Architektura przedsoborowa Dominikusa Böhma a zapowiedź posoborowej odnowy liturgicznej. Studium przypadku – Kościół Św. Józefa w Zabrzu.
Dominikus Böhm a zapowiedź posoborowej odnowy liturgicznej Kościoła Św. Józefa w Zabrzu
Mirosław Bogdan
a:1:{s:5:"pl_PL";s:20:"Politechnika Opolska";}Abstrakt
Artykuł opisując syntezę liturgii i architektury udowadnia, że budowany w zgodzie z międzynarodowym Ruchem Liturgicznym z pierwszej połowy XX wieku kościół św. Józefa w Zabrzu zawsze służył i dalej dobrze służy obszarowi Liturgii Świętej. Jego twórca Dominikus Böhm starał się dokonać architektonicznej syntezy dwóch obrazów obiektu sakralnego, tego wyobrażającego kościół jako Dom Boży oraz tego wyobrażającego kościół jako dom wspólnoty wierzących. Artykuł prezentuje symbiozę przedsoborowej i posoborowej twórczej intuicji Böhma gdzie uszanowanie tradycji i konserwatyzm współegzystuje z duchem modernizmu XX wieku. Gdy opisuje się oryginalną fasadę kościoła w Zabrzu oraz jego plan odwołuje się do historycznych stylowych inspiracji oraz języka symbolicznego zastosowanego w kościele św. Józefa gdy wszystko to służy dobru architektury i liturgii. Uwzględnia się jednocześnie inne realizacje sakralne Dominikusa Böhma oraz innych działających w owym czasie architektów. Dotyczy to analizy wnętrz kościelnych o układzie liturgicznym centralnych, podłużnych i tego wszystkiego co przybliża ku sobie w architekturze sakralnej, wspólną drogę historii, teraźniejszości i przyszłości.
Słowa kluczowe:
architektura sakralna, ruch liturgiczny, nawa, prezbiterium, Dominikus Böhm, Vaticanum IIBibliografia
Adam Adolf. 1985. Grundiss liturgie. Freiburg.
Google Scholar
Beauduin Lambert. 1987 (tłum. St. Koperek) Modlitwa kościoła. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
Google Scholar
Bogdan Mirosław. 1994. Ołtarz – centrum przestrzeni sakralnej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar
Bogdan Mirosław. 2013. Architektura gotycka jako źródło inspiracji w kształtowaniu współczesnych budowli sakralnych. Opole: Oficyna wydawnicza Politechniki Opolskiej.
Google Scholar
Bogdan Mirosław. 2018. Scenografia i przestrzeń sakralna w architekturze – La scénographie et l’espace sacré dans l’architecture. Opole: Oficyna wydawnicza Politechniki Opolskiej.
Google Scholar
Bogdan Mirosław. 2020. Kolegiata w Mons a dziedzictwo gotyku – La collégiale de Mons et l’héritage du gothique. Katowice : Wydawnictwo Naukowe Śląsk.
Google Scholar
Chojecka Ewa. 1999. Sztuka Górnego Śląska na przecięciu dróg europejskich i regionalnych. W Materiały V Seminarium Sztuki Górnośląskiej odbytego w dniach 14-15 listopada 1997 roku w Katowicach. Katowice.
Google Scholar
Chojecka Ewa (Red.). 2004. Sztuka Górnego Śląska od średniowiecza do końca XX wieku. Katowice: Muzeum Śląskie.
Google Scholar
Jungmann Joseph A. 1992 (przekł. M. Wolicki). Sprawowanie liturgii. Podstawy i historia form liturgii. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
Google Scholar
Guardini Romano. 1987 (przekł. J. Majka). Znaki święte. Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
Google Scholar
Habbel Josef. 1943. Dominikus Böhm Ein Deutscher Baumeister.Regensburg.
Google Scholar
Joedicke Jürgen. 1961. Églises allemandes 1930-1960. W L’architecture d’aujourdhui 96, juin-juille, 31.
Google Scholar
Lenssen Jürgen E. 1986. Liturgie und Kirchenraum. Würzburg, Echter.
Google Scholar
Miazek Jan. Red. 1987. To czyńcie na moją pamiątkę. Eucharystia w dokumentach Kościoła. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej.
Google Scholar
Nyga Jerzy. 1990. Architektura sakralna a ruch odnowy liturgicznej. Katowice.
Google Scholar
Meyer Hans B. 1984. Was Kirchenbau bedeutet. Freiburg
Google Scholar
Muck Herbert. 1987. Liturgische Erneuuerung und kirchliches Bauen. W Kunst und Kirche, 190-193.
Google Scholar
Parsch Pius, Kramreiter Robert. 1939. Neue Kirchenkunst im Geist der liturgie. Wien-Klosterneuburg.
Google Scholar
Pigafetta Giorgio, Mastrorille Antonella. 2004. Paul Tournon architecte (1881-1964). Sprimont.
Google Scholar
Rogers Christ. 2016. Comprendre l’architecture de Paris. Paris: Larousse.
Google Scholar
Sharp Dennis. 1972. Histroire visuelle de l’architecture du XX siècle. Liège.
Google Scholar
Siedlecka Rosie M. 1979. Posoborowa architektura sakralna. Lublin: KUL
Google Scholar
Sobór Watykański II.1986 (tłum. Episkopat Polski). Konstytucja o Liturgii Świętej Sacrosanctum Concilium. Wrocław: wydawnictwo wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
Google Scholar
Wagner Tomasz. 2002. Architektura sakralna Dominikusa Böhma na Górnym Śląsku. Gliwice: Politechnika Śląska.
Google Scholar
Wagner Tomasz. 2003. Zabrze nieznane oblicza Śląskiej Architektury. Tom.1. Katowice-Zabrze.
Google Scholar
Wagner Tomasz. 2013. Architektura modernistyczna w Zabrzu – Modernist architecture in Zabrze. Zabrze: Urząd miejski w Zabrzu.
Google Scholar
Weber H.B. 1984. Was Kirchenbau bedeutet. Freiburg.
Google Scholar
Autorzy
Mirosław BogdanStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Inne teksty tego samego autora
- Mirosław Bogdan, Liturgiczne uwarunkowania umiejscowienia ołtarza i tabernakulum we wnętrzu sakralnym po II Soborze Watykańskim w XX wieku , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: Tom 56 Nr 2 (2020): LitS
