Dyskurs ironiczny. Analiza językowych mechanizmów ironii w "Wykładzie profesora Мmаа" Stefana Themersona
KRYSTYNA GŁOMBIK
Abstrakt
The paper is an attempt at reading Stefan Themerson 's Professor Mmaas Lecture in terms of ironic discourse, its aim is to point out the techniques of ironic text formation. The discussion has been abridged to literary irony, which is seen as related to the comic. The difference between the ironic attitude of the ironist and the actual realization of this attitude in а text has been emphasized. The writer distinguishes three functional strata of literary irony: in relation with another written text, in relation with extratextual reality and in relation with other
passages of the same text. The role of quotation in ironic discourse has Ьееn brought forward, the quotation being understood broadly as а dialogue with extralinguistic reality, especially with philosophical views. Attention has been given to the ironist's perspective; the role of distance, •isolation and distinctness of the depicted reality in achieving the ironic effect has been emphasized, as well as the characteristic amЬivalence of the ironist. The ironic reversion has been analysed in terms of the "reversed world", the manipulation with the object of discourse and the strategy of disguise, the latter manifest in disturbed common metaphorical expressions.
##submission.citations##
R. Barthes, 1996, Sade, Fourier, Loyola, tlum. R. Lis, Warszawa.
Н. Bergson, 1995, Smiech. Esej о komizmie, tlum. S. Cichowicz, Warszawa.
D. Bertrand, 1994, lronia i humor: dyskurs wywracający. - Humor europejski, Lubin.
J. S. Bystroń, 1960, Komizm, Wrocław.
R. Dragunowa, 1994, lroniczny aspekt intertekstualności, tłum. М. Abramowicz. - Humor europejski.
М. Eliade, 1995, Historia wierzeń i idei religijnych t. 3, tlum. А. Kurys, Warszawa.
К. Falicka, 1994, lronia i stereotyp w opowiadaniach Villiers de llsle - Adam. - Humor europejski , LuЫin.
S. Fish, 1983, Short People Got No Reason to Live: Reading lrony, Daedalus 112, 175-191.
N. Frye, 1988, Mythos zimy: ironia i satyra, tlum. W. М. Marchwica. - lronia, parodia, satyra, "Studenckie Zeszyty Polonistyczne" 3, Кraków.
М. Hempoliński, 197 4, Brytyjska filozofia analityczna, Warszawa.
S. А. Kierkegaard,1975, О powszechnym znaczeniu ironii. lronia Sokratesa. - К. Toeplitz, Кierkegaard, Warszawa.
К. Korzyk, 1991, Czlowiek,йzyk i rzeczywistość w grotesce Stefana Themersona. - Język а kultura 2, Wrocław.
Е. Кraskowska, 1989, Tw6rczosc Stefana Themersona - dwujęzyczność а literatura, Wrocław-Warszawa- Кraków-Gdańsk-Łódź.
G.Lakoff, M.Johnson, 1988; Metafory w naszym życiu. Warszawa
Р. Laguna, 1984, lronia jako postawa i jako wyraz, Кrakбw-Wroclaw.
М. Maeterlinck, 1958, Życie termitów, tlum. F. Mirandoli, Warszawa.
D. С. Muecke,1969, The Compass of Irony, London.
R. Rorty, 1996, Przygodność języka, tlum. W. J. Popowski. - Postmodernizm а filozofia, Warszawa.
В. Russell, 1922, 01:tr Knowledge of the External World, London.
В. Russell, 1958, Przedmowa do: S. Themerson, Wykład profesora Мтаа, tlum. В. Bialostocka, Warszawa.
В. Russell, 1974, Fakty i sqdy. - М. Hempoliński, Brytyjska filozofia analityczna, Warszawa.
К. Terminska, 1995, Teorie jęykowe i ich faktualna interpretacja, "Prace językoznawcze" 23, Katowice.
В. Wolniewicz, 1968, Rzeczy i fakty, Warszawa.
##libcom.authors##
KRYSTYNA GŁOMBIK##libcom.statistics##
##plugins.generic.usageStats.downloads##
##submission.license##
##submission.copyrightStatement##
##submission.license.cc.by-nc-sa4.footer##
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
