W poszukiwaniu zaginionej drugiej wieży
Legendarne fundacje templariuszy na Śląsku Opolskim
Krzysztof Sobkowicz
Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Opoluhttps://orcid.org/0000-0002-3764-6572
Abstract
Mongołowie w 1241 r., podczas przemieszczania swoich sił ku Legnicy, złupili dobra templariuszy, które były usytuowane niedaleko ich przemarszu. Ponces de Aubon w swym liście do króla Ludwika IX pisał: Et si ont destruit deus des meillours tours et trois viles que nous avionz en Poulaine. Wymienione w liście „dwie wieże”, które zostały zniszczone, to niewątpliwie budowle obronne w siedzibach templariuszy na Śląsku, bo właśnie o zniszczeniu i złupieniu ziemi, która należała do księcia polskiego Henryka Pobożnego,
zawiadamiał w swym liście mistrz francuskich templariuszy. Niniejsza publikacja jest próbą zebrania informacji na temat hipotetycznej bytności tego zakonu na ziemiach Śląska Opolskiego (i nie tylko) oraz rozważań nad odnalezieniem ewentualnej lokalizacji drugiej
zniszczonej wieży, o której pisał Ponces de Aubon do króla Francji.
Parole chiave:
dwie wieże, legendarne fundacje, templariusze na Śląsku Opolskim, bitwa pod Legnicą (1241 r.)Riferimenti bibliografici
Chlebowski Bronisław. Red. 1882. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 3. Warszawa: Filip Sulimierski i Władysław Walewski.
Google Scholar
Chlebowski Bronisław. Red. 1886. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 7. Warszawa: Filip Sulimierski i Władysław Walewski.
Google Scholar
„Aus der Regierungs-Hauptstadt Oppeln”, Allgemeiner Oberschlesischer Anzeiger 98 (258):5–6.
Google Scholar
Łysiak Roman. Red. 1965. Przewodnik po Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka.
Google Scholar
Staff Marek. 1993. Słownik geografii turystycznej Sudetów. T. 17: Góry Złote. Wrocław: Wydawnictwo I-Bis.
Google Scholar
Zamek w Chrzelicach i klątwa templariuszy (4.10.2021). https://nto.pl/zamek-w-chrzelicach-i--klatwa-templariuszy/ar/4085861.
Google Scholar
Obuwniczy szlak. Ruiny zamku rycerskiego (25.05.2023). http://obuwniczyszlak.krapkowice.pl/7031/ruiny-zamku-rycerskiego.html.
Google Scholar
Bandurska Zofia. 1980. Ruiny zamku w Otmęcie. Kraków: Przedsiębiorstwo Państwowe PracownieKonserwacji Zabytków (PP PKZ).
Google Scholar
Berzeg Bolesław. 2010. „Na tropach skarbów. Opolskie ślady templariuszy”. Historia Lokalna. Kwartalnik Historyczno-Krajoznawczy 5 (2): 5–7.
Google Scholar
Burzyński Edmund. 2007. „Templariusze na Śląsku. Komandoria w Oleśnicy Małej”. Słupskie Studia Historyczne 13: 157–172.
Google Scholar
Burzyński Edmund. 2012. „Templariusze w walce z najazdem mongolskim na Polskę w 1241 r.”. Słupskie Studia Historyczne 18: 37–60.
Google Scholar
Chodkowska Anna, Chorowska Małgorzata. 2019. „Wirtualna rekonstrukcja średniowiecznego zamku w Prudniku”. Architectus 571 (1): 39–52.
Google Scholar
Cichoń-Bitka Maria. 1987. Zamek w Mosznej. Opole: Instytut Śląski.
Google Scholar
Chrzanowski Tadeusz, Kornecki Marian. 1963. Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. 7. Z. 6. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Dział Inwentaryzacji Zabytków.
Google Scholar
Chrząszcz Johannes. 1932. Geschichte der Stadt Krappitz in Oberschlesien. Breslau: R. Nischkowsky.
Google Scholar
Dąbrowski Damian. 2010. Pałace Śląska. Katalog zabytkowych rezydencji (4.10.2021). https://www.palaceslaska.pl/index.php/indeks-alfabetyczny/c/205-chrzelice.
Google Scholar
Dereń Andrzej. 2017. Fakty i mity o Wieży Woka (15.08.2021). http://www.tygodnikprudnicki.pl/tygodnik-arty-5217-fakty_i_mity_o_wiezy_woka.html.
Google Scholar
Długosz Jan. 1973. Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego. Tłum. Julia Mrukówna. T. 3. Księgi 5 i 6. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Forysiak Joanna. 2006. Wiejski skarb templariuszy (9.08.2021). https://nto.pl/wiejski-skarb-templariuszy/ar/4044201.
Google Scholar
Goliński Mateusz. 1991. „Templariusze a bitwa pod Legnicą. Próba rewizji poglądów”. Kwartalnik Historyczny 98 (3): 3–15.
Google Scholar
Góra Świętej Anny, nowe Jeruzalem (21.08.2021). https://old.spectrum.direct/gora-sw-anny.
Google Scholar
Górecki Piotr. 2017. Parafie i kościoły diecezji gliwickiej. Gliwice – Opole: Wydawnictwo i Drukarnia Świętego Krzyża, 93.
Google Scholar
Guerquin Bohdan. 1957. Zamki śląskie. Warszawa: Wydawnictwo Budownictwo i Architektura.
Google Scholar
Hoffmann Herman. 1939. Die katholische Kirche in Kalkau (Führer zu schlesischen Kirchen 49). Breslau: Frankes Verlag und Druckerei.
Google Scholar
Knie Johann G. 1845. Alphabetisch-statistisch-topographische Uebersicht der Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuss. Provinz Schlesien: nebst beigefügter Nachweisung von der Eintheilung des Landes nach den Bezirken der drei königlichen Regierungen, den darin enthaltenen Fürstenthümern und Kreisen, mit Angabe des Flächeninhaltes, der mittlern Erhebung über die Meeresfläche, der Bewohner, Gebäude, des Viehstandes usw. Breslau: Grass, Barth und Comp.
Google Scholar
Koćwin Mirosław. 2010. Podróż w przeszłość. Rodzina von Haugwitz w Rogowie i Krapkowicach. Opole: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. E. Smołki.
Google Scholar
Krause Walter. 1930. „Templersagen in Oberschlesien”. Der Oberschlesier 12 (9): 645–651.
Google Scholar
Krzysztofik Robert. 2007. Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar
Kühnau Richard. 1926. Oberschlesische Sagen geschichtlicher Art. Breslau: Ferdinand Hirt.
Google Scholar
Lachur Czesław. 2006. Opolszczyzna znana i nieznana. Obrazki krajoznawczo-historyczne. Kępa: Raj & Bro.
Google Scholar
Loss Viktor. 1888. Einiges über Ottmuth (Kreis Groß Strehlitz) und seine Alterthümer”. Schlesiens Vorzeit in Bild und Schrift 4: 36–38.
Google Scholar
Lutsch Hans. 1894. Verzeichnis der Kunstdenkmäler der Provinz Schlesien. T. 4. Breslau: Wilh. Gottl. Korn.
Google Scholar
Łoziński Bogdan. 2021. Historia parafii (18.11.2021). http://bartlomiej-gliwice.pl/petersdorfszobiszowicegliwice.
Google Scholar
Marsch Angelika. 1995. Oppeln. Falkenberg. Gross Strehlitz. Würzburg: Bergstadtverlag W. G. Korn.
Google Scholar
Młynarska Henryka. 2010. Legendy, podania i opowieści historyczne z Głogówka i okolic. Wrocław: Agencja Wydawnicza A Linea.
Google Scholar
Mrozek Jerzy. 2009. Katalog polskich zamków, pałaców i dworów (6.06.2021). http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/4081/Chrzelice/.
Google Scholar
Mücke Ernst. 1937. „Ist die Burg Ottmuth eine Tempelherrngründung?”. Gross Strehlitzer Heimatkalender für das Jahr 1937, 85–87.
Google Scholar
Müller August K. 1837. Vaterländische Bilder, in einer Geschichte und Beschreibung der alten Burgfesten und Ritterschlösser Schlesiens (beider Antheile) sowie der Grafschaft Glatz. Glogau: Carl Flemming.
Google Scholar
Neuling Hermann. 1902. Schlesiens Kirchorte und ihre kirchlichen Stiftungen bis zum Ausgange des Mittelalters. Breslau: E. Wohlfarth‘s Buchhandlung.
Google Scholar
Newerla Paweł J. 1995. Opowieści o dawnym Raciborzu. Racibórz: Towarzystwo Miłośników Ziemi Raciborskiej.
Google Scholar
Nowak Andrzej. Red. 2014. Opolskie kwitnące. Zamki, pałace i rezydencje. Opole – Suchy Bór: Wydawnictwo Opolgraf.
Google Scholar
Partsch Joseph. 1896. Schlesien. Eine Landeskunde für das deutsche Volk. T. 1: Das ganze Land. Breslau: Ferdinand Hirt.
Google Scholar
Pernoud Regine. 1995. Templariusze. Tłum. Iwona Badowska. Gdańsk: Wydawnictwo Marabut.
Google Scholar
Potkowski Edward. 1978. Rycerze w habitach. Warszawa: Wydawnictwo Bellona.
Google Scholar
Sikora Marek. 2011. Ziemia Krapkowicka w kręgu zabytków historii. Stradunia: Wydawnictwo Sativa Studio.
Google Scholar
Sobkowicz Krzysztof. 2022. „Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona i ich obecność na Śląsku”. Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego 42 (2): 137–154.
Google Scholar
Szulc Józef. 2012. Tempelberg. Tajemnica Obrowca. Krapkowice: Zenon Gil – Drukarnia Sady.
Google Scholar
Triest Felix. 1864. Topographisches Handbuch von Oberschlesien. Cz. 2. Breslau: Wilhelm Gottlieb Korn.
Google Scholar
Trinczek Karol. 2012. Moszna (4.10.2021). http://strzeleczki.pl/26/moszna.html.
Google Scholar
Vermehren August. 1908. „Der Kopietz oder Tempelberg bei Oberwitz”. Oberschlesien 7 (5): 244–247.
Google Scholar
Wardenga Thomas. 1995. Häuserbuch der Stadt Ratibor. Berlin: Verlag Gebrüder Mann.
Google Scholar
Wawoczny Grzegorz. 2014. Czy templariusze dotarli do Raciborza? (23.11.2022). https://www.raciborz.com.pl/2014/06/13/czy-templariusze-dotarli-do-raciborza.html.
Google Scholar
Weczerka Hugo. 1977. Handbuch der historischen Stätten. Schlesien. Stuttgart: Verlag Alfred Kröner.
Google Scholar
Weltzel Augustin. 1888. „Beitrag zu den historischen Notizen über Ottmuth”. Schlesiens Vorzeit in Bild und Schrift 4: 124–127.
Google Scholar
Worbs Gottlob J. 1806. „Die Tempelherren in Schlesien”. Schlesische Provinzialblätter 44: 385–407.
Google Scholar
Wrobel Ralph M. 2005. Der Wassermann an der Hotzenplotz. Sage und Brauch im Oberglogauer Land. Görlitz: Senfkorn.
Google Scholar
Wunschik Julius, Leib Carl. 1916. Aus Vergangenheit und Gegenwart von Ratibor a.d. Oder. Ein Heimatbuch in freier Anlehnung an die Stadtchronik und als Anregung zu deren fortzuführenden Ergänzung. Ratibor: Im Selbstverlage der Verfasser.
Google Scholar
Zimmermann Albert F. 1784. Beyträge zur Beschreibung von Schlesien. T. 3. Brieg: Johann Ernst Tramp.
Google Scholar
Authors
Krzysztof Sobkowiczhttps://orcid.org/0000-0002-3764-6572
doktor nauk humanistycznych w zakresie historii, absolwent Wydziału Historyczno-Pedagogicznego Uniwersytetu Opolskiego.
Statistics
Downloads
Licenza
Copyright (c) 2023 Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
Questo lavoro è fornito con la licenza Creative Commons Attribuzione - Non commerciale - Condividi allo stesso modo 4.0 Internazionale.
Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.
Puoi leggere altri articoli dello stesso autore/i
- Krzysztof Sobkowicz, Wizerunek św. Floriana jako symbol heraldyczny w niektórych herbach polskich gmin i miast , Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego: V. 36 N. 1 (2016)
- Krzysztof Sobkowicz, Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona i ich obecność na Śląsku , Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego: V. 42 N. 2 (2022)
