Antropomorfizacja w poetyckich opisach przyrody
Teresa Skubalanka
Abstrakt
The study includes the analyses of figures of antropomorphisation which is a vitalization of various objects of naturę and attribution of human features to these objects. This poetic practice derives from ancient Greek and Roman poetry. It has started to entrench in Po- land sińce Jan Kochanowski’s times. The review of texts of over seventy poets writing about the Polish Tatra confirmed the vitality of this figurę until present times both in for- mal (apostrophe formule among others) and semantic (natural objects are endowed with human body parts and behave similarly to humans) rangę. Antropomorphisation is also related to original folk songs. It constitutes one of the fundamental components of poetic style.
Bibliografia
Bartmiński J„ 1993, Ludowy styl artystyczny. — Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Współczesny język polski, J. Bartmiński, red., Wrocław.
Brzozowska-Krajka A., 1989, Stare i nowe na góralskich gęślikach. O ludowej poezji podhalańskiej (1945-1980), Warszawa.
Cieński M., 1996, Literacki opis gór a estetyka nowożytnego pejzażu. Petrarca - Rousseau - Goethe, „GLK”, t. 2.
Czernik S., 1962, Stare złoto. O polskiej pieśni ludowej. Warszawa.
Dobrzyńska T., 1984, Metafora, M.R. Mayenowa, red., Wrocław.
Dobrzyńska T„ 1992, Metafora w przekładzie, „Język a kultura”, t. 8.
Elzenberg H.,1978, Ekspresja pozastetyczna i estetyczna. - idem, Wartość i człowiek.Rozprawy z humanistyki i filozofii,Toruń.
Ginkowa Ł., 1978, Cechy języka sentymentalnej i wczesnoromantycznej liryki krajobrazowej, „Pamiętnik Literacki” LXIX, z. 4.
Horacy, 1967, Wybór poezji, J. Krokowski, oprać., Wrocław, BN II 25.
Głowiński M., 1978, Przestrzenne tematy i wariacje. - Przestrzeń i literatura...Góry w polskiej literaturze współczesnej, 1981, Sympozjum, Kraków 9-10X1 1979, Kraków.
Kolbuszewski J., 1971, Obraz Tatr w literaturze polskiej XIX wieku (1805-1889). Funkcja artystyczna motywu przyrody, Kraków.
Kolbuszewski J., 1982, Tatry w literaturze polskiej, cz. 2: 1889-1939, Kraków.
Kolbuszewski J., 1985, Krajobraz i kultura. Sudety w literaturze i kulturze polskiej, Katowice.
Kolbuszewski J., 1996, Motyw górskich rzek w literaturze, „GLK”, t. 2.Kowalczykowa A., 1998, Pejzaż romantyczny, Kraków.
Kuźma E.,1978, Przestrzeń w poezji awangardowej a problem spójności tekstu. — Przestrzeń i literatura...Lakoff G., Johnson M., 1988, Metafory w naszym życiu, przeł. i wstępem opatrzył T.P. Krzeszowski, Warszawa.
Literatura polska, 1984-1985, Przewodnik encyklopedyczny, t. 1, 2, J. Krzyżanowski, red., Cz. Hemas i in„ Warszawa.
Maciejewski W., 1996, O przestrzeni w języku. Studium typologiczne z językiem polskim w centrum, Poznań.
Mayenowa M. R., 1979, Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka, wyd. 2 uzup.i popr., Wrocław.
Mickiewicz A., 1955, Pan Tadeusz. - idem, Dzieła, t.4, Warszawa.
Mickiewicz A., 1955, Wiersze. — idem, Dzieła, t. 1, Warszawa.
Ostrowska E., 1984, Odziać i jego synonimy. O języku opisów przyrody w pieśniach Jana Kochanowskiego. — O języku poetyckim Jana Kochanowskiego. Wybór artykułów z „Języka Polskiego”, wybrał i oprać. M. Kucała, Kraków
.Petrarca, 1982, Wybór pism, wybór, wstęp i komentarze K. Morawski, przeł. F. Faleński, J. Kurek, K. Morawski, Wrocław, BN II 206.
Podraza-Kwiatkowska M„ 1994, Symbolizm i symbolika w poezji Młodej Polski, Kraków.
Przestrzeń i literatura, 1978, Studia, M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, red., Wrocław.
Skubalanka T., 1966, Słownictwo poezji miłosnej J. Słowackiego na tle tradvcji, Toruń.
Skubalanka T„ 1984, Nad tekstem poematu Juliusza Słowackiego „W Szwajcarii". Uwagi o genezie stylistycznej utworu, „Annales UMCS”, Lublin, Sectio FF, vol.ll, 7.
Sławiński J., 1978, Przestrzeń w literaturze: elementarne rozróżnienia i wstępne oczywistości. — Przestrzeń i literatura...
Słoka E., 1996, Romantyczna kaskada, „GLK”, t. 2.
Słowacki J., 1952, W Szwajcarii. - żelem, Dzieła wszystkie, J. Kleiner, red., t. 3, wyd. 2, Wrocław.
Szymonowie Sz., 2000, Sielanki i pozostałe wiersze polskie, J. Pelc, oprać., wyd. 2, zmienione, Wrocław.
Tatrami urzeczeni, 1979, Dawna turystyka w słowie i obrazie, wyboru dokonał R. Hennel, Warszawa.
Teokryt, 1969, Sielanki, przeł. i oprać. A. Sandauer, Warszawa.
Trzynadlowski J., 1940-1946, Od mitu do metafory, „Prace Polonistyczne”, seria IV, Łódź.
Turska H., 1959, Język opisów przyrody w Panu Tadeuszu wobec tradycji polskiego Oświecenia i klasycyzmu. - O języku Adama Mickiewicza. Studia, Z. Klemensiewicz, red.. Warszawa.
Valesio P., 1986, Zarys studium personifikacji, „Pamiętnik Literacki” LXXV11, z. 4.
Wergiliusz, 2006, Bukoliki i georgiki. Wybór, przeł. i oprać. Z. Abramowiczówna, Wrocław.
Ziemilski A., 1976, Człowiek w krajobrazie. Warszawa.
Autorzy
Teresa SkubalankaStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2009 Stylistyka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
Inne teksty tego samego autora
- Teresa Skubalanka, Pragmatyczne wyznaczniki rozmowy , Stylistyka: Tom 25 (2016): Gajda i stylistyka
- TERESA SKUBALANKA, Język graffiti , Stylistyka: Tom 8 (1999): Styl i gatunek - Стиль и жанр - Style and Genre
- Teresa Skubalanka, Styl językowy poezji Zbigniewa Herberta , Stylistyka: Tom 17 (2008): Znaczenie i styl
- Teresa Skubalanka, Aluzja , Stylistyka: Tom 15 (2006): Styl i kultura
- Teresa Skubalanka, Postać i język. Na przykładzie Gustawa z IV części "Dziadów" Adama Mickiewicza , Stylistyka: Tom 7 (1998): Stylistyka Słowiańska
- Teresa Skubalanka, Elementy kodu miłosnego w liryce Haliny Poświatowskiej , Stylistyka: Tom 19 (2010): Style a media
- Teresa Skubalanka, Kategorie stylistyczne , Stylistyka: Tom 16 (2007): Styl i czas - Style and Time
- Teresa Skubalanka, O kilku problemach stylistyki historycznej , Stylistyka: Tom 14 (2005): Stylistyka i Kożyna - Stylistics and Kozhina
- Teresa Skubalanka, O gramatyce stylistycznej , Stylistyka: Tom 21 (2012): Styl narodowy
- Teresa Skubalanka, Semantyka nastroju , Stylistyka: Tom 20 (2011): Integracja w stylistyce - Integration in Stylistics
