Przestrzenne zróżnicowanie zmian zaludnienia w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym w okresie 1988–2011

Abstrakt

Od początku lat 90. XX w. strefy podmiejskie dużych miast w Polsce (bez względu, jaki zasięg ich przyjmiemy) charakteryzują się swoistymi przemianami demograficznymi, odróżniającymi je od miast i obszarów wiejskich w granicach administracyjnych. Zmniejszenie natężenia migracji ze wsi do miast i zmiana ich kierunku na miasto wieś, a w szczególności miasto–strefa podmiejska spowodowały znaczące zmiany struktury wieku, a także ruchu naturalnego i, co za tym idzie, dynamiki zaludnienia gmin otaczających duże ośrodki miejskie. Celem badań jest określenie zmian w koncentracji przestrzennej ludności na obszarze Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego. Przeanalizowano także zmiany w relacjach pomiędzy głównymi składowymi przyrostu rzeczywistego ludności (przyrostem naturalnym i saldem migracji), aby określić poziom rozwoju procesów suburbanizacji demograficznej w poszczególnych strefach KOM. Analizę przeprowadzono w ujęciu gminnym w czterech przekrojach czasowych: 1988, 1995, 2002 oraz 2011 r. Badania zostały sfinansowane ze Środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2012/05/B/HS4/04200 w ramach projektu pt. „Przekształcenia wybranych struktur społeczno-demograficznych Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego”.

Słowa kluczowe:

obszar metropolitalny, suburbanizacja, Kraków, typologia Webba, dynamika zaludnienia

Berg L. van der, Drewett R., Klaasen L.H., Rossi A., Vijverberg C.H.T., 1982, Urban Europe: a study of growth and decline, Pergamon Press, Oxford.
  Google Scholar

Borén T., Gentile M., 2007, Metropolitan processes in postcommunist states: an introduction, [w:] „Geografiska Annaler. Series B: Human Geography” 89.
  Google Scholar

Diagnoza problemów rozwoju obszarów metropolitalnych i rekomendacja delimitacji obszarów metropolitalnych w Polsce, 2008, red. G. Gorzelak, B. Jałowiecki, M. Smetkowski, MSWiA, Warszawa.
  Google Scholar

Długosz Z., 2001, Próba dynamicznej typologii ruchu ludności w świetle klasyfikacji Webba na przykładzie województwa malopolskiego, [w:] Człowiek i przestrzeń, red. B. Kortus, IGiGP UJ, Kraków, s. 61–70.
  Google Scholar

Klaassen L.H., Molle W.T., Paelinck J.H.P., 1981, Dynamics of urban development, Netherlands Econ. Instit., Rotterdam.
  Google Scholar

Gałka J., Warych-Juras A., 2008, Potencjalna konkurencyjność miast z perspektywy migracji ludności (na przykładzie województwa małopolskiego), [w:] Mechanizmy i uwarunkowania budowania konkurencyjności miast, red. J. Słodczyk, E. Szafranek, Wydawnictwo UO, Opole, s. 41–51.
  Google Scholar

Gałka J., Warych-Juras A., 2011, Regionalne uwarunkowania suburbanizacji w Polsce, [w:] Procesy suburbanizacji w wybranych miastach Polski, red. J. Słodczyk, Wydawnictwo UO, Opole, s. 147–158.
  Google Scholar

Grzeszczak J., 1996, Tendencje kontrurbanizacyjne w krajach Europy Zachodniej, Continuo, Wrocław. Prace Geograficzne IGiPZ PAN 167.
  Google Scholar

Holzer J., 2003, Demografia, PWE, Warszawa.
  Google Scholar

Kährik A., Tammaru T., 2006, Suburbanization and socio-spatial segregation in the Tallinn metropolitan area. Materiały konferencyjne prezentowane podczas konferencji ENHR „Housing in an expanding Europe: theory, policy, participation and implementation” Ljubljana, Słowenia 2–5 lipca.
  Google Scholar

Kovács Z., 2009, Social and economic transformation of historical neighbourhoods in Budapest, „Tijdschrift voor Economische en Sociale Geografie” 4.
  Google Scholar

Leetmaa K., Tammaru T., 2007, Suburbanization in countries in transition: destinations of suburbanizes in the Tallinn Metropolitan Area, „Geografiska Annaler B” 2.
  Google Scholar

Markowski T., Marszał T., 2006, Metropolie, obszary metropolitalne, metropolizacja, KPZK PAN, Warszawa.
  Google Scholar

Nagy E., 2005, Urban development in Post-transition Hungary: Emerging social conflicts as constraints for a locality, „Geographia Polonica” 1.
  Google Scholar

Ouredníćek M., 2007, Differencial suburban development in the Prague Urban Region, „Geografiska Annaler B” 2.
  Google Scholar

Parysek J., 2003, Metropolie: metropolitalne funkcje i struktury przestrzenne, [w:] Funkcje metropolitalne i ich rola w organizacji przestrzeni, red. I. Jażdżewska, UŁ, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź, s. 19–40.
  Google Scholar

Plan zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego, 2003.
  Google Scholar

Słodczyk J., 2001, Przestrzeń miasta i jej przeobrażenia, Wydawnictwo UO, Opole.
  Google Scholar

Sýkora L., 1999, Changes in the internal spatial structure of post-communist Prague, „GeoJournal” 49.
  Google Scholar

Tammaru T., 2001, Suburban growth and suburbanisation under central planning: the case of soviet Estonia, „Urban Studies” 8.
  Google Scholar

Tammaru T., 2005, Suburbanisation, employment change, and commuting in the Tallinn metropolitan area, „Environment and Planning A” 37.
  Google Scholar

Warych-Juras A., Gałka J., 2011, Starzenie się ludności w polskich obszarach metropolitalnych, [w:] Człowiek w przestrzeni zurbanizowanej, red. M. Soja, A. Zborowski, IGiGP UJ, Kraków, s. 99–110.
  Google Scholar

Więcław-Michniewska J., 2011, Suburbanizacja w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym, [w:] Regiony miejskie w Polsce. Dwadzieścia lat transformacji, red. J. Jakóbczyk-Gryszkiewicz, Wydawnictwo UŁ, Łódź, s. 73–88.
  Google Scholar

Zborowski A., 2005, Przemiany struktury społeczno-przestrzennej regionu miejskiego w okresie realnego socjalizmu transformacji ustrojowej (na przykładzie Krakowa), IGIGP UJ, Kraków.
  Google Scholar

Zborowski A., Chaberko T., Grad N., Kretowicz P., 2010, Delimitacja Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego, [w:] Małopolskie miasta – funkcje, potencjał i trendy rozwojowe, red. B. Domański, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Kraków, s. 517–543.
  Google Scholar

Zborowski A., Chaberko T., Kretowicz P., 2011, Procesy suburbanizacji rezydencjonalnej w regionie miejskim Krakowa: przemiany społeczno-przestrzenne, [w:] Regiony miejskie w Polsce. Dwadzieścia lat transformacji, red. J. Jakóbczyk-Gryszkiewicz, Wydawnictwo UŁ, Łódź, s. 49–72.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2020-10-27

Cited By / Share

Kurek, S., & Gałka, J. (2020). Przestrzenne zróżnicowanie zmian zaludnienia w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym w okresie 1988–2011. Studia Miejskie, 12, 61–77. https://doi.org/10.25167/sm.2377

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.


Licencja

Prawa autorskie (c) 2020 Studia Miejskie

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.