Kierunki językoznawczych badań mediów w Europie. Polska i jej sąsiedzi

Abstract

The nature of this article is theoretical and methodological. The subject of the research presented in this article is the achievements of national linguists from Belarus, the Czech Republic, Germany, Poland, Russia, and Slovakia in the field of media research conducted over the last ten years. Considerations include the research subjects of media linguistics, methodologies, and
specific methods used by researchers. The author carries out a synthesis which shows that the methodologies shaped by contemporary media linguistics include pragmalinguistics, linguistic stylistics, text linguistics, linguistic genology, and cultural linguistics. The synthesis also shows that the researchers use mainly modelling methods, related to the observation of linguistic, media and discursive worldview. The author emphasises the effectiveness of the first two methods in relation to traditional and electronic mass media, while the application of the category of discursive worldview brings, in her opinion, satisfactory cognitive effects in relation to the object of research defined as new media. The article also notes that in all of the Slavic studies presented, the influence of the media broadcaster on mass audiences is of interest. Media linguists assume that this influence exists and they develop means of achieving it. Styles of reception and the effects of media reception, on the other hand, are still not attracting the expected research interest.

Keywords:

media linguistics, multimodality, multimedia stylistics, discursive worldview

Adamka P., w druku, Mediolingwistyka na Słowacji, tłum. M. Szymczak-Rozlach.
  Google Scholar

Cillingová V., Bútorová E., Nováciková D., Rožnová J., 2019, Current Issues in the Slovak Mass Media, Berlin: Peter Lang GmbH.
DOI: https://doi.org/10.3726/b16060   Google Scholar

Cingerová N., Dulebová I., 2019, Jazyk a konflikt. My a tí druhí v ruskom verejnom diskurze, Bratislava: UK.
  Google Scholar

Dobroskłonskaja T.G., / Добросклонская Т.Г., 2008, Медиалингвистика: системный подход к изучению языка СМИ (Современная английская медиаречь) (2-е изд. 2014), Москва: Флинта-Наука.
  Google Scholar

Dobrosklonskaya T.G., 2008, Medialingvistika: sistemnyy podkhod k izucheniyu yazyka SMI (Sovremennaya angliyskaya mediarech’) (2-ye izd. 2014), Moskva: Flinta-Nauka.
  Google Scholar

Duskayeva L.R. / Дускаева Л.Р., 2018, Медиалингвистика в России: становление структуры и векторы развития, „Вестник Московского университета”, Серия X. Журналистика, 6, s. 48–74.
DOI: https://doi.org/10.30547/vestnik.journ.6.2018.4874   Google Scholar

Duskayeva L.R., 2018, Medialingvistika v Rossii: stanovleniye struktury i vektory razvitiya, „Vestnik Moskovskogo universiteta”, Seriya X. Zhurnalistika, 6, s. 48–74.
  Google Scholar

Duskayeva L., 2019, Vektory praksiologicheskogo analiza v medialingvistike, „Media Linguistics”, 6 (1), s. 4–18. URL: https://medialing.ru/vektory-praksiologicheskogo-analiza-v-medialingvistike/ DOI: https://doi.org/10.21638/spbu22.2019.101 /
DOI: https://doi.org/10.21638/spbu22.2019.101   Google Scholar

Дускаева Л., 2019, Векторы праксиологического анализа в медиалингвистике, „Медиалингвистика”, 6 (1), s. 4–18.
  Google Scholar

Duskayeva L., 2022, Struktura współczesnej mediolingwistyki rosyjskiej, tłum. M. Gasek, „Forum Lingwistyczne”, nr 9, DOI: http://doi.org/10.31261/FL.2022.09.
DOI: https://doi.org/10.31261/FL.2022.09.07   Google Scholar

Gajda S., 2012, Media – stylowy tygiel współczesnej polszczyzny. – Język w mediach. Antologia, red. M. Kita, I. Loewe, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 15–23.
  Google Scholar

Gajda S., 2013, Styl naukowy. – Przewodnik po stylistyce polskiej. Style współczesnej polszczyzny, red. E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk, Kraków: Universitas, s. 61–70.
  Google Scholar

Gajda S. (red.), 1995, Przewodnik po stylistyce polskiej, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego. Hanus A., Mac A., w druku, Mediolingwistyka w Niemczech.
  Google Scholar

Hoffmannová J. et al., 2016, Stylistika mluvené a psané češtiny, Praha: Academia.
  Google Scholar

Homoláč J., Mrázková K., 2019, „S dovolením si na svém soukromém Twitteru budu dál psát, co chci“: Míšení diskurzních praktik a identit v twitterových účtech českých novinářů a vyjednávání jejich soukromého charakteru, „Slovo a slovesnost”, 80, č. 4, s. 243–264.
  Google Scholar

Ivchenkov V.I., 2017, Razvitiye stilisticheskikh uchenij istanovleniye medialingvistiki v Belarusi, „Zhurnal Belorusskogo gosudarstvennogo universiteta”, nr 1 / Ивченков В.И., 2017, Развитие стилистических учений и становление медиалингвистики в Беларуси, „Журнал Белорусского государственного университета”, No 1, s. 27–34.
  Google Scholar

Kiklewicz A., 2022, Novogodneye obrashcheniye lidera gosudarstva kak ritual’nyy zhanr mediadiskursa na materiale rossiyskikh, nemetskikh i pol’skikh vystupleniy. Medialingvisticheskiy analiz, (rec.), „Forum Lingwistyczne”, nr 9, DOI: https:// doi.org/10.31261/FL.2022.09.01.
DOI: https://doi.org/10.31261/FL.2022.09.01   Google Scholar

Kita M., 2013, Dyskurs radiowy. – Przewodnik po stylistyce polskiej. Style współczesnej polszczyzny, red. E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk, Kraków: Universitas, s. 313–346.
  Google Scholar

Kita M., 2022, Opisać verbum w dziele filmowym. Refleksje nad książką Bogusława Skowronka Język w filmie. Ujęcie mediolingwistyczne, „Forum Lingwistyczne”, nr 9, DOI: https://doi.org/10.31261/FL.2022.09.08.
DOI: https://doi.org/10.31261/FL.2022.09.08   Google Scholar

Koniushkevich M.I., 2014, Russkiy iyazyk kak obiekt medialingvistiki: stanovleniye i granicy predmeta. – Russkij yazyk: sistema i funkcionirovaniye (k 75-letiyu filologicheskogo fakulteta BGU): sb. materialov VI mezhdunar. nauch. konf., Minsk, 20–29 okt. 2014 g.: v 2 ch. Ch. 1. Minsk / Конюшкевич М.И., Русский язык как объект медиалингвистики: становление и границы предмета. – Русский язык: система и функционирование (к 75-летию филологического факультета БГУ): сб. материалов VI междунар. науч. конф., Минск, 28–29 окт. 2014 г.:
  Google Scholar

в 2 ч. Ч. 1, Минск: изд. центр БГУ, s. 56–61.
  Google Scholar

Koniuszkiewicz/Koniushkevich M.J., w druku, Mediolingwistyka na Białorusi, tłum. O. Małysa. Lenk H., online, URL: http://www.kontrastive-medienlinguistik.net/index.html (dostęp: 21.03.2018).
  Google Scholar

Levinson P., 2010, Nowe nowe media, tłum. M. Zawadzka, Kraków: Wydawnictwo WAM.
  Google Scholar

Loewe I., 2013, Styl reklamy komercyjnej. – Przewodnik po stylistyce polskiej. Style współczesnej polszczyzny, red. E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk, Kraków: Universitas, s. 381–406.
  Google Scholar

Loewe I., 2018a, Dyskurs telewizyjny w świetle lingwistyki mediów, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
  Google Scholar

Loewe I., 2018b, Styl w mediach czy styl mediów?, „Polskie Studia Slawistyczne”, seria 13, t. 2, s. 177–186.
  Google Scholar

Loewe I., 2022, Status, historia, ludzie i organizacje polskiej mediolingwistyki, „Studia Medioznawcze”, 23 (1), s. 1101–1112; https://doi.org/10.33077/uw.24511617. sm.2022.1.674.
DOI: https://doi.org/10.33077/uw.24511617.sm.2022.1.674   Google Scholar

Lüger H., 2016, Entwicklungen der Medienlinguistik, „Beiträge zur Fremdsprachenvermittlung”, 58.
  Google Scholar

Luginbühl M., online, Rozmowa na temat statusu mediolingwistyki, URL: https:// www.ur.edu.pl/storage/file/core_files/2021/4/30/a9d475cf4b7afb0934dac5c5868b6 d6a/ROZMOWA_NA_TEMAT_STATUSU_MEDIOLINGWISTYKI. pdf (dostęp: 10.11.2021).
  Google Scholar

Mac A., 2018, Multimodale Berichterstattungsmuster in der fernsehspezifischen Nachrichtentextsorte im deutsch-polnischen Vergleich, „tekst i dyskurs – text und dyskurs”, 11, s. 255–278.
DOI: https://doi.org/10.7311/tid.11.2018.10   Google Scholar

Makuchowska M., 2013, Styl religijny. – Przewodnik po stylistyce polskiej. Style współczesnej polszczyzny, red. E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk, Kraków: Universitas, s. 487–520.
  Google Scholar

Mareš P., w druku, Mediolingwistyka w Czechach, tłum. A. Charciarek.
  Google Scholar

Miko F., 1995, Význam, jazyk, semióza, Nitra: VšPg.
  Google Scholar

Noińska M., 2020, Novogodneye obrashcheniye lidera gosudarstva kak ritual’nyy zhanr mediadiskursa na materiale rossiyskikh, nemetskikh i pol’skikh vystupleniy. Medialingvisticheskiy analiz, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
  Google Scholar

Opiłowski R., Jarosz J., Staniewski P. (red.), 2015. Lingwistyka mediów. Antologia tłumaczeń, Wrocław: Wydawnictwo Atut.
  Google Scholar

Parzulova M., 2016, Medialingvistika: učebnoe posobie, Trnava: Univerzita Cyrila a Metoda.
  Google Scholar

Pauliny E., Ružička J., Štolc J., 1967, Slovenská gramatika, Bratislava: Slovenské Pedagogické Nakladatelstvo. ̕
  Google Scholar

Perrin D., 2006, Medienlinguistik, Konstanz: UVK Verlagsgesellschaft.
  Google Scholar

Rašová D., 2016, Intencia mediálnej výpovede: Glosár, Trnava: Univerzita Cyrila a Metoda.
  Google Scholar

Schneiderová S., 2015, Analýza diskurzu a mediální text, Praha: Karolinum.
  Google Scholar

Skowronek B., 2013, Mediolingwistyka. Wprowadzenie, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego.
  Google Scholar

Skowronek B., 2015, Badania nad językiem w mediach po 1989 roku, „Język Polski”, nr 1–2.
DOI: https://doi.org/10.31286/JP.95.1-2.11   Google Scholar

Skowronek B., 2016, Lingwistyka wobec kulturoznawstwa. W poszukiwaniu granic (?) dyscypliny, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, t. LXXII, s. 49–57.
  Google Scholar

Skowronek B., 2019, Mediolingwistyka w Polsce. Próba podsumowania. – Współczesne media. Problemy i metody badań nad mediami, t. II, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
  Google Scholar

Skowronek B., 2020, Język w filmie. Ujęcie mediolingwistyczne, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego.
  Google Scholar

Skowronek B., online, Rozmowa na temat statusu mediolingwistyki. URL: ://www.ur.edu.pl/storage/file/core_files/2021/4/30/
  Google Scholar

a9d475cf4b7afb0934dac5c5868b6-d6a/ROZMOWA_NA_TEMAT_STATUSU_MEDIOLINGWISTYKI.pdf (dostęp: 10.11.2021).
  Google Scholar

Stöckl H., 2012, Medienlinguistik. Zu Status und Methodik eines (noch) emergenten Forschungsfeldes. – Pressetextsorten jenseits der ,News‘. Medienlinguistische Perspektiven auf journalistische Kreativität, Hrsg. Ch. Grösslinger, G. Held, H. Stöckl, Frankfurt am Main: Lang, s. 13–34.
  Google Scholar

Stöckl H., 2015, Lingwistyka mediów. O statusie i metodach (wciąż) konstytuującej się dyscypliny badawczej. – Lingwistyka mediów. Antologia tłumaczeń, red. R. Opiłowski, J. Jarosz, P. Staniewski, Wrocław–Dresden: ATUT-Neisse Verlag, s. 23–44.
  Google Scholar

Svobodová J., 2018, Ohrožení tváře jako prostředek verbální agrese, „Studia Slavica”, 22, č. 2, s. 91–104.
  Google Scholar

Szczurek E., 1995, Styl publicystyczny. – Przewodnik po stylistyce polskiej, red. S. Gajda, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, s. 363–395.
  Google Scholar

Witosz B., 2009, Dyskurs i stylistyka, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
  Google Scholar

Witosz B., 2012, O potrzebie perspektywy multimedialnej w badaniach stylistycznych. – Język w mediach. Antologia, red. M. Kita, I. Loewe, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 51–64.
  Google Scholar

Żydek-Bednarczuk U., 2013, Dyskurs internetowy. – Przewodnik po stylistyce polskiej. Style współczesnej polszczyzny, red. E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk, Kraków: Universitas, s. 347–380.
  Google Scholar


Published
2023-02-06

Cited by

Loewe, I. (2023). Kierunki językoznawczych badań mediów w Europie. Polska i jej sąsiedzi. Stylistyka, 31, 7–25. https://doi.org/10.25167/Stylistyka31.2022.1

Statistics

Downloads

Download data is not yet available.


License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.

1. Copyrights to published works are held by the University of Opole (to the collective work) and the Authors (to individual parts of the collective work that have an independent meaning).

2. Only previously undistributed works can be published in the scientific journal "Stylistics".

3. The University of Opole does not restrict the possibility of the author's further dissemination of his work on condition that the scientific journal "Stylistics" is indicated as the original place of publication and the consent of the University Publishing House.

4. Consent to the publication of the work in the scientific journal "Stylistics" is tantamount to granting the author a non-exclusive license to the University of Opole, including the right to use the work without territorial restrictions and time limits in the following fields of exploitation:

a) within the scope of recording and multiplication of the work - production of any number of copies of the work in whole or in part using a specified technique, including printing, reprography, magnetic recording and digital technique, introduction of the work into computer memory and computer networks,

b) within the scope of circulation of the original or copies on which the work has been recorded - circulation, lending or hiring of the original or copies,

c) within the scope of dissemination of the work in a manner other than specified in item 2 - making the work or its abstract available on the Internet by enabling the recipients to access the work on-line or enabling them to download the work to their own device that makes it possible to read it, placing the work in electronic databases that disseminate scientific works, including in particular the CEEOL database (Central and Eastern Online Libray) and the abstract in English in the CEJSH database (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).

d) within the scope of creating and distributing dependent works created using the work - using them in the fields of exploitation specified in points 1-3.

5. The author is not entitled to compensation for granting the license to the work.

6. The author agrees that the University may grant further permission to use the work (sublicense) in the fields of exploitation specified in par. 2 paragraph 4.

7. The author agrees that, in connection with the distribution of the work, his or her personal information, that is, name, affiliation, and e-mail address, may be made public.