Architektura przedsoborowa Dominikusa Böhma a zapowiedź posoborowej odnowy liturgicznej. Studium przypadku – Kościół Św. Józefa w Zabrzu.

Dominikus Böhm a zapowiedź posoborowej odnowy liturgicznej Kościoła Św. Józefa w Zabrzu

Mirosław Bogdan

a:1:{s:5:"pl_PL";s:20:"Politechnika Opolska";}

Abstrakt

Artykuł opisując syntezę liturgii i architektury udowadnia, że budowany w zgodzie z międzynarodowym Ruchem Liturgicznym z pierwszej połowy XX wieku kościół św. Józefa w Zabrzu zawsze służył i dalej dobrze służy obszarowi Liturgii Świętej. Jego twórca Dominikus Böhm starał się dokonać architektonicznej syntezy dwóch obrazów obiektu sakralnego, tego wyobrażającego kościół jako Dom Boży oraz tego wyobrażającego kościół jako dom wspólnoty wierzących.  Artykuł prezentuje symbiozę przedsoborowej i posoborowej twórczej intuicji Böhma gdzie uszanowanie tradycji i konserwatyzm współegzystuje z duchem modernizmu XX wieku. Gdy opisuje się oryginalną fasadę kościoła w Zabrzu oraz jego plan odwołuje się do historycznych stylowych inspiracji oraz języka symbolicznego zastosowanego w kościele św. Józefa gdy wszystko to służy dobru architektury i liturgii. Uwzględnia się jednocześnie inne realizacje sakralne Dominikusa Böhma oraz innych działających w owym czasie architektów. Dotyczy to analizy wnętrz kościelnych o układzie liturgicznym centralnych, podłużnych i tego wszystkiego co przybliża ku sobie w architekturze sakralnej, wspólną drogę historii, teraźniejszości i przyszłości.   

Słowa kluczowe:

architektura sakralna, ruch liturgiczny, nawa, prezbiterium, Dominikus Böhm, Vaticanum II

Adam Adolf. 1985. Grundiss liturgie. Freiburg.
  Google Scholar

Beauduin Lambert. 1987 (tłum. St. Koperek) Modlitwa kościoła. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
  Google Scholar

Bogdan Mirosław. 1994. Ołtarz – centrum przestrzeni sakralnej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
  Google Scholar

Bogdan Mirosław. 2013. Architektura gotycka jako źródło inspiracji w kształtowaniu współczesnych budowli sakralnych. Opole: Oficyna wydawnicza Politechniki Opolskiej.
  Google Scholar

Bogdan Mirosław. 2018. Scenografia i przestrzeń sakralna w architekturze – La scénographie et l’espace sacré dans l’architecture. Opole: Oficyna wydawnicza Politechniki Opolskiej.
  Google Scholar

Bogdan Mirosław. 2020. Kolegiata w Mons a dziedzictwo gotyku – La collégiale de Mons et l’héritage du gothique. Katowice : Wydawnictwo Naukowe Śląsk.
  Google Scholar

Chojecka Ewa. 1999. Sztuka Górnego Śląska na przecięciu dróg europejskich i regionalnych. W Materiały V Seminarium Sztuki Górnośląskiej odbytego w dniach 14-15 listopada 1997 roku w Katowicach. Katowice.
  Google Scholar

Chojecka Ewa (Red.). 2004. Sztuka Górnego Śląska od średniowiecza do końca XX wieku. Katowice: Muzeum Śląskie.
  Google Scholar

Jungmann Joseph A. 1992 (przekł. M. Wolicki). Sprawowanie liturgii. Podstawy i historia form liturgii. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
  Google Scholar

Guardini Romano. 1987 (przekł. J. Majka). Znaki święte. Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
  Google Scholar

Habbel Josef. 1943. Dominikus Böhm Ein Deutscher Baumeister.Regensburg.
  Google Scholar

Joedicke Jürgen. 1961. Églises allemandes 1930-1960. W L’architecture d’aujourdhui 96, juin-juille, 31.
  Google Scholar

Lenssen Jürgen E. 1986. Liturgie und Kirchenraum. Würzburg, Echter.
  Google Scholar

Miazek Jan. Red. 1987. To czyńcie na moją pamiątkę. Eucharystia w dokumentach Kościoła. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej.
  Google Scholar

Nyga Jerzy. 1990. Architektura sakralna a ruch odnowy liturgicznej. Katowice.
  Google Scholar

Meyer Hans B. 1984. Was Kirchenbau bedeutet. Freiburg
  Google Scholar

Muck Herbert. 1987. Liturgische Erneuuerung und kirchliches Bauen. W Kunst und Kirche, 190-193.
  Google Scholar

Parsch Pius, Kramreiter Robert. 1939. Neue Kirchenkunst im Geist der liturgie. Wien-Klosterneuburg.
  Google Scholar

Pigafetta Giorgio, Mastrorille Antonella. 2004. Paul Tournon architecte (1881-1964). Sprimont.
  Google Scholar

Rogers Christ. 2016. Comprendre l’architecture de Paris. Paris: Larousse.
  Google Scholar

Sharp Dennis. 1972. Histroire visuelle de l’architecture du XX siècle. Liège.
  Google Scholar

Siedlecka Rosie M. 1979. Posoborowa architektura sakralna. Lublin: KUL
  Google Scholar

Sobór Watykański II.1986 (tłum. Episkopat Polski). Konstytucja o Liturgii Świętej Sacrosanctum Concilium. Wrocław: wydawnictwo wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
  Google Scholar

Wagner Tomasz. 2002. Architektura sakralna Dominikusa Böhma na Górnym Śląsku. Gliwice: Politechnika Śląska.
  Google Scholar

Wagner Tomasz. 2003. Zabrze nieznane oblicza Śląskiej Architektury. Tom.1. Katowice-Zabrze.
  Google Scholar

Wagner Tomasz. 2013. Architektura modernistyczna w Zabrzu – Modernist architecture in Zabrze. Zabrze: Urząd miejski w Zabrzu.
  Google Scholar

Weber H.B. 1984. Was Kirchenbau bedeutet. Freiburg.
  Google Scholar


Opublikowane
2023-12-22

Cited By / Share

Bogdan, M. (2023). Architektura przedsoborowa Dominikusa Böhma a zapowiedź posoborowej odnowy liturgicznej. Studium przypadku – Kościół Św. Józefa w Zabrzu.: Dominikus Böhm a zapowiedź posoborowej odnowy liturgicznej Kościoła Św. Józefa w Zabrzu. Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars, 62(2), 195–223. https://doi.org/10.25167/ls.5048

Autorzy

Mirosław Bogdan 

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.


Licencja

Prawa autorskie (c) 2023 Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.