Wzorzec gatunkowy skargi

KATARZYNA DEPTA KATARZYNA DEPTA

Opublikowane: 2021-06-03

Tom 8 (1999)

Wzorzec gatunkowy skargi

KATARZYNA DEPTA KATARZYNA DEPTA

Abstrakt

In the article author treats complaint as one of the most important human emotional needs verbalization, as the way of expressing the negative emotions. The aim of the article is to describe some linguistic aspects of complaint understood as a speech genre. The author recognizes complaint as a separate kind of text, composed of sequences of elements. According to the conception of textual pattern she carries out the reconstruction of complaint textual (genre) pattern. She maintains this type of text obligatory contains semantic component: ‘something wrong is happening to me, 1 feel badly about it’. This component contains the negation, which shows speaker’s emotional attitude to his life. The negation, existing in the text, describes “negative” world speaker lives in, but it suggests the better, “positive” possiblities, too. This contrast that is noticed by complaining speaker causes his feeling of discomfort. The author presents semantic definition of the complaint basic structure: [I (X) say: Ifeel badly about Y]. This basic structure can be realized in different ways, creating the structurally different texts. All the elements existing in complaint structure are facultative (exclamations, rethotical questions, oppositions, repetitions, enumerations), but every complaint obligatory contains the negation on its surface or in semantic structure of worlds. However, in spite of their different composition people can recognize the complaints by intuitive identyfication of most important complaint component: speaker’s discontent.

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

KATARZYNA DEPTA, K. D. (2021). Wzorzec gatunkowy skargi. Stylistyka, 8, 133–145. Pobrano z https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/s/article/view/4093

Cited by / Share

Bibliografia

Bachtin M., 1983, Dialog. Język. Literatura, red. E. Czaplejewicz i E. Kasperski, Warszawa, s. 113-17.

Bachtin M., 1986, Problem gatunków mowy. - Idem, Estetyka twórczości słownej, Warszawa, s. 348-402.

Bogusławski A., 1975, O negacji. - Słownik i semantyka. Definicje semantyczne, red. E. Janus, Wrocław, s. 137-143.

Depta K., 1997, Aktywność słuchacza wobec narracji mówionej, “Język Polski” LXXVII, z. 4-5, s. 276-286.

Depta K., 1998, Struktura narracji mówionej, “Język Polski” LXXVIII, z. 3-4, s. 223-30.

Dobrzyńska T., 1974, O początkach i końcach bajek zwierzęcych. - Tekst i język. Problemy semantyczne, red. M. R. Mayenowa, Wrocław, s. 131-63.

Dobrzyńska T., 1992, Gatunki pierwotne i wtórne (Czytając Bachtina). — Typy tekstów. Zbiór studiów, red. T. Dobrzyńska, Wrocław, s. 75-80.

Dobrzyńska T., 1993, Tekst. - Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2, Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław, s. 283-304.

Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, 1993, red. K. Polański, Wrocław.

Encyklopedyczny słownik psychiatrii, 1986, red. L. Korzeniowski, S. Pużyński, Warszawa.

Furdal A., 1982, Genologia lingwistyczna, “Biuletyn PTJ”, z. XXXIX, s. 61-70.

Gajda S., 1982, Podstawy badań stylistycznych nad językiem naukowym, Wrocław.

Gajda S., 1991, Gatunki wypowiedzi potocznych. - Język potoczny jako przedmiot badań językoznawczych, red. S. Gajda i A. Adamiszyn, Opole, s. 29-38.

Gajda S., 1993a, Gatunkowe wzorce wypowiedzi. - Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2, Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław, s. 245-58.

Gajda S., 1993b, Styl naukowy. - Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2: Współczesny język połski, red. J. Bartmiński, Wrocław, s. 173-189.

Grochowski M., 1995, Słownik polskich przekleństw i wulgaryzmów, Warszawa.

Grzegorczykowa R., 1995, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa.

Grzesiuk A., 1995, Składnia wypowiedzi emocjonalnych, Lublin.

HempferK. W., 1979, Teoria gatunków, “Pamiętnik Literacki” LXX, z. 3, s. 271-305.

Hartman P, 1964, Text, Texte, Klassen von Texten, “Bogawus” 2, s. 19.

Jodłowski S., 1976, Podstawy polskiej składni, Warszawa.

Labov W., Waletzky J., 1967, Narrative Analysis. Oral Version of Personal Experience. - Essays on the Verbal and Visual Arts, ed. J. Helm, Seattle-London, s. 12-44.

Leibnitz G. W., 1975, Tablice definicji. -Słownik i semantyka, red. E. Janus, Wrocław, s. 9-87.

Mayenowa M. R., 1974, Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka, Wrocław.

Reykowski J., 1992, Procesy emocjonalne. Motywacja. Osobowość. - Psychologia ogólna, red. T. Tomaszewski, t. 2, Warszawa.

Sieradka-Mruk A., 1997, Zakończenie kazania jako struktura tekstowa o funkcji apelaty- wnej, “Język Polski” LXXVII, z. 4-5, s. 287-291.

Skwarczyńska S., 1937, Teoria listu, Lwów.

Słownik psychologiczny, 1985, red. W. Szewczuk, Warszawa.

Stempel W. D., 1977, Opowiadanie, opis a wypowiedź historyczna. - Znak, styl konwencja, red. M. R. Mayenowa, Warszawa, s. 288-322.

Tannen D., 1997, Co to ma znaczyć, Poznań.

Todorov T, 1979, O pochodzeniu gatunków, “Pamiętnik Literacki” LXX, z. 3, s. 307-21.

Warchala J., 1993, Potoczna narracja w dialogu. - Z problemów współczesnego języka polskiego, red. A. Wilkoń i J. Warchala, Katowice, s. 22-32.

Wierzbicka A., 1969, Dociekania semantyczne, Wrocław.

Wierzbicka A., 1972, Semantic Primitives, Frankfurt/M.

Wierzbicka A., 1980, Lingua Mentalis, Sydney - New York.

Wierzbicka A., 1983, Genry mowy. — Tekst i zdanie. Zbiór studiów, red. T. Dobrzyńska, Wrocław, s. 127-36.

Witosz B., 1993, Opis w tekście potocznym. Zarys problematyki. - Z problemów' współczesnego języka polskiego, red. A. Wilkoń, J. Warchala, Katowice, s. 7-21.

Witosz B., 1994, Lingwistyka a problem gatunków mowy, “Socjolingwistyka”, t. 14, s. 7-83.

Witosz B., 1997, Opis w prozie narracyjnej na tle innych odmian deskrypcji. Zagadnienia struktury tekstu, Katowice.

Wojtak M., 1990, Z problematyki opisu stylu tekstów użytkowych na podstawie analizy ogłoszeń matrymonialnych, “Poradnik Językowy”, s. 79-87.

Wojtak M., 1992, O stylowym wariancie języka na przykładzie tekstów urzędowych. — Systematyzacja pojęć w stylistyce, red. S. Gajda, Opole, s. 141-147.

Wojtak M., 1993, Styl urzędowy. - Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław, s. 147-162.

Żmigrodzka B., 1998, Testament jako gatunek tekstu, Katowice.

Żydek-Bednarczuk U., 1994, Struktura tekstu rozmowy potocznej, Katowice. Żyłko B., 1994, Michaił Bachtin. W kręgu filozofii języka i literatury, Gdańsk. Google Scholar