ROLA PLANOWANIA W ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZYM I PRZESTRZENNYM MIAST POLSKICH PO 1989 ROKU

Jerzy Parysek

Opublikowane: 2020-10-14

Tom 1 (2010)

ROLA PLANOWANIA W ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZYM I PRZESTRZENNYM MIAST POLSKICH PO 1989 ROKU

Jerzy Parysek

Abstrakt

Od początku XX w. rozwój miast, także w Polsce, dokonuje się przede wszystkim na podstawie opracowywanych dokumentów planistycznych. Zmiany ustrojowe, zwłaszcza tak zasadnicze, jak te, które dokonały się po 1989 r., prowadzą zawsze do zmiany regulacji prawnych. Współcześnie rozwój społeczno--gospodarczymiastwyznaczają zapisy strategii rozwoju społeczno-gospodarczego, zaś rozwój przestrzenny - zapisy studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego. Pozytywnej ocenie roli strategii w dziedzinie rozwoju społeczno-gospodarczego nie towarzyszy jednak taka sama ocena skutków obowiązywania regulacji prawnych dotyczących planowania przestrzennego. Regulacje prawne dotyczące planowania przestrzennego zostały tak sformułowane, że ich nieprecyzyjność oraz woluntarystyczna interpretacja - zamiast prowadzić do rozwoju zrównoważonego miast i poprawy ich ładu przestrzennego - skutkuje niekontrolowanym rozlewaniem się miast (lub generuje dynamiczny urban sprawi), chaosem przestrzennym oraz wzrostem społecznych kosztów funkcjonowania miasta. W ten sposób o zagospodarowaniu i rozwoju przestrzennym miast w istocie rzeczy nie decydują planiści, lecz właściciele nieruchomości, deweloperzy, inwestorzy, spekulanci i konsorcja projektowo-wykonawcze. Planowanie przestrzennew coraz mniejszym stopniu spełnia swoją społeczną funkcję reprezentanta interesów ogólnospołecznych.

Słowa kluczowe:

rozwój miasta, suburbanizacji, planowanie strategiczne, planowanie przestrzenne, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

Inne teksty tego samego autora

Jerzy Parysek, Dobowa aktywność mieszkańców Poznania , Studia Miejskie: Tom 12 (2013)
Lidia Mierzejewska, Jerzy Parysek, PORZĄDNE MIASTO PORZĄDNYCH MIESZKAŃCÓW , Studia Miejskie: Tom 39 (2020)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Parysek, J. (2020). ROLA PLANOWANIA W ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZYM I PRZESTRZENNYM MIAST POLSKICH PO 1989 ROKU. Studia Miejskie, 1, 14–28. Pobrano z https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/sm/article/view/2226

Cited by / Share

Bibliografia

Alexander E.R., 2002, The Public Interest in Planning: From Legitimation to Substantive Plan Evaluation, „Planning Iheory” Vol. 1, No 3.
Google Scholar

Billert A., 2006, Planowanie przestrzenne a polityka. Trzecia droga do trzeciego świata, [w:] T. Ossowicz, T. Zipser(red.), Urbanistyka w działaniu.
Google Scholar

Teoria i praktyka, Materiały II Kongresu Urbanistyki Polskiej, „Urbanista”, t. 9, Warszawa.
Google Scholar

Chojnicki A., 1990, Współczesne problemy gospodarki przestrzennej, „Biuletyn KPZK PAN”, z. 146.
Google Scholar

Faludi A., 1971, A Reader in Planning Theory, Pergamon Press, Oxford.
Google Scholar

Faludi A., 1973, Planning Theory, Pergamon Press, Oxford.
Google Scholar

Faludi A., 1981, Decision - Centred View of Environmental Planning, Pergamon Press, Oxford.
Google Scholar

Friedmann J., 2005, Globalization and the Emerging Culture ofbPlanning, „Progress in Planning”, Vol. 64.
Google Scholar

Healey P., 1992, Planning through Debate. The Communicative Tum to Planning Theory, „Town Planning Review” Vol. 63, No 2.
Google Scholar

Howe J., 2004, Acting on Ethics in City Planning, Ruttgers State University of New Jersey, New Brunswick.
Google Scholar

Howe J., Langdon C„ 2002, Towards a Reflexive Planning Theory, “Planning Theory", Vol. 1, No 3.
Google Scholar

Jędraszko A., 2008, Gospodarka przestrzenna w Polsce wobec standardów europejskich, „Urbanista”, t. 13, Warszawa.
Google Scholar

Kaczmarek T„ Mizgajski A., 2008, Powiat poznański. Jakość przestrzeni i jakośćż ycia, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Google Scholar

Malisz B., 1985, Gospodarka i polityka przestrzenna, [w:] J. Regulski (red.), Planowanie przestrzenne, PWE, Warszawa.
Google Scholar

Mierzejewska L., 2003, Rozwój zrównoważony jako kategoria ładu przestrzennego, [w:] T. Ślęzak, Z. Zioło (red.), Społeczno-gospodarcze i przyrodnicze aspekty ładu przestrzennego, „Biuletyn KPZK PAN”, z. 205.
Google Scholar

Mierzejewska L., 2008, Zrównoważony rozwój miasta: aspekty pianistyczne, [w:] J. Parysek, A. Toelle (red.), Wybrane problemy rozwoju i rewitalizacji miast: aspekty poznawcze i praktyczne, „Biuletyn Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu", nr 5.
Google Scholar

Niewiadomski A., 2002, Planowanie przestrzenne. Zarys systemu, Wydawnictwo Prawnicze Lexis-Nexis, Warszawa.
Google Scholar

Parysek J„ 1997, Podstawy gospodarki lokalnej, Wyd. Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, Poznań.
Google Scholar

Parysek J., 2003, Ład przestrzenny jako kategoria pojęciowa i planistyczna, [w:] T. Ślęzak, Z. Zioło (red.), Społeczno-gospodarcze i przyrodnicze aspekty ładu przestrzennego, „Biuletyn KPZK PAN" z. 205.
Google Scholar

Parysek J„ 2005, Miasta polskie na przełomie XX i XXI wieku: rozwój i przekształcenia strukturalne, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Google Scholar

Parysek J., 2006, Wprowadzenie do gospodarki przestrzennej, Wyd. Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, Poznań.
Google Scholar

Parysek J., 2008a, Aglomeracje miejskie w Polsce oraz problemy ich funkcjonowania i rozwoju, [w:] J. Parysek, A. Toelle (red.), Wybrane problemy rozwoju i rewitalizacji miast: aspekty poznawcze i praktyczne, „Biuletyn Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu", nr 5.
Google Scholar

Parysek J., 2008b, Polityka regionalna i planowanie regionalne w Polsce, [w:] T. Stryjakiewicz, T. Czyż (red.), O nowy kształt badań regionalnych w geografii i gospodarce przestrzennej, „Biuletyn KPZK PAN”, z. 237.
Google Scholar

Parysek J„ 2008c, Procesy suburbanizacji w aglomeracji poznańskiej, [w:] T. Kaczmarek, A. Mazgajski (red.), Powiat poznański. Jakość przestrzeni i jakość życia, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Google Scholar

Parysek J„ 2008d, Suburbanizacja i dezurbanizacja: dwa bieguny polskiej urbanizacji, [w:] J. Parysek, T. Stryjakiewicz (red.), Region społeczno-ekonomiczny i rozwój regionalny, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Google Scholar

Parysek J., Mierzejewska L„ 2005a, Między dezurbanizacją a reurbanizacją, [w:] I. Jażdżewska (red.), Współczesne procesy urbanizacji i ich skutki, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Parysek J., Mierzejewska L., 2005b, Two Stages in Postwar Urbanisation in Poland: From Socialist to Postmodern Urbanisation, [w:] Y. Murayama, G. Du (eds.), Cities in GlobalPerspective: Diversity and Transition, Rikkyo University with IGU Urban Commission, Tokyo.
Google Scholar

Parysek J., Mierzejewska L., 2009, Problemy funkcjonowania i rozwoju miast polskich z perspektywy 2009 roku, [w:] J. Parysek (red.), Wybrane problemy miast i aglomeracji miejskich na początku XXI wieku, „Biuletyn Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu”, nr 6.
Google Scholar

Parysek J., Toelle A. (red.), 2007, Urban Development and Urban Governance, „Questiones Geographicae” 26B.
Google Scholar

Regulski J., 1985, Przestrzenne procesy rozwoju, [w:] J. Regulski (red.), Planowanie przestrzenne, PWE, Warszawa.
Google Scholar

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (pierwotnie o samorządzie terytorialnym), Dz U z 1990 r., nr 16, poz. 95.
Google Scholar

Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Dz U z 2003 r., nr 80, poz. 717.
Google Scholar