Wzorzec gatunkowy skargi
KATARZYNA DEPTA KATARZYNA DEPTA
Abstract
In the article author treats complaint as one of the most important human emotional needs verbalization, as the way of expressing the negative emotions. The aim of the article is to describe some linguistic aspects of complaint understood as a speech genre. The author recognizes complaint as a separate kind of text, composed of sequences of elements. According to the conception of textual pattern she carries out the reconstruction of complaint textual (genre) pattern. She maintains this type of text obligatory contains semantic component: ‘something wrong is happening to me, 1 feel badly about it’. This component contains the negation, which shows speaker’s emotional attitude to his life. The negation, existing in the text, describes “negative” world speaker lives in, but it suggests the better, “positive” possiblities, too. This contrast that is noticed by complaining speaker causes his feeling of discomfort. The author presents semantic definition of the complaint basic structure: [I (X) say: Ifeel badly about Y]. This basic structure can be realized in different ways, creating the structurally different texts. All the elements existing in complaint structure are facultative (exclamations, rethotical questions, oppositions, repetitions, enumerations), but every complaint obligatory contains the negation on its surface or in semantic structure of worlds. However, in spite of their different composition people can recognize the complaints by intuitive identyfication of most important complaint component: speaker’s discontent.
References
Bachtin M., 1986, Problem gatunków mowy. - Idem, Estetyka twórczości słownej, Warszawa, s. 348-402.
Bogusławski A., 1975, O negacji. - Słownik i semantyka. Definicje semantyczne, red. E. Janus, Wrocław, s. 137-143.
Depta K., 1997, Aktywność słuchacza wobec narracji mówionej, “Język Polski” LXXVII, z. 4-5, s. 276-286.
Depta K., 1998, Struktura narracji mówionej, “Język Polski” LXXVIII, z. 3-4, s. 223-30.
Dobrzyńska T., 1974, O początkach i końcach bajek zwierzęcych. - Tekst i język. Problemy semantyczne, red. M. R. Mayenowa, Wrocław, s. 131-63.
Dobrzyńska T., 1992, Gatunki pierwotne i wtórne (Czytając Bachtina). — Typy tekstów. Zbiór studiów, red. T. Dobrzyńska, Wrocław, s. 75-80.
Dobrzyńska T., 1993, Tekst. - Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2, Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław, s. 283-304.
Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, 1993, red. K. Polański, Wrocław.
Encyklopedyczny słownik psychiatrii, 1986, red. L. Korzeniowski, S. Pużyński, Warszawa.
Furdal A., 1982, Genologia lingwistyczna, “Biuletyn PTJ”, z. XXXIX, s. 61-70.
Gajda S., 1982, Podstawy badań stylistycznych nad językiem naukowym, Wrocław.
Gajda S., 1991, Gatunki wypowiedzi potocznych. - Język potoczny jako przedmiot badań językoznawczych, red. S. Gajda i A. Adamiszyn, Opole, s. 29-38.
Gajda S., 1993a, Gatunkowe wzorce wypowiedzi. - Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2, Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław, s. 245-58.
Gajda S., 1993b, Styl naukowy. - Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2: Współczesny język połski, red. J. Bartmiński, Wrocław, s. 173-189.
Grochowski M., 1995, Słownik polskich przekleństw i wulgaryzmów, Warszawa.
Grzegorczykowa R., 1995, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa.
Grzesiuk A., 1995, Składnia wypowiedzi emocjonalnych, Lublin.
HempferK. W., 1979, Teoria gatunków, “Pamiętnik Literacki” LXX, z. 3, s. 271-305.
Hartman P, 1964, Text, Texte, Klassen von Texten, “Bogawus” 2, s. 19.
Jodłowski S., 1976, Podstawy polskiej składni, Warszawa.
Labov W., Waletzky J., 1967, Narrative Analysis. Oral Version of Personal Experience. - Essays on the Verbal and Visual Arts, ed. J. Helm, Seattle-London, s. 12-44.
Leibnitz G. W., 1975, Tablice definicji. -Słownik i semantyka, red. E. Janus, Wrocław, s. 9-87.
Mayenowa M. R., 1974, Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka, Wrocław.
Reykowski J., 1992, Procesy emocjonalne. Motywacja. Osobowość. - Psychologia ogólna, red. T. Tomaszewski, t. 2, Warszawa.
Sieradka-Mruk A., 1997, Zakończenie kazania jako struktura tekstowa o funkcji apelaty- wnej, “Język Polski” LXXVII, z. 4-5, s. 287-291.
Skwarczyńska S., 1937, Teoria listu, Lwów.
Słownik psychologiczny, 1985, red. W. Szewczuk, Warszawa.
Stempel W. D., 1977, Opowiadanie, opis a wypowiedź historyczna. - Znak, styl konwencja, red. M. R. Mayenowa, Warszawa, s. 288-322.
Tannen D., 1997, Co to ma znaczyć, Poznań.
Todorov T, 1979, O pochodzeniu gatunków, “Pamiętnik Literacki” LXX, z. 3, s. 307-21.
Warchala J., 1993, Potoczna narracja w dialogu. - Z problemów współczesnego języka polskiego, red. A. Wilkoń i J. Warchala, Katowice, s. 22-32.
Wierzbicka A., 1969, Dociekania semantyczne, Wrocław.
Wierzbicka A., 1972, Semantic Primitives, Frankfurt/M.
Wierzbicka A., 1980, Lingua Mentalis, Sydney - New York.
Wierzbicka A., 1983, Genry mowy. — Tekst i zdanie. Zbiór studiów, red. T. Dobrzyńska, Wrocław, s. 127-36.
Witosz B., 1993, Opis w tekście potocznym. Zarys problematyki. - Z problemów' współczesnego języka polskiego, red. A. Wilkoń, J. Warchala, Katowice, s. 7-21.
Witosz B., 1994, Lingwistyka a problem gatunków mowy, “Socjolingwistyka”, t. 14, s. 7-83.
Witosz B., 1997, Opis w prozie narracyjnej na tle innych odmian deskrypcji. Zagadnienia struktury tekstu, Katowice.
Wojtak M., 1990, Z problematyki opisu stylu tekstów użytkowych na podstawie analizy ogłoszeń matrymonialnych, “Poradnik Językowy”, s. 79-87.
Wojtak M., 1992, O stylowym wariancie języka na przykładzie tekstów urzędowych. — Systematyzacja pojęć w stylistyce, red. S. Gajda, Opole, s. 141-147.
Wojtak M., 1993, Styl urzędowy. - Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław, s. 147-162.
Żmigrodzka B., 1998, Testament jako gatunek tekstu, Katowice.
Żydek-Bednarczuk U., 1994, Struktura tekstu rozmowy potocznej, Katowice. Żyłko B., 1994, Michaił Bachtin. W kręgu filozofii języka i literatury, Gdańsk.
Authors
KATARZYNA DEPTA KATARZYNA DEPTAStatistics
Downloads
License
1. Copyrights to published works are held by the University of Opole (to the collective work) and the Authors (to individual parts of the collective work that have an independent meaning).
2. Only previously undistributed works can be published in the scientific journal "Stylistics".
3. The University of Opole does not restrict the possibility of the author's further dissemination of his work on condition that the scientific journal "Stylistics" is indicated as the original place of publication and the consent of the University Publishing House.
4. Consent to the publication of the work in the scientific journal "Stylistics" is tantamount to granting the author a non-exclusive license to the University of Opole, including the right to use the work without territorial restrictions and time limits in the following fields of exploitation:
a) within the scope of recording and multiplication of the work - production of any number of copies of the work in whole or in part using a specified technique, including printing, reprography, magnetic recording and digital technique, introduction of the work into computer memory and computer networks,
b) within the scope of circulation of the original or copies on which the work has been recorded - circulation, lending or hiring of the original or copies,
c) within the scope of dissemination of the work in a manner other than specified in item 2 - making the work or its abstract available on the Internet by enabling the recipients to access the work on-line or enabling them to download the work to their own device that makes it possible to read it, placing the work in electronic databases that disseminate scientific works, including in particular the CEEOL database (Central and Eastern Online Libray) and the abstract in English in the CEJSH database (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) within the scope of creating and distributing dependent works created using the work - using them in the fields of exploitation specified in points 1-3.
5. The author is not entitled to compensation for granting the license to the work.
6. The author agrees that the University may grant further permission to use the work (sublicense) in the fields of exploitation specified in par. 2 paragraph 4.
7. The author agrees that, in connection with the distribution of the work, his or her personal information, that is, name, affiliation, and e-mail address, may be made public.
