Tempus gaudii - tempus tristitiae. Historical development of two dimensions of Adven
Karol Litawa
UPJP2Abstract
The question contained in the title of the article is a provocation to deepen the issues related to the liturgical experience of the Advent period. The historical and theological analysis of the liturgy and customs of Advent, deepened by the anthropological understanding of this period in terms of joy (gaudii) and sorrow (tristitiae), allows for an attempt to answer the question posed: is Advent a time of joy or maybe sadness? The formation of the liturgy of this period in the Latin Church, especially in the Gallic and Roman traditions, shows an extremely important culture-forming factor in the understanding of the rites and theology of Advent. The interpenetration of these two traditions will ultimately lead to their merging into one, which in consequence will be nurtured by the Church for centuries and will appear in the post-Vatican II era in liturgical celebrations and their theology.
References
Źródła
Amalariusz z Metzu. 2017. Dzieła. Porządek antyfonarza i inne pisma o świętych obrzędach reguły życia duchownych i mniszek. T. 2. Red. Tadeusz Gacia. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Eusebe de Cesarea. Vie de Constantin. Red. Friedhelm Winkelmann, Luce Pietri, Marie-Joseph Rondeau. 2013. Source Chretienne 559: 214.
Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. 2003. Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii. Zasady i wskazania. Poznań: Pallotinum.
Liturgia Godzin. Codzienna modlitwa Ludu Bożego. Okres Adwentu. Okres Narodzenia Pańskiego. 2006. T. 1. Poznań: Pallotinum.
Mszał Rzymski dla diecezji polskich. 2010. Wydanie drugie poprawione. Poznań: Pallotunum.
Ogólne normy roku liturgicznego i kalendarza ogłoszone w motu proprio Pawła VI Mysterii paschalis celebrationem (10 II 1969): nr 39 (11.05.2021). https://www.orsza.pl/images-media/roznosci/kalendarz/normy.pdf
Sacramentarium Veronense XLIII. In ieiunio mensi decimi. 19943. Red. Leo Cunibert Mohlberg, Roma: Herder.
Siedlecki Jan. 2009. Śpiewnik Kościelny. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Księży Misjonarzy.
Bibliografia załącznikowa
Bereszyński Grzegorz. 2010. „Przyjdź Panie, nie zwlekaj. Liturgia i pobożność ludowa Adwentu”. Warszawskie Studia Teologiczne 23/2: 193-204.
Bergamini Augusto. 2001. Anno liturgico. W Liturgia. Dizionari di San Paolo. Ed. Domenico Sartore, Achille M. Triacca, Carlo Cibien, 78-95. Cinisello Balsamo: San Paolo.
Brzeziński Daniel. 2003. „Marana tha, przyjdź, Panie Jezu!”. Niedziela. Edycja płocka 48 (10.05. 2021). https://www.niedziela.pl/artykul/22540/nd/%E2%80%9EMarana-tha-Przyjdz-Panie-Jezu%E2%80%9D-2.
Chavasse Antoine. 1953. „L’Avent Romain du VIe au VIIIe siècle”. Ephemerides Liturgicae 67: 297-308.
Ganoczy Alexandre. 1999. Podręcznik teologii dogmatycznej. Nauka o stworzeniu. T. 3. Tłum. Janina Fenrychowa. Kraków: Wydawnictwo M, 96-97
Hild Jean. 1959. „L’Avent”. La Maison-Dieu 59: 10-24.
Jounel Pierre. 1984. L’Avvento. W La Chiesa in preghiera. La liturgia e il tempo. T. 4. Red. Aimé Georges Martimort. Edizione italiana Adelio Biazzi, 112-119. Brescia: Editrice Queriniana.
Jungmann Josef Andreas. 1941. Advent und Voradvent. W Gewordene Liturgie. Studien und Durchblicke, 232-294. Innsbruck-Leipzig: Rauch.
Muroni Pietro Angelo. 2016. Il Mistero di Cristo nel tempo e nello spazio. La celebrazione cristiana. Roma: Urbaniana University Press.
Nadolski Bogusław. 2006. Leksykon Liturgii. Poznań: Pallotinum.
Nadolski Bogusław. 2013. Liturgika 2. Liturgia i czas. Poznań: Pallotinum.
Nocent Adrien. 2000. Il tempo della manifestazione. W Anàmnesis. L’anno-liturgico. T. 6. Ed. Matias Auge, Adrien Nocent, Marcel Rooney, Ildebrando Scicolone, Anscar Chupungco, Achille Triacca, 175-205. Genova-Milano: Marietti.
Nocent Adrien. 2000. Panoramica storica dell’evoluzione dell’anno liturgico. W Anàmnesis. L’anno-liturgico. T. 6. Ed. Matias Auge, Adrien Nocent, Marcel Rooney, Ildebrando Scicolone, Anscar Chupungco, Achille Triacca, 37-53. Genova-Milano: Marietti.
Nowak Jacek. 2009. Maryja w liturgii i pobożności Kościoła. Poznań: Pallotinum.
Plucińska Aldona. 2009. Polskie świętowanie. Adwent. Gody. Zapusty. Łódź: Księży Młyn
Righetti Mario. 20053. Storia liturgica. Anno liturgico. T. 2. Milano: Ancora, 49.
Sroka Józef. 2013. Teologiczne treści Adwentu i Okresu Bożego Narodzenia. W Mysterium Christi. T. 6: Rok liturgiczny. Red. Wacław Świerzawski, 223-229. Zawichost – Kraków – Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.
Wilmart André. 1910. „Le prétendu Liber Officiorum de Saint Hilaire et l’Avent liturgique”. Revue Bénédictine 27: 500-513.
Winling Raymond. 2018. L’Avent. mémoire, attente et accomplissement. Paris: Salvator.
Żądło Andrzej. 2004. „Liturgia i formy pobożności ludowej w adwencie w świetle Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii”. Ruch Biblijny i Liturgiczny 4 (57): 245-260.
Amalariusz z Metzu. 2017. Dzieła. Porządek antyfonarza i inne pisma o świętych obrzędach reguły życia duchownych i mniszek. T. 2. Red. Tadeusz Gacia. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Eusebe de Cesarea. Vie de Constantin. Red. Friedhelm Winkelmann, Luce Pietri, Marie-Joseph Rondeau. 2013. Source Chretienne 559: 214.
Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. 2003. Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii. Zasady i wskazania. Poznań: Pallotinum.
Liturgia Godzin. Codzienna modlitwa Ludu Bożego. Okres Adwentu. Okres Narodzenia Pańskiego. 2006. T. 1. Poznań: Pallotinum.
Mszał Rzymski dla diecezji polskich. 2010. Wydanie drugie poprawione. Poznań: Pallotunum.
Ogólne normy roku liturgicznego i kalendarza ogłoszone w motu proprio Pawła VI Mysterii paschalis celebrationem (10 II 1969): nr 39 (11.05.2021). https://www.orsza.pl/images-media/roznosci/kalendarz/normy.pdf
Sacramentarium Veronense XLIII. In ieiunio mensi decimi. 19943. Red. Leo Cunibert Mohlberg, Roma: Herder.
Siedlecki Jan. 2009. Śpiewnik Kościelny. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Księży Misjonarzy.
Bibliografia załącznikowa
Bereszyński Grzegorz. 2010. „Przyjdź Panie, nie zwlekaj. Liturgia i pobożność ludowa Adwentu”. Warszawskie Studia Teologiczne 23/2: 193-204.
Bergamini Augusto. 2001. Anno liturgico. W Liturgia. Dizionari di San Paolo. Ed. Domenico Sartore, Achille M. Triacca, Carlo Cibien, 78-95. Cinisello Balsamo: San Paolo.
Brzeziński Daniel. 2003. „Marana tha, przyjdź, Panie Jezu!”. Niedziela. Edycja płocka 48 (10.05. 2021). https://www.niedziela.pl/artykul/22540/nd/%E2%80%9EMarana-tha-Przyjdz-Panie-Jezu%E2%80%9D-2.
Chavasse Antoine. 1953. „L’Avent Romain du VIe au VIIIe siècle”. Ephemerides Liturgicae 67: 297-308.
Ganoczy Alexandre. 1999. Podręcznik teologii dogmatycznej. Nauka o stworzeniu. T. 3. Tłum. Janina Fenrychowa. Kraków: Wydawnictwo M, 96-97
Hild Jean. 1959. „L’Avent”. La Maison-Dieu 59: 10-24.
Jounel Pierre. 1984. L’Avvento. W La Chiesa in preghiera. La liturgia e il tempo. T. 4. Red. Aimé Georges Martimort. Edizione italiana Adelio Biazzi, 112-119. Brescia: Editrice Queriniana.
Jungmann Josef Andreas. 1941. Advent und Voradvent. W Gewordene Liturgie. Studien und Durchblicke, 232-294. Innsbruck-Leipzig: Rauch.
Muroni Pietro Angelo. 2016. Il Mistero di Cristo nel tempo e nello spazio. La celebrazione cristiana. Roma: Urbaniana University Press.
Nadolski Bogusław. 2006. Leksykon Liturgii. Poznań: Pallotinum.
Nadolski Bogusław. 2013. Liturgika 2. Liturgia i czas. Poznań: Pallotinum.
Nocent Adrien. 2000. Il tempo della manifestazione. W Anàmnesis. L’anno-liturgico. T. 6. Ed. Matias Auge, Adrien Nocent, Marcel Rooney, Ildebrando Scicolone, Anscar Chupungco, Achille Triacca, 175-205. Genova-Milano: Marietti.
Nocent Adrien. 2000. Panoramica storica dell’evoluzione dell’anno liturgico. W Anàmnesis. L’anno-liturgico. T. 6. Ed. Matias Auge, Adrien Nocent, Marcel Rooney, Ildebrando Scicolone, Anscar Chupungco, Achille Triacca, 37-53. Genova-Milano: Marietti.
Nowak Jacek. 2009. Maryja w liturgii i pobożności Kościoła. Poznań: Pallotinum.
Plucińska Aldona. 2009. Polskie świętowanie. Adwent. Gody. Zapusty. Łódź: Księży Młyn
Righetti Mario. 20053. Storia liturgica. Anno liturgico. T. 2. Milano: Ancora, 49.
Sroka Józef. 2013. Teologiczne treści Adwentu i Okresu Bożego Narodzenia. W Mysterium Christi. T. 6: Rok liturgiczny. Red. Wacław Świerzawski, 223-229. Zawichost – Kraków – Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.
Wilmart André. 1910. „Le prétendu Liber Officiorum de Saint Hilaire et l’Avent liturgique”. Revue Bénédictine 27: 500-513.
Winling Raymond. 2018. L’Avent. mémoire, attente et accomplissement. Paris: Salvator.
Żądło Andrzej. 2004. „Liturgia i formy pobożności ludowej w adwencie w świetle Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii”. Ruch Biblijny i Liturgiczny 4 (57): 245-260.
Litawa, K. (2021). Tempus gaudii - tempus tristitiae. Historical development of two dimensions of Adven. Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars, 57(1), 75–88. https://doi.org/10.25167/ls.3962
Authors
Karol LitawaStatistics
Downloads
Download data is not yet available.
Most read articles by the same author(s)
- Karol Litawa, The Rite for Imposing the Pallium on Metropolitan Archbishops – History and Theology , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: Vol. 51 No. 1 (2018): LitS
- Karol Litawa, Pneumatologiczny charakter sakramentu bierzmowania , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: Vol. 54 No. 2 (2019): LitS
- Karol Litawa, Posługi świeckich w liturgii eucharystycznej – zarys historyczny , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: Vol. 59 No. 1 (2022): LitS
- Karol Litawa, Odnowa czy reforma liturgiczna w świetle teologii Benedykta XVI , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: Vol. 62 No. 2 (2023): LitS
