Co utrudnia opis logopedycznych zjawisk?: Od słuchoniemoty, afazji wrodzonej i alalii do specyficznego zaburzenia językowego (SLI)
Grażyna Jastrzębowska
Апстракт
This article, dedicated to Professor Stanis³aw Gajda because of his anniversary, raises theoretical issues of accuracy and explicitness of terms used in science which are familiar to him. Logopaedics, by virtue of its interdisciplinary character and exposure to borderline of numerous and often very distant from each other sciences such as anatomy, linguistics or physics, significantly uses appropriate for these sciences tools of descriptions (frequently doubling notions) and thus, it represents a very good example of discipline in which unnecessary overgrowth of terminology makes it difficult to track research results and quality analysis of phenomena. Specific Language Impairment (SLI) is one of those phenomena which, despite numerous trials of finding consensus and settlement on forums of international assemblies, is still differently termed (what suggests the title of this article). On the basis of this phenomenon uniquely interesting for researchers due to its multiformity and changeable character of dysfunction, the author endeavours to indicate how important for the progress of research and exchange of scientific thought is to operate unitary, unambiguous nomenclature and how much justified is the discourse dedicated to cultivating of description tools.
Клучни зборови:
speech terminology, audiomutitas, alalia, dyslalia, speech development disorder of aphasia type, pecific language impairment (SLI)Референци
Bishop D.V.M., 1992, The underlying nature of specific language impairment, „Journal of Child Psychology and Psychiatry”, vol. 33.
Google Scholar
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (fifth edition) – DSM-V, 2013, Washington.
Google Scholar
Gałkowski T., Jastrzêbowska G. (red.), 2003, Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, Opole.
Google Scholar
Grabias S., 1991, Logopedia, jej przedmiot i stopień zaawansowania refleksji metanaukowej.–Przedmiot logopedii, red. S. Grabias, Lublin.
Google Scholar
Grabias S., 1997, Mowa i jej zaburzenia, „Audiofonologia”, t. 10.
Google Scholar
Jastrzębowska G., 2000, Istota i klasyfikacje opóźnień w rozwoju mowy – przegląd stanowisk, „Logopedia”, t. 28.
Google Scholar
Jastrzębowska G., 2001, Z metodologii opisu alalii (afazji, dysfazji rozwojowej).–Zaburzenia mowy. Mowa – teoria – praktyka, red. S. Grabias, Lublin.
Google Scholar
Jastrzębowska G., 2002, SLI: specyficzne upośledzenie rozwoju języka.–Człowiek wobec ograniczeń, red. G. Jastrzębowska, Z. Tarkowski, Lublin.
Google Scholar
Jastrzębowska G., 2003, Afazja, dysfazja dziecięca.–Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, red. T. Gałkowski, G. Jastrzębowska, Opole.
Google Scholar
Jastrzębowska G., 2005, Zaburzenia rozwoju mowy i języka – terminologia i kategoryzacje stosowane w krajach zachodnich. – Podstawy neurologopedii. Podręcznik akademicki, red, T. Gałkowski, E. Szeląg, G. Jastrzębowska, Opole 2005.
Google Scholar
Jastrzębowska G., 2013a, Kilka refleksji o polskiej terminologii logopedycznej (dyslalia; opóźnienie rozwoju mowy – opóźniony rozwój mowy).–Język. Człowiek. Społeczeństwo, red. J. Panasiuk, T. Woźniak, Lublin.
Google Scholar
Jastrzębowska G., 2013b, Opóźnienie rozwoju języka a ryzyko dysleksji rozwojowej, „Logopedia Silesiana”, t. 2.
Google Scholar
Kordyl Z., 1968, Psychologiczne problemy afazji dziecięcej, Warszawa.
Google Scholar
Leonard L.B., 2000, Children with Specific Language Impairment, London.
Google Scholar
Pużyński S., Wciórka J. (red.), 1997, Międzynarodowa statystyczna klasyfikacja chorób i problemów zdrowotnych ICD-10. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne, Kraków–Warszawa.
Google Scholar
Rapin I., 1996, Practitioner review: Developmental language disorders: A clinical update, „Journal of Child Psychology and Psychiatry”, vol. 6.
Google Scholar
Robertson S.B., Weismer S.E., 1999, Effects of treatment on linguistic and social skills in toddlers with delayed language development, „Journal of Speech, Language, and Hearing Research”, vol. 42.
Google Scholar
Styczek I., 1980, Logopedia, Warszawa.
Google Scholar
Zaleski T., 1992, Opóźniony rozwój mowy, Warszawa.
Google Scholar
Zaleski T., 1993, Opóźniony rozwój mowy.–Diagnoza i terapia zaburzeń mowy, red. T. Gałkowski, Z. Tarkowski, T. Zaleski, Lublin.
Google Scholar
##libcom.authors##
Grażyna Jastrzębowska##libcom.statistics##
##plugins.generic.usageStats.downloads##
Дозвола
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
