Śląsk austriacki i Śląsk pruski w prasie galicyjskiej w latach 1916–1922

Mirosława Sagan-Bielawa

doi:10.25167/Stylistyka33.2024.1

Opublikowane: 2024-12-19

Tom 33 (2024)

Śląsk austriacki i Śląsk pruski w prasie galicyjskiej w latach 1916–1922

Mirosława Sagan-Bielawa

Stylistyka

Dział: Articles

https://doi.org/10.25167/Stylistyka33.2024.1

Abstrakt

The article deals with the historical and cultural circumstances of the range and meaning of geographical name Śląsk (Silesia) and its derivatives (Upper Silesia, Cieszyn Silesia, Opole Silesia) using the example of Polish newspapers edited in Cracow and Lviv (former Galicia). The analysis shows that the choronym Śląsk was relatively narrow in its scope in Galician journals. Until the end of the First World War the name had mainly referred to the crown land of the Austro-Hungarian Empire. The ways of naming parts of Silesia have been changing from 1920 to 1922, when finally part of Cieszyn Silesia (former Austrian Silesia) and then part of Upper Silesia (former Prussian Silesia) were annexed to the Polish state. According to Wojciech Chlebda’s conception of “mental map”, toponyms used in texts not only identify places, but also constitute components of the cultural code of a community at particular time.

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Sagan-Bielawa, M. (2024). Śląsk austriacki i Śląsk pruski w prasie galicyjskiej w latach 1916–1922. Stylistyka, 33, 5–21. https://doi.org/10.25167/Stylistyka33.2024.1

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Źródła
Google Scholar

„Czas”, online: Małopolska Biblioteka Cyfrowa, http://mbc.malopolska.pl/ (dostęp: 28.09.2023).
Google Scholar

„Gazeta Lwowska”, online: Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa, https://jbc.bj.uj.edu.pl (dostęp: 28.09.2023).
Google Scholar

„Ilustrowany Kurier Codzienny”, online: Małopolska Biblioteka Cyfrowa, http://mbc. malopolska.pl/ (dostęp: 18.11.2023).
Google Scholar

„Kurier Lwowski”, online: ANNO. Historische Zeitungen und Zeitschriften, Österreichischen Nationalbibliothek, https://anno.onb.ac.at (dostęp: 28.09.2023).
Google Scholar

„Nowa Reforma”, online: Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa, https://jbc.bj.uj.edu.pl (dostęp: 18.11.2023).
Google Scholar

KDP: Korpus Dyskursu Parlamentarnego, https://kdp.nlp.ipipan.waw.pl (dostęp: 12.12.2023).
Google Scholar

Literatura
Google Scholar

Bahlcke J., 2011, Górny Śląsk – studium przypadku powstawania: regionów historycznych, wyobrażeń o obszarach kulturowych, historiograficznych koncepcji przestrzeni. – Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regionu, red. J. Bahlcke, D. Gawrecki, R. Kaczmarek, Gliwice: Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, s. 17–37.
Google Scholar

Chlebda W., 2002, Polak przed mentalną mapą świata, „Etnolingwistyka”, 14, s. 9–26, http://dlibra.umcs.lublin.pl/dlibra/publication/1633/edition/1485/content (dostęp: 11.12.2023).
Google Scholar

Chlebda W., 2014, O potrzebie mapowania polskiej pamięci / niepamięci zbiorowej. – Konstrukcje i destrukcje tożsamości, t. 3: Narracja i pamięć, red. E. Golachowska, A. Zielińska, Warszawa: Instytut Slawistyki PAN, s. 39–47.
Google Scholar

Gajda S., 2012, Stylistyka integrująca, „Poradnik Językowy”, 6, s. 56–66.
Google Scholar

Greń Z., 2000, Śląsk Cieszyński: dziedzictwo językowe, Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
Google Scholar

Greń Z., 2014, Tożsamość śląska: etniczna czy regionalna? – Konstrukcje i destrukcje tożsamości, t. 3: Narracja i pamięć, red. E. Golachowska, A. Zielińska, Warszawa: Instytut Slawistyki PAN, s. 251–267.
Google Scholar

Labocha J., 1997, Polsko-czeskie pogranicze językowe na Śląsku Cieszyńskim: zagadnienia językowe, Kraków: Księgarnia Akademicka.
Google Scholar

Rejter A., 2017, Wobec rzeczywistości: nazwy własne w polskim reportażu dwudziestowiecznym – próba analizy diachronicznej, „Onomastica”, LXI/1, s. 225–239, http://dx.doi.org./10.17651/ONOMAST.61.1.14. (dostęp: 28.12.2023). DOI: https://doi.org/10.17651/ONOMAST.61.1.14
Google Scholar

Rykiel Z., 1989, Wyobrażenia i stereotypy Śląska. – Struktury i procesy społeczno-demograficzne w regionie katowickim, red. Z. Rykiel, Wrocław–Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 107–120.
Google Scholar

Rzetelska-Feleszko E., 2007, Onomastyka kulturowa. – Nowe nazwy własne – nowe tendencje badawcze, red. A. Cieślikowa, B. Czopek-Kopciuch, K. Skowronek, Kraków: Wydawnictwo PANDIT, s. 57–62.
Google Scholar

Sagan-Bielawa M., 2017, Gdzie jest Śląsk? Współczesny językowo-kulturowy obraz województwa śląskiego i jego sąsiadów. – Kulturowo-językowy obraz Śląska, red. L. Przymuszała, D. Świtała-Trybek, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, s. 13–23.
Google Scholar

Tambor J., 2008, Mowa Górnoślązaków oraz ich świadomość językowa i etniczna, wyd. 2, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar

Tyrpa A., 2005, Pieśni ludowe jako dokument kontaktów Ślązaków z cudzoziemcami i obcymi krajami, „Napis”, XI, s. 165–192. DOI: https://doi.org/10.18318/napis.2005.1.13
Google Scholar

Wanatowicz M. W., 2006, Tożsamość Śląska w oglądzie historycznym. – Dynamika śląskiej tożsamości, red. J. Janeczek, M. S. Szczepański, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 35–55.
Google Scholar

Witosz B., 2009, Dyskurs i stylistyka, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/383959/edition/361818?language=en (dostęp: 28.12.2023).
Google Scholar

Zawiliński R., 1922, I. Caveant consules…, „Poradnik Językowy”, 39–40, s. 121–123, https://poradnik-jezykowy.uw.edu.pl/issue/349 (dostęp: 22.12.2023).
Google Scholar

Żywicka B., 2006, Śląsk. – Język – wartości – polityka. Zmiany rozumienia nazw wartości w okresie transformacji ustrojowej w Polsce. Raport z badań empirycznych, red. J. Bartmiński, Lublin: ydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie--Skłodowskiej, s. 299–302.
Google Scholar