is based on over sixty homilies for children
recorded in Cracow Catholic churches in the years 1994-2005. For comparison a similai number o f homilies for adults were used. In the paper different morę or less conventional ways o f reference to human life are discussed. It appears that preachers very often use cognitive schemata, for example so called scripts and scenes, to facilitate understanding. At the level of language these schemata may be a basis of multiword expressions that have a
constant function in a given text type and that occur repeatedly in the same situations. These collocations may be characteristic o f a given functional style (register o f language) and o f a given speech genre and a sub-genre, in this case for a homily for children as a speech sub-genre. Searching for analogy seems to fulfill two main functions in homilies: explanation and tic, especiall) in respect to ethical problems, presented on the example of linguistic images o f good and bad deeds, images that are fixed in repeated collocations. It is appropriate to ask why ethical problems in homilies for children are discussed in a schematic and stereotypical way. It may result ffom the genre features of the homily, in which a sacred text is input, or may result ffom an over simplified image o f the child’s world, which preachers have. To explain this problem it would be useful to analyze the language of other types o f sermons and the language o f religious oducation. actualization (reference to the contemporary listener’s situation). Regarding explanation there is a great creativity in the authors o f sermons, whereas actualization is very schematic, especiall) in respect to ethical problems, presented on the example o f linguistic images o f good and bad deeds, images that are fixed in repeated collocations. It is appropriate to ask why ethical problems in homilies for children are discussed in a schematic and stereotypical way. It may result ffom the genre features of the homily, in which a sacred text is input, or may result ffom an over simplified image o f the child’s world, which preachers have. To explain this problem it would be useful to analyze the language of other types o f sermons and the language o f religious oducation.
Słowa kluczowe:
religious style, text structure, collocation, sermon, homilyBibliografia
Adamek Z., 1992, Homiletyka, Tarnów.
Google Scholar
Bartmiński J., 1985, Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. - M. Basaj (red.), Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej III, Warszawa, s. 25--53.
Google Scholar
Bartmiński J., 1990, Kolekcja w strukturze tematycznej tekstu ustnego. - T. Dobrzyńska (red.), Tekst w kontekście, Wrocław, s. 155-174.
Google Scholar
Chlebda W., 1991, Elementy frazematyki, Opole.
Google Scholar
Grochowski M., 1978, Wprowadzenie do opisu wyliczenia jako zasady budowy tekstu, „Pamiętnik Literacki” LXIX, z. 3, s. 131-147.
Google Scholar
Lewek A., 1980, Współczesna odnowa kaznodziejstwa, Warszawa.
Google Scholar
Łysy H., 1993, Kazanie katechizmowe czy homilia w kościelnej posłudze słowa? —W. Przyczyna (red.), Z zagadnień współczesnej homiletyki, Kraków, s. 61-96.
Google Scholar
Mandler J. M., 2004, Opowiadania, skrypty i sceny: aspekty teorii schematów, Kraków.
Google Scholar
Matuszczyk B., 1999, Retoryka Kościoła dziś - siedem grzechów głównych" współczesnego kaznodziejstwa. — E. Laskowska (red.), Skuteczność słowa w działaniach politycznych i społecznych, Bydgoszcz, s. 123—134.
Google Scholar
Mikołajczak B., 1973, Analogia w teologii. — F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z Sułowski (red.), Encyklopedia katolicka, t. 1, Lublin, s. 498-509.
Google Scholar
Okopień-Sławińska A., 1988, Loci communes. —J. Sławiński (red.), Słownik terminów literackich, Wrocław, s. 261-262.
Google Scholar
Przyczyna W., 1994, Kazanie iako słowo Boże. - W. Przyczyna (red.), Fenomen kazania, Kraków, s. 48 -66.
Google Scholar
Sieradzka-Mruk A., 2003, Odbiorca jako czynnik kształtujący wypowiedź (na przykładzie kazań dla dzieci), Kraków.
Google Scholar
Sieradzka-Mruk A., 2007, Parafrazy czytań biblijnych w kazaniach dla dzieci. - ks. P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak i M. Rybka (red.), Język religijny dawniej i dziś III, Poznań, s. 346-352.
Google Scholar
Siwek G., 1992, Przepowiadać skuteczniej. Elementy retoryki kaznodziejskiej, Kraków.
Google Scholar
Siwek G., 1997, Homilie obrzędowe, Kraków.
Google Scholar
Taylor J.R., 2002, Gramatyka kognitywna, Kraków.
Google Scholar
Wojtak Maria, 2004, Styl religijny w perspektywie genologicznej. - S. Mikołajczak i T. Węcławski (red.), Język religijny dawniej i dziś, Poznań, s. 104 113.
Google Scholar
Zawisławska M., l q98, Rama interpretacyjna jako narzędzie analizy tekstu. - J. Bartmiński, B. Boniecka (red.), Tekst. Analizy i interpretacje, Lublin, s. 35—44.
Google Scholar
Autorzy
Agnieszka Sieradzka-MrukStatystyki
Downloads
Licencja
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
Inne teksty tego samego autora
- Agnieszka Sieradzka-Mruk, Przemiany tytułów nabożeństwa drogi krzyżowej w XX wieku , Stylistyka: Tom 29 (2020): Styl i religia
