Opublikowane: 2025-12-12

Ostracyzm i wykluczenie społeczne jako narzędzie kontroli osób pozostających pod wpływem kontrowersyjnych sekt na przykładzie Świadków Jehowy

dr Mariusz Gajewski
Family Forum
Dział: Varia (o rodzinie)
DOI https://doi.org/10.25167/FF/5537

Abstrakt

Tło badań: W artykule podjęto analizę problemu ostracyzmu, stygmatyzacji i wykluczenia, z jakim spotykamy się w różnych grupach społecznych, a w szczególności w kontrowersyjnych nowych ruchach religijnych i sektach. Odwołując się do literatury przedmiotu, wskazano, że w sektach ostracyzm jako narzędzie kontroli staje się skuteczną formą manipulacji relacjami ludzkimi. Cel badania: poznanie fenomenu ostracyzmu i związanego z nim naznaczenia i wykluczenia, z którymi spotkali się badani uczestnicy forum skupiającego byłych i obecnych Świadków Jehowy.
Metodologia: W badaniu zastosowano metodę ilościową, obejmującą fenomenologiczną analizę treści uwzgledniającą zasady współczesnej metody netnografii. Zastosowana metodologia pozwoliła na szczegółową eksplorację i kategoryzację wypowiedzi zamieszczanych na internetowym forum. Analizie poddano 650 wypowiedzi forumowiczów publikujących w 92 wątkach badanego forum.
Osiągnięte w badaniach wyniki: Uzyskane rezultaty wskazują na silne podobieństwo doświadczania i przeżywania ostracyzmu przez badanych. Analiza wypowiedzi forumowiczów wykazała, że wiążą oni doświadczenie ostracyzmu z procesem niszczenia relacji wewnątrz grupy oraz często zerwaniem relacji rodzinnych.
Wyciągnięte z badań wnioski: Kontrola myśli, moderowanie emocji i zachowania poprzez ostracyzm prowadzą do psychicznego, emocjonalnego i egzystencjalnego cierpienia adeptów kontrowersyjnych grup kultowych.
Przedstawiona w niniejszym opracowaniu analiza wypowiedzi byłych i obecnych członków społeczności Świadków Jehowy, potwierdza, że liderzy grupy celowo i skutecznie kontrolują relacje wewnątrzgrupowe, jak i zakres kontaktów z osobami spoza grupy. Szczególne kontrowersje budzi rozbijanie więzi w rodzinie.
Po omówieniu poszczególnych kategorii badawczych zaproponowano konkretne rozwiązania o charakterze pedagogiczno-terapeutycznym, mogące wesprzeć planowane oddziaływania profilaktyczne w zakresie przeciwdziałania ostracyzmowi ze strony kontrowersyjnych nowych ruchów religijnych i sekt.

Słowa kluczowe:

ostracyzm, naznaczenie, wykluczenie, sekta, profilaktyka, rodzina, pedagogika

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Gajewski, M. (2025). Ostracyzm i wykluczenie społeczne jako narzędzie kontroli osób pozostających pod wpływem kontrowersyjnych sekt na przykładzie Świadków Jehowy. Family Forum, 15, 459–483. https://doi.org/10.25167/FF/5537

Cited by / Share

Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.