W poszukiwaniu zaginionej drugiej wieży

Legendarne fundacje templariuszy na Śląsku Opolskim

Krzysztof Sobkowicz

Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Opolu
https://orcid.org/0000-0002-3764-6572

Abstract

Mongołowie w 1241 r., podczas przemieszczania swoich sił ku Legnicy, złupili dobra templariuszy, które były usytuowane niedaleko ich przemarszu. Ponces de Aubon w swym liście do króla Ludwika IX pisał: Et si ont destruit deus des meillours tours et trois viles que nous avionz en Poulaine. Wymienione w liście „dwie wieże”, które zostały zniszczone, to niewątpliwie budowle obronne w siedzibach templariuszy na Śląsku, bo właśnie o zniszczeniu i złupieniu ziemi, która należała do księcia polskiego Henryka Pobożnego,
zawiadamiał w swym liście mistrz francuskich templariuszy. Niniejsza publikacja jest próbą zebrania informacji na temat hipotetycznej bytności tego zakonu na ziemiach Śląska Opolskiego (i nie tylko) oraz rozważań nad odnalezieniem ewentualnej lokalizacji drugiej
zniszczonej wieży, o której pisał Ponces de Aubon do króla Francji.

Parole chiave:

dwie wieże, legendarne fundacje, templariusze na Śląsku Opolskim, bitwa pod Legnicą (1241 r.)

Chlebowski Bronisław. Red. 1882. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 3. Warszawa: Filip Sulimierski i Władysław Walewski.
  Google Scholar

Chlebowski Bronisław. Red. 1886. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 7. Warszawa: Filip Sulimierski i Władysław Walewski.
  Google Scholar

„Aus der Regierungs-Hauptstadt Oppeln”, Allgemeiner Oberschlesischer Anzeiger 98 (258):5–6.
  Google Scholar

Łysiak Roman. Red. 1965. Przewodnik po Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka.
  Google Scholar

Staff Marek. 1993. Słownik geografii turystycznej Sudetów. T. 17: Góry Złote. Wrocław: Wydawnictwo I-Bis.
  Google Scholar

Zamek w Chrzelicach i klątwa templariuszy (4.10.2021). https://nto.pl/zamek-w-chrzelicach-i--klatwa-templariuszy/ar/4085861.
  Google Scholar

Obuwniczy szlak. Ruiny zamku rycerskiego (25.05.2023). http://obuwniczyszlak.krapkowice.pl/7031/ruiny-zamku-rycerskiego.html.
  Google Scholar

Bandurska Zofia. 1980. Ruiny zamku w Otmęcie. Kraków: Przedsiębiorstwo Państwowe PracownieKonserwacji Zabytków (PP PKZ).
  Google Scholar

Berzeg Bolesław. 2010. „Na tropach skarbów. Opolskie ślady templariuszy”. Historia Lokalna. Kwartalnik Historyczno-Krajoznawczy 5 (2): 5–7.
  Google Scholar

Burzyński Edmund. 2007. „Templariusze na Śląsku. Komandoria w Oleśnicy Małej”. Słupskie Studia Historyczne 13: 157–172.
  Google Scholar

Burzyński Edmund. 2012. „Templariusze w walce z najazdem mongolskim na Polskę w 1241 r.”. Słupskie Studia Historyczne 18: 37–60.
  Google Scholar

Chodkowska Anna, Chorowska Małgorzata. 2019. „Wirtualna rekonstrukcja średniowiecznego zamku w Prudniku”. Architectus 571 (1): 39–52.
  Google Scholar

Cichoń-Bitka Maria. 1987. Zamek w Mosznej. Opole: Instytut Śląski.
  Google Scholar

Chrzanowski Tadeusz, Kornecki Marian. 1963. Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. 7. Z. 6. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Dział Inwentaryzacji Zabytków.
  Google Scholar

Chrząszcz Johannes. 1932. Geschichte der Stadt Krappitz in Oberschlesien. Breslau: R. Nischkowsky.
  Google Scholar

Dąbrowski Damian. 2010. Pałace Śląska. Katalog zabytkowych rezydencji (4.10.2021). https://www.palaceslaska.pl/index.php/indeks-alfabetyczny/c/205-chrzelice.
  Google Scholar

Dereń Andrzej. 2017. Fakty i mity o Wieży Woka (15.08.2021). http://www.tygodnikprudnicki.pl/tygodnik-arty-5217-fakty_i_mity_o_wiezy_woka.html.
  Google Scholar

Długosz Jan. 1973. Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego. Tłum. Julia Mrukówna. T. 3. Księgi 5 i 6. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  Google Scholar

Forysiak Joanna. 2006. Wiejski skarb templariuszy (9.08.2021). https://nto.pl/wiejski-skarb-templariuszy/ar/4044201.
  Google Scholar

Goliński Mateusz. 1991. „Templariusze a bitwa pod Legnicą. Próba rewizji poglądów”. Kwartalnik Historyczny 98 (3): 3–15.
  Google Scholar

Góra Świętej Anny, nowe Jeruzalem (21.08.2021). https://old.spectrum.direct/gora-sw-anny.
  Google Scholar

Górecki Piotr. 2017. Parafie i kościoły diecezji gliwickiej. Gliwice – Opole: Wydawnictwo i Drukarnia Świętego Krzyża, 93.
  Google Scholar

Guerquin Bohdan. 1957. Zamki śląskie. Warszawa: Wydawnictwo Budownictwo i Architektura.
  Google Scholar

Hoffmann Herman. 1939. Die katholische Kirche in Kalkau (Führer zu schlesischen Kirchen 49). Breslau: Frankes Verlag und Druckerei.
  Google Scholar

Knie Johann G. 1845. Alphabetisch-statistisch-topographische Uebersicht der Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuss. Provinz Schlesien: nebst beigefügter Nachweisung von der Eintheilung des Landes nach den Bezirken der drei königlichen Regierungen, den darin enthaltenen Fürstenthümern und Kreisen, mit Angabe des Flächeninhaltes, der mittlern Erhebung über die Meeresfläche, der Bewohner, Gebäude, des Viehstandes usw. Breslau: Grass, Barth und Comp.
  Google Scholar

Koćwin Mirosław. 2010. Podróż w przeszłość. Rodzina von Haugwitz w Rogowie i Krapkowicach. Opole: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. E. Smołki.
  Google Scholar

Krause Walter. 1930. „Templersagen in Oberschlesien”. Der Oberschlesier 12 (9): 645–651.
  Google Scholar

Krzysztofik Robert. 2007. Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
  Google Scholar

Kühnau Richard. 1926. Oberschlesische Sagen geschichtlicher Art. Breslau: Ferdinand Hirt.
  Google Scholar

Lachur Czesław. 2006. Opolszczyzna znana i nieznana. Obrazki krajoznawczo-historyczne. Kępa: Raj & Bro.
  Google Scholar

Loss Viktor. 1888. Einiges über Ottmuth (Kreis Groß Strehlitz) und seine Alterthümer”. Schlesiens Vorzeit in Bild und Schrift 4: 36–38.
  Google Scholar

Lutsch Hans. 1894. Verzeichnis der Kunstdenkmäler der Provinz Schlesien. T. 4. Breslau: Wilh. Gottl. Korn.
  Google Scholar

Łoziński Bogdan. 2021. Historia parafii (18.11.2021). http://bartlomiej-gliwice.pl/petersdorfszobiszowicegliwice.
  Google Scholar

Marsch Angelika. 1995. Oppeln. Falkenberg. Gross Strehlitz. Würzburg: Bergstadtverlag W. G. Korn.
  Google Scholar

Młynarska Henryka. 2010. Legendy, podania i opowieści historyczne z Głogówka i okolic. Wrocław: Agencja Wydawnicza A Linea.
  Google Scholar

Mrozek Jerzy. 2009. Katalog polskich zamków, pałaców i dworów (6.06.2021). http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/4081/Chrzelice/.
  Google Scholar

Mücke Ernst. 1937. „Ist die Burg Ottmuth eine Tempelherrngründung?”. Gross Strehlitzer Heimatkalender für das Jahr 1937, 85–87.
  Google Scholar

Müller August K. 1837. Vaterländische Bilder, in einer Geschichte und Beschreibung der alten Burgfesten und Ritterschlösser Schlesiens (beider Antheile) sowie der Grafschaft Glatz. Glogau: Carl Flemming.
  Google Scholar

Neuling Hermann. 1902. Schlesiens Kirchorte und ihre kirchlichen Stiftungen bis zum Ausgange des Mittelalters. Breslau: E. Wohlfarth‘s Buchhandlung.
  Google Scholar

Newerla Paweł J. 1995. Opowieści o dawnym Raciborzu. Racibórz: Towarzystwo Miłośników Ziemi Raciborskiej.
  Google Scholar

Nowak Andrzej. Red. 2014. Opolskie kwitnące. Zamki, pałace i rezydencje. Opole – Suchy Bór: Wydawnictwo Opolgraf.
  Google Scholar

Partsch Joseph. 1896. Schlesien. Eine Landeskunde für das deutsche Volk. T. 1: Das ganze Land. Breslau: Ferdinand Hirt.
  Google Scholar

Pernoud Regine. 1995. Templariusze. Tłum. Iwona Badowska. Gdańsk: Wydawnictwo Marabut.
  Google Scholar

Potkowski Edward. 1978. Rycerze w habitach. Warszawa: Wydawnictwo Bellona.
  Google Scholar

Sikora Marek. 2011. Ziemia Krapkowicka w kręgu zabytków historii. Stradunia: Wydawnictwo Sativa Studio.
  Google Scholar

Sobkowicz Krzysztof. 2022. „Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona i ich obecność na Śląsku”. Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego 42 (2): 137–154.
  Google Scholar

Szulc Józef. 2012. Tempelberg. Tajemnica Obrowca. Krapkowice: Zenon Gil – Drukarnia Sady.
  Google Scholar

Triest Felix. 1864. Topographisches Handbuch von Oberschlesien. Cz. 2. Breslau: Wilhelm Gottlieb Korn.
  Google Scholar

Trinczek Karol. 2012. Moszna (4.10.2021). http://strzeleczki.pl/26/moszna.html.
  Google Scholar

Vermehren August. 1908. „Der Kopietz oder Tempelberg bei Oberwitz”. Oberschlesien 7 (5): 244–247.
  Google Scholar

Wardenga Thomas. 1995. Häuserbuch der Stadt Ratibor. Berlin: Verlag Gebrüder Mann.
  Google Scholar

Wawoczny Grzegorz. 2014. Czy templariusze dotarli do Raciborza? (23.11.2022). https://www.raciborz.com.pl/2014/06/13/czy-templariusze-dotarli-do-raciborza.html.
  Google Scholar

Weczerka Hugo. 1977. Handbuch der historischen Stätten. Schlesien. Stuttgart: Verlag Alfred Kröner.
  Google Scholar

Weltzel Augustin. 1888. „Beitrag zu den historischen Notizen über Ottmuth”. Schlesiens Vorzeit in Bild und Schrift 4: 124–127.
  Google Scholar

Worbs Gottlob J. 1806. „Die Tempelherren in Schlesien”. Schlesische Provinzialblätter 44: 385–407.
  Google Scholar

Wrobel Ralph M. 2005. Der Wassermann an der Hotzenplotz. Sage und Brauch im Oberglogauer Land. Görlitz: Senfkorn.
  Google Scholar

Wunschik Julius, Leib Carl. 1916. Aus Vergangenheit und Gegenwart von Ratibor a.d. Oder. Ein Heimatbuch in freier Anlehnung an die Stadtchronik und als Anregung zu deren fortzuführenden Ergänzung. Ratibor: Im Selbstverlage der Verfasser.
  Google Scholar

Zimmermann Albert F. 1784. Beyträge zur Beschreibung von Schlesien. T. 3. Brieg: Johann Ernst Tramp.
  Google Scholar


Pubblicato
2023-12-28

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Sobkowicz, K. (2023). W poszukiwaniu zaginionej drugiej wieży: Legendarne fundacje templariuszy na Śląsku Opolskim. Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, 43(2), 139–160. https://doi.org/10.25167/sth.5274

Authors

Krzysztof Sobkowicz 
https://orcid.org/0000-0002-3764-6572

doktor nauk humanistycznych w zakresie historii, absolwent Wydziału Historyczno-Pedagogicznego Uniwersytetu Opolskiego.



Statistics

Downloads

I dati di download non sono ancora disponibili.


Licenza

Copyright (c) 2023 Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

Creative Commons License

Questo lavoro è fornito con la licenza Creative Commons Attribuzione - Non commerciale - Condividi allo stesso modo 4.0 Internazionale.

Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.