Ekumeniczne aspekty słowiańskich koncepcji zjednoczeniowych w ujęciu Czesława Głombika

Kazimierz Marek Wolsza

doi:10.25167/so.5059

Publicado: 2023-12-28

Vol. 23 (2023)

Ekumeniczne aspekty słowiańskich koncepcji zjednoczeniowych w ujęciu Czesława Głombika

Kazimierz Marek Wolsza

Studia Oecumenica

Sección: Problematyka ogólnoekumeniczna

https://doi.org/10.25167/so.5059

Resumen

Prof. Czesław Głombik (1935–2022), historyk filozofii z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, zajmował się w swych badaniach filozofią krajów słowiańskich (przede wszystkim filozofią czeską i słowacką). W jego pracach na ten temat obecne były również zagadnienia ekumeniczne, m.in. dzieje husytyzmu oraz słowiańskie koncepcje zjednoczeniowe. Szczegółowo omawiał dwie z nich: (1) koncepcję wzajemności słowiańskiej Jana Kollára oraz (2) odnowioną w XIX w. tradycję cyrylo-metodiańską (Cyrillo-Methodian tradition). Głombik uważał, że w słowiańskich koncepcjach zjednoczeniowych występowały postawy, do których można nawiązywać we współczesnych działaniach ekumenicznych i integracyjnych (poznanie partnera, współudział w dobrach kultury, cierpliwość, stawianie drobnych i realistycznych celów). Niniejszy artykuł jest pierwszą próbą syntezy poglądów prof. Głombika na tematy ekumeniczne.

Artículos más leídos del mismo autor/a

Kazimierz Marek Wolsza, Koncepcja objawienia w teologii Konrada Rudnickiego , Studia Oecumenica: Vol. 24 (2024)

Descargar archivos

pdf (Język Polski)

Normas de citación

Wolsza, K. M. (2023). Ekumeniczne aspekty słowiańskich koncepcji zjednoczeniowych w ujęciu Czesława Głombika. Studia Oecumenica, 23, 73–94. https://doi.org/10.25167/so.5059

##plugins.themes.libcom.share##

Licencia

Esta obra está bajo una licencia internacional Creative Commons Atribución-NoComercial-CompartirIgual 4.0.

Citas

Bartnik Czesław Stanisław. 1996. Pozadoktrynalne uwarunkowania postawy religijnej. W Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu. Red. Wacław Hryniewicz, Jan Sergiusz Gajek, Stanisław Józef Koza, 703–712. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Google Scholar

Belejkanič Imrich. 1999. Unionizmus ako ekleziologicky problem. Preśov: Pravoslavna Bogoslovecka Fakulta Preśovskej Univerzity v Preśove.
Google Scholar

Budniak Józef. 1994. Duchowość chrześcijańska i tło religijno-społeczne działalności J. Sarkanrda. Katowice: Wydział Nauk Społecznych 1994 (maszynopis).
Google Scholar

Budniak Józef. 1995. Jan Sarkander patron jednoczącej się Europy. Bytom – Cieszyn: Wydawnictwo „4K”.
Google Scholar

Budniak Józef. 2009. Jednoczeni w różnorodności. Tradycja cyrylo-metodiańska jako paradygmat pojednania Kościołów, kultur i narodów. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar

Dahlke Benjamin. 2010. Przywara Erich. W Personenlexikon Ökumene. Im Auftrag des Johann-Adam-Möhler Instituts für Ökumenik. Red. Jörg Ernesti, Wolfgang Thönissen, 183–184. Freiburg – Basel – Wien: Verlag Herder.
Google Scholar

Domański Juliusz. 2019. „In memoriam: Zbigniew Ogonowski (1924–2018)”. Odrodzenie i Reformacja w Polsce 63: 315–317.
Google Scholar

Domański Juliusz. 2020. „Lech Tadeusz Szczucki (1933–2019)”. Odrodzenie i Reformacja w Polsce 64: 333–344.
Google Scholar

Dupkala Rudolf. 1999. Prešovská škola. Filozofia na evanjelickom kolégiu v Prešove, Prešov: Mana Con.
Google Scholar

Dupkala Rudolf. 2004. Racjonalność i wiara w dziejach filozofii słowackiej. Tłum. Bogusław Szubert. W Z prac badawczych współczesnych filozofów słowackich. Red. Czesław Głombik, 18–39. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar

Dupkala Rudolf. 2021. „Philosophy at the Evangelical College in Prešov in the Contexts of European Intellectual Development”. Studia z Historii Filozofii 12 (4): 65–81. DOI: https://doi.org/10.12775/szhf.2021.020
Google Scholar

Głombik Czesław. 1982. Metafizyka kultury. Grabmann – Maritain – neoscholastyka polska. Warszawa: Książka i Wiedza.
Google Scholar

Głombik Czesław. 1984. „Krakowskie kontakty filozoficzne Oldřicha Kramářa”. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej 30: 319–338.
Google Scholar

Głombik Czesław. 1987. „Jěstě jednou o ohlasech tvorby Jana Kollára v Polsku”. Slavia 56 (4): 383–391.
Google Scholar

Głombik Czesław. 1988. Zapomniani krytycy, nieznani filozofowie. Rzecz o Aleksandrze Tyszyńskim i Janie Adamskim. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.
Google Scholar

Głombik Czesław. 1993. „Poszukiwanie idei polskości. W nawiązaniu do książki C.S. Bartnika”. Przegląd Humanistyczny 6: 121–129.
Google Scholar

Głombik Czesław. 1994. Tomizm czasów nadziei. Słowiańskie kongresy tomistyczne. Praga 1932 – Poznań 1934. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”.
Google Scholar

Głombik Czesław. 1995. Dnešni diskuse o Husovi v Polsku. W Jan Hus mezi epochami, národy a konfesemi. Sborník z mezinárodního sympozia, konaného 22–26 záři 1993 v Bayreuthu. Red. Jan Blahoslav Lášek, Jan Liguš, 246–248. Praha: Česká Křesťanská Akademie.
Google Scholar

Głombik Czesław. 1995. „Hus in der polnischen Forschung der letzten Jahrzehnte”. Theologische Zeitschrift 51: 224–238.
Google Scholar

Głombik Czesław. 1995. Česky novotomismus třicátých let. Iniciativy – kulturni context – polemiky. Olomouc: Vydani Votobia.
Google Scholar

Głombik Czesław. 1995. „Pokoncilni hlas polského teologa v Husové véci”. Theologická Revue 6: 91–92.
Google Scholar

Głombik Czesław. 1996. Impulsy i zbliżenia. Siedem szkiców z dziejów czesko-polskich kontaktów filozoficznych. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”.
Google Scholar

Głombik Czesław. 1997. Die aktuelle Hus-Diskussion in Polen. W Jan Hus: Zwischen Zeiten, Völkern, Konfessionen. Vorträge des internationalen Symposions in Bayreuth vom 22. bis 26. September 1993. Red. Ferdinand Seibt, 411–413. München: Oldenbourg.
Google Scholar

Głombik Czesław. 1997. Filozof i pamięć. Refleksje nad dziełem filozoficznym Konstantego Michalskiego w pięćdziesiątą rocznicę śmierci uczonego. Katowice: Wydawnictwo „Gnome”.
Google Scholar

Głombik Czesław. 1997. „Księga z mylącym tytułem”. Śląsk 3: 58–60.
Google Scholar

Głombik Czesław. 1998. Kardynał August Hlond wobec idei słowiańskiej. W Ksiądz kardynał dr August Hlond Prymas Polski. Działalność i dzieła. Materiały posesyjne. Red. Józef Śliwiok, 35–52. Katowice: Wszechnica Górnośląskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk im. Walerego Roździeńskiego.
Google Scholar

Głombik Czesław. 2000. Umĕní zapomínat? Dějiny vztahů české a polské filozofie. Olomouc: Vydani Votobia.
Google Scholar

Głombik Czesław. 2001. „Imrich Belejkanič: Unionizmus ako ekleziologicky problem. Preśov: Vydavateĺstvo Pravoslavnej Bogosloveckej Fakulty Preśovskej Univerzity v Preśove 1999, 180 s.”. Studia i Dokumenty Ekumeniczne 17 (2): 183–186.
Google Scholar

Głombik Czesław. 2001. „Velehrad – zapomniane centrum słowiańskich spotkań ekumenicznych”. Sofia 1: 18–33.
Google Scholar

Głombik Czesław. 2003. „Franc Grivec i słowiańska myśl zjednoczeniowa”. Sofia 3: 101–118.
Google Scholar

Głombik Czesław. 2003. „Franc Grivec o rozdelených slovanských kulturach”. Sbornik Prac Filosoficke Fakulty Brněnske Univerzity 52: 7–14.
Google Scholar

Głombik Czesław. 2003. Od idei słowiańskiej wzajemności do udziału Słowian w europejskich wspólnotach. W Narody słowiańskie wobec globalizacji. Red. Andrzej L. Zachariasz, 13–25. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Google Scholar

Głombik Czesław. 2004. Uniwersytecki Preszów i polsko-słowackie spotkania filozoficzne. Wprowadzenie. W Z badań współczesnych filozofów słowackich. Red. Czesław Głombik, 7–17. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar

Głombik Czesław. 2006. „Szkoły w nauce i kultura intelektualna”. AE-Forum. Biuletyn Akademii Ekonomicznej w Katowicach 19: 4–7.
Google Scholar

Głombik Czesław. 2013. „Mladý Heidegger a Aristoteles – prameň fenomenologických inšpirácii (Brentano a Braig)”. Acta Facultatis Philosophicae Universitatis Šafarikianae” 38: 71–93.
Google Scholar

Głombik Czesław. 2015. Eucken i milczenie czasu. Z historii polskich odczytań filozofa noblisty. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”.
Google Scholar

Górka Leonard. 1970. „Początki ruchu ekumenicznego na Słowiańszczyźnie w XIX w. i na początku XX wieku”. Collectanea Theologica 40 (2): 137–141.
Google Scholar

Górka Leonard. 1978. Ekumeniczne znaczenie kongresów welehradzkich 1907–1936. W Służbie Słowa Bożego. Red. Roman Malek, Waldemar Wesoły, 89–100. Płock – Pieniężno: Płockie Wydawnictwo Diecezjalne.
Google Scholar

Górka Leonard. 1982. Doktryna ekumeniczna kongresów welehradzkich (1907–1946). Studium z zakresu historii katolickiej myśli ekumenicznej (Studia Ekumeniczne, 1). Warszawa: Wydawnictwo ATK.
Google Scholar

Górka Leonard. 1993. „Słowiański kontekst ekumenizmu”. Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego 14: 203–218.
Google Scholar

Górka Leonard. 1995. Dziedzictwo ojców. Ekumeniczny charakter tradycji welehradzkiej. Warszawa: Verbinum.
Google Scholar

Górka Leonard. 1995. Od unionizmu do ekumenizmu. Ewolucja myśli ekumenicznej w Kościele rzymskokatolickim. W Kościoły czy Kościół. Wybrane zagadnienia z ekumenizmu. Red. Leonard Górka, Stanisław Celestyn Napiórkowski, 19–148. Warszawa: Verbinum.
Google Scholar

Górka Leonard. 1999. U podstaw jedności europejskiej. Istotne wartości cyrylo-metodiańskiej tradycji. W W służbie wartościom. Księga pamiątkowa poświęcona Księdzu Biskupowi Profesorowi dr. hab. Kazimierzowi Ryczanowi z okazji 60-lecia urodzin. Red. Ryszard Kamiński, Stanisław Bielecki, 191–198. Kielce: Wydawnictwo „Jedność”.
Google Scholar

Górka Leonard. 2001. Święci Cyryl i Metody a pojednanie. Słowiańskie dziedzictwo w służbie jedności Kościołów i narodów. Warszawa – Lublin: Wydawnictwo Księży Marianów.
Google Scholar

Górka Leonard. 2006. Tradycja cyrylo-metodiańska dziś. Utopia czy program. W Pojednanie drogą Kościoła. Dziesięciolecie encykliki „Ut unum sint”. Red. Józef Budniak, 93–100. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar

Górka Leonard. 2006–2007. „Velehrad – symbol pojednania. W setną rocznicę inicjacji Kongresów Welehradzkich (1907–2007)”. Roczniki Teologiczne 53–54: 73–86.
Google Scholar

Grivec Franc. 1930. ŚŚ. Cyryl i Metody apostołowie Słowian. Z przydaniem encykliki Leona XIII o św. Cyrylu i Metodym oraz niektórych dowodach czci św. Cyryla i Metodego w Polsce. Tłum. Jan Korzonkiewicz. Kraków: Księgarnia Krakowska.
Google Scholar

Herbut Józef. 2002. Ruch ekumeniczny i jego możliwe cele. W Ad plenam unitatem. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Arcybiskupowi Alfonsowi Nossolowi, Wielkiemu Kanclerzowi Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, z okazji 25-lecia święceń biskupich oraz 70. rocznicy urodzin (Opolska Biblioteka Teologiczna, 55). Red. Piotr Jaskóła, Rajmund Porada, 139–144. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
Google Scholar

Herbut Józef. 2006. „O możliwych postaciach ekumenizmu”. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria 15 (1): 43–46
Google Scholar

Howorun Cyryl. 2022. „Ukraińska teologia publiczna kontra teologia polityczna «świata rosyjskiego»”. Tłum. Filip Dankiewicz. Czterdzieści i Cztery 13: 41–57.
Google Scholar

Kollár Jan. 1954. Wybór pism. Tłum. Henryk Batowski. Wrocław: Zakład im. Ossolińskich.
Google Scholar

Kollár Jan. 2018. Ueber die literarische Wechselseitigkeit zwischen den verschiedenen Stämmen und Mundarten der slawischen Nation (Classic Reprint Series). London: Forgotten Books.
Google Scholar

Kołakowski Leszek. 1965. Świadomość religijna i więź kościelna. Studia nad chrześcijaństwem bezwyznaniowym siedemnastego wieku. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Kornat Marek. 2020. „In memoriam: Andrzej Walicki”. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 65 (4): 179–182.
Google Scholar

Kosman Marceli. 2006. „«Husycki Tabor» we współczesnych badaniach i tradycji historycznej”. Odrodzenie i Reformacja w Polsce 50: 263–271.
Google Scholar

Łuczewski Michał. „Słowiańska teologia polityczna”. Czterdzieści i Cztery 13: 4–34.
Google Scholar

Matwiejczuk Paweł. 2013. „Utopie ekumeniczne”. Studia i Dokumenty Ekumeniczne 29 (1–2): 25–37.
Google Scholar

Nagy Stanisław. 1985. Kościół na drogach jedności. Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
Google Scholar

Ogonowski Zbigniew. 1996. Socynianizm a Oświecenie. Studia nad myślą filozoficzno-religijną arian w Polsce XVII wieku. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Ogonowski Zbigniew. 2015. Socynianizm. Dzieje, poglądy, oddziaływanie. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Aspra”.
Google Scholar

Orłoś Teresa Zofia. 2000. Czeskie odrodzenie narodowe i językowe. Kraków: Polska Akademia Nauk – Oddział w Krakowie.
Google Scholar

Piecuch Joachim. 2009. „Czym jest filozofia dialogu?”. Studia Paradyskie 19: 67–78.
Google Scholar

Rembierz Marek. 2006. „Prof. zw. dr hab. Czesław Głombik doktorem honoris causa Uniwersytetu Palackiego w Ołomuńcu”. Ruch Filozoficzny 63 (4): 549–554.
Google Scholar

Skowronek Alfons. 1996. Próba określenia ekumenizmu. W Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu. Red. Wacław Hryniewicz, Jan Sergiusz Gajek, Stanisław Józef Koza, 27–37. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Google Scholar

Swieżawski Stefan. 1986. „Jan Hus – heretyk czy prekursor Vaticanum Secundum?”. Tygodnik Powszechny 40 (6): 1–2.
Google Scholar

Swieżawski Stefan. 1993. Istnienie i tajemnica. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Google Scholar

Szczucki Lech. 1993. Nonkonformiści religijni XVI i XVII wieku. Studia i szkice. Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN.
Google Scholar

Szczucki Lech. 2006. Humaniści, heretycy, inkwizytorzy. Studia z dziejów kultury XVI i XVII wieku. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Google Scholar

Szyjkowski Marian. 1948. Czeskie odrodzenie w XIX wieku. Warszawa: Czytelnik.
Google Scholar

Urban Jan. 1909. Welehradzkie utopie. Kraków: Drukarnia W. Korneckiego i K. Wojnara.
Google Scholar

Walicki Andrzej. 1964. W kręgu konserwatywnej utopii. Struktura i przemiany rosyjskiego słowianofilstwa. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Walicki Andrzej. 1983. Między filozofią, religią i polityką. Studia o myśli epoki polskiego romantyzmu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Walicki Andrzej. 2002. Rosja, katolicyzm i sprawa polska. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Google Scholar

Wolsza Kazimierz Marek. 2020. „Ecumenical issues in Józef Herbut’s philosophy of religion”. Studia Oecumenica 20: 67–88. DOI: https://doi.org/10.25167/so.2005
Google Scholar

Zouhar Jan. 2005. Czesław Głombik a česká filozofie. W Filozofia i czas przeszły. Profesorowi Czesławowi Głombikowi w 70. rocznicę urodzin. Red. Barbara Szotek, Andrzej J. Noras, 32–37. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar