Funkcje środków wartościujących w polskim dyskursie naukowym XVI wieku

Artur Rejter

doi:10.25167/Stylistyka27.2018.3

Published: 2020-01-10

Vol. 27 (2018)

The functions of axiology exponents in the Polish academic discourse of the 16th century

Artur Rejter

Stylistyka

Section: Articles

https://doi.org/10.25167/Stylistyka27.2018.3

Abstract

The paper concerns the problem of axiology exponents in the Polish academic discourse of the 16th century. The research proved that this kind of exponents refer to different discourse levels, from the topic of the discourse, through the field of science, to metatext. As for language determinants one can distinguish evaluating lexis, modal verbs and style exponents (e.g. comparisons, phraseological constructions, enumera- tions). The analysis shows that the subjective aspect of the texts confirms the initial stage of the Polish academic discourse forming process. Furthermore, the style diversity reflects the discourse state which was then rather practical than theoretical.

Keywords:

academic discourse, axiology, text, stylistics, history of Polish language

Most read articles by the same author(s)

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Rejter, A. (2020). The functions of axiology exponents in the Polish academic discourse of the 16th century. Stylistyka, 27, 33–46. https://doi.org/10.25167/Stylistyka27.2018.3

Cited by / Share

References

Bajerowa I., 1964, Kształtowanie się systemu polskiego języka literackiego w XVIII wieku, Wrocław.
Google Scholar

Bajerowa I., 1980, Wpływ techniki na ewolucję języka polskiego, Kraków.
Google Scholar

Bajerowa I., 2000, Polski język ogólny XIX wieku. Stan i ewolucja, t. 3: Składnia. Synteza, Katowice.
Google Scholar

Bajerowa I., 2008, Początki polskiego dyskursu naukowego – język dzieł Marcina Bielskiego i Stanisława Grzepskiego, „Onomastica Slavogermanica”, nr 27, s. 73–79.
Google Scholar

Bałabaniak D., 2015, Charakterystyka wyrażeń intensyfikujących. – Bałabaniak D., Mitrenga B., Polskie intensyfikatory w ujęciu historycznym, Katowice.
Google Scholar

Bartmiński J., 2003, Miejsce wartości w językowym obrazie świata. – Bartmiński J., red., Język w kręgu wartości. Studia semantyczne, Lublin, s. 59–86.
Google Scholar

Bartmiński J., red., 2003, Język w kręgu wartości. Studia semantyczne, Lublin.
Google Scholar

Biniewicz J., 2002, Kształtowanie się polskiego języka nauk matematyczno-przyrodniczych, Opole.
Google Scholar

Biniewicz J., 2016, Pierwsze napisane po polsku teksty poświęcone matematyce a współczesne piśmiennictwo dydaktyczne. Strategie komunikacyjne w dyskursie edukacyjnym, „Język a Kultura”, t. 26: Kulturowe uwarunkowania zachowań językowych – tradycja i zmiana, red. A. Burzyńska-Kamieniecka, Wrocław, s. 119–129. DOI: https://doi.org/10.19195/1232-9657.26.10
Google Scholar

Iłowiecki M., 1981, Dzieje nauki polskiej, Warszawa.
Google Scholar

Jędrzejko E., 1987, Semantyka i składnia polskich czasowników deontycznych, Wrocław.
Google Scholar

Karolak I., 1991, Badanie wartości w językoznawstwie francuskim, „Język a Kultura”,t. 3: Wartości w języku i tekście, red. J. Puzynina, J. Anusiewicz, Wrocław, s. 153–162.
Google Scholar

Kępińska A., 2015, O partykułach wzmacniających w szesnastowiecznych przekładach ewangelii na język polski, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, t. 61, s. 79–97.
Google Scholar

Krzeszowski T.P., 2003, Jeszcze kilka słów o wartościach, schematach i metaforach. – Bartmiński J., red., Język w kręgu wartości. Studia semantyczne, Lublin, s. 35–41.
Google Scholar

Laskowska E., 1993, Wartościowanie w języku potocznym, Bydgoszcz.
Google Scholar

Ostaszewska D., 1994, Z zagadnień ewolucji stylu naukowego: XVI-wieczne początki kształtowania się wyznaczników przebiegu procesu myślowego, „Prace Językoznawcze”, t. 22: Studia historycznojęzykowe, pod red. A. Kowalskiej, Katowice, s. 85–94.
Google Scholar

Pawelec R., red., 2015, Słownik zapomnianych wyrażeń funkcyjnych, Warszawa.
Google Scholar

Pisarkowa K., 1976, O składni „Kazań gnieźnieńskich”: partykuła „ć”, „ci”. – Studia z polskiej składni historycznej, t. 1, red. J. Twardzikowa, Wrocław, s. 7–39.
Google Scholar

Puzynina J., 1992, Język wartości, Warszawa.
Google Scholar

Puzynina J., 2003, Wokół języka wartości. – Bartmiński J., red., Język w kręgu wartości. Studia semantyczne, Lublin, s. 21–34.
Google Scholar

Rejter A., 2006, Leksyka ekspresywna w historii języka polskiego. Kulturowo-komunikacyjne konteksty potoczności, Katowice.
Google Scholar

Rejter A., 2017, Między podmiotowością tekstu a ewolucją dyskursu naukowego. – W kręgu dawnej polszczyzny III, red. M. Mączyński, E. Horyń, E. Zmuda, Kraków.
Google Scholar

Rejter A., w druku, Styl czy dyskurs naukowy? Perspektywa historyczna, „Forum Lingwistyczne”, nr 5.
Google Scholar

Siekierska K., 1983, Z dziejów kształtowania się języka nauki polskiej. Funkcje porównań w średniopolskich źródłach wiedzy, „Polonica”, r. 9, s. 211–229.
Google Scholar

Siekierska K., 1992, Uwagi o języku i stylu dzieł naukowych XVII wieku (botanika, medycyna, geometria). – Wiśniewska H., Kosyl Cz., red., Odmiany polszczyzny XVII wieku, Lublin, s. 107–114.
Google Scholar

Skubalanka T., 1984, Historyczna stylistyka języka polskiego. Przekroje, Wrocław.
Google Scholar

Starzec A., 1999, Współczesna polszczyzna popularnonaukowa, Opole.
Google Scholar

Szczaus A., 2009, Wykładniki dialogowości w tekstach popularnonaukowych doby średniopolskiej (na przykładzie „Informacyi matematycznej” Wojciecha Bystrzonowskiego z 1749 r.), „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, z. 65, s. 213–225.
Google Scholar

Szczaus A., 2015, Teksty naukowe i techniczne doby średniopolskiej jako źródło badań historycznojęzykowych, „Poznańskie Studia Polonistyczne”. Seria Językoznawcza, vol. 22 (42), nr 1, s. 253-268 DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2015.22.1.16
Google Scholar