Kształt stylistyczny sylwetki prasowej (na materiale prasy dziewiętnastowiecznej)

MAGDALENA PIETRZAK

doi:10.25167/Stylistyka32.2023.14

Opublikowane: 2024-03-06

Tom 32 Nr 32 (2023)

Kształt stylistyczny sylwetki prasowej (na materiale prasy dziewiętnastowiecznej)

MAGDALENA PIETRZAK

Stylistyka

Dział: Articles

https://doi.org/10.25167/Stylistyka32.2023.14

Abstrakt

The purpose of the article is to characterise the stylistic aspect of the 19th century press profile. The analyses are made within the framework of genre-oriented linguistic stylistics. The stylistic aspect is formed by structurally determined and pragmatically/
cognitively specified features. Those features are related to the genesis of the used means. The analyses are helpful in completing the genre pattern of the profile – a genre that was gaining its distinctiveness in the 19th century.
The material basis consists of about 100 profiles excerpted from the press of the 2nd half of the 19th century represented by “Gazeta Polska” [Polish Newspaper] and the weekly “Wędrowiec” [The Wanderer]. The analyses proved that the two main purposes served by the profiles, namely informational and evaluative, were reflected in the stylistic layer of the analysed texts. First, in the precise factual documentation enriched by official elements. Second, in the expressive and suggestive character resulting from the value-oriented and emotional way of presenting the persons and their achievements. This subjectification of the message is carried out through axiological lexis and linguistic and stylistic means typical of literary texts.

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

PIETRZAK, M. (2024). Kształt stylistyczny sylwetki prasowej (na materiale prasy dziewiętnastowiecznej). Stylistyka, 32(32), 245–267. https://doi.org/10.25167/Stylistyka32.2023.14

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

GP ‒ „Gazeta Polska”, https://crispa.uw.edu.pl/object/files/351636/display/Default (dostęp: 25.01.2021‒22.03.2021).
Google Scholar

W ‒ „Wędrowiec”, https://bcul.lib.uni.lodz.pl/dlibra/publication/378?language=en#structure (dostęp: 25.01.2021‒22.03.2021).
Google Scholar

Bizior R., 2018, Kazanie jako wspólnototwórczy gatunek wypowiedzi w drugiej połowie XIX wieku, Częstochowa: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie.
Google Scholar

Budrewicz T., 2018, Wspomnienie pośmiertne w XIX wieku (perspektywa genologii i biografistyki), „Roczniki Humanistyczne”, LXVI, z. 1, s. 97-117,http://dx.doi.org/ 10.18290/rh.2018.66.1-7. DOI: https://doi.org/10.18290/rh.2018.66.1-7
Google Scholar

Giełżyński W., 1962, Prasa warszawska 1661–1914, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Głowiński M., Kostkiewiczowa T., Okopień-Sławińska A., Sławiński J., 1989, Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Kamisińska D., 2010, Warszawski tygodnik „Wędrowiec” w latach 1863‒1883 (część 1), „Toruńskie Studia Bibliologiczne”, nr 2 (5), s. 101‒124. DOI: https://doi.org/10.12775/TSB.2010.022
Google Scholar

Kamisińska D., 2011, Warszawski tygodnik „Wędrowiec” w latach 1863‒1883 (część 2), „Toruńskie Studia Bibliologiczne”, nr 1 (6), s. 65‒86. DOI: https://doi.org/10.12775/TSB.2011.004
Google Scholar

Kaptur E., 2008, Językowy kształt współczesnych nekrologów prasowych, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Google Scholar

Kmiecik Z., 1971, Prasa warszawska w okresie pozytywizmu (1864–1885), Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Kmiecik Z., 1984, Oblicze społeczno-kulturalne tygodnika „Wędrowiec” (1886‒1905), „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”, 23 (4) s. 43‒56.
Google Scholar

Pietrzak M., 2017, Kronika informacyjna w prasie dziewiętnastowiecznej z perspektywy genologicznej, „Roczniki Humanistyczne”, LXV, z. 6, s. 167–180. DOI: https://doi.org/10.18290/rh.2017.65.6-9
Google Scholar

Pietrzak M., 2021, Zaczątki sylwetki w prasie. Uwagi historyka języka. ‒ Język polski – między tradycją a współczesnością. Księga jubileuszowa z okazji stulecia Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego, red. E. Horyń, E. Młynarczyk, P. Żmigrodzki, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego, s. 505‒514. DOI: https://doi.org/10.24917/9788380846258.40
Google Scholar

Pietrzak M., 2023, Powiadomienia o śmierci w prasie XVII–XVIII i początków XIX wieku jako świadectwo życia gatunków, „Język Polski”, CIII, z. 3, s. 71–85. DOI: https://doi.org/10.31286/JP.00195
Google Scholar

Przyklenk J., 2009, Staropolska kronika jako gatunek mowy, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar

Siuciak M., 2013, Kształtowanie się gatunku wiadomości prasowej w XVIII wieku. ‒ Tekst – akt mowy – gatunek wypowiedzi, red. U. Sokólska, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, s. 351–367.
Google Scholar

Wojciechowska A., 2012, Protokół jako świadectwo komunikacji wspólnotowej w drugiej połowie XIX wieku. Studium genologiczne, Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Google Scholar

Wojtak M., 2004, Gatunki prasowe, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Wojtak M., 2014, Genologiczna analiza tekstu, „Prace Językoznawcze”, 16, z. 3, s. 63–71.
Google Scholar

Wojtak M., 2020, Gdy przyjaciel odchodzi… Sylwetka-wspomnienie. Studium przypadku, „Stylistyka”, XXVIII, s. 131‒142, https://doi.org/10.25167/Stylistyka28.2019.9. DOI: https://doi.org/10.25167/Stylistyka28.2019.9
Google Scholar

Worsowicz M., 2008, Sylwetka-wspomnienie, czyli między tradycją a nowoczesnością tekstu dziennikarskiego. ‒ Wypowiedź dziennikarska. Teoria i praktyka, red. B. Bogołębska, A. Kudra, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 65–79.
Google Scholar