Odnowa czy reforma liturgiczna w świetle teologii Benedykta XVI

Karol Litawa

UPJP2

Abstrakt

Zagadnienie odnowy czy reformy liturgicznej wpisuje się w pontyfikat wybitnego teologa i miłośnika liturgii papieża Benedykta XVI.  Sam papież określił ją jako „reforma w ciągłości” (la riforma nella continuità), natomiast w ocenie współczesnych teologów - „dynamiczną hermeneutyką ciągłości”. Zarówno w nauczaniu Benedykta XVI, jak i w jego osobistej trosce oars celebrandi, a szczególnie w jego reformie liturgicznej wyraża się nieustanne zabieganie o wcielanie w życie Kościoła i wszystkich jego członków zasadylex orandi lex credendi. Ta zasada wzajemnej zależności między liturgią a wiarą Kościoła ma prowadzić do ukazania ciągłości sprawowanego kultu oddawanego Bogu.


Baścik Paweł. 2013. „Zmiany w obrzędzie kanonizacji”, Anamnesis 73: 97-101.
  Google Scholar

Benedictus PP. XVI. 2007. „Litterae Apostolicae Summorum Pontificum Motu Proprio datae de usu extraordinario antiquae formae Ritus Romani”. Acta Apostolicae Sedis 99, 777-781; Benedykt XVI. 2007. List apostolski w formie motu proprio „Summorum Pontificum”. List do biskupów. Poznań: Pallotinum.
  Google Scholar

Benedykt XVI w rozmowie z Peterem Sewaldem, Światłość świata. Papież, Kościół i znaki czasu. 2011. Tłum. Piotr Napiwodzki. Kraków: Dom Wydawniczy Rafael.
  Google Scholar

Benedykt XVI. 2006. „Przemówienie do Kurii Rzymskiej (22 grudnia 2005 r.)”, AAS 98, 40-53; L’Osservatore Romano (wydanie polskie). 2006. 280/2: 15-20.
  Google Scholar

Benedykt XVI. 2007. Adhortacja apostolska Sacramentum caritatis. O Eucharystii, źródle i szczycie życia i misji Kościoła, Kraków: Wydawnictwo M.
  Google Scholar

Benedykt XVI. 2016. Ostatnie rozmowy. Peter Seewald, Benedykt XVI. Tłum. Jacek Jurczyński, Kraków: Dom Wydawniczy Rafael.
  Google Scholar

Benedykt XVI. Przedmowa do wprowadzającego tomu moich pism. W Joseph Ratzinger. 2012. Opera omnia. T. 11. Teologia liturgii. Sakramentalne podstawy życia chrześcijańskiego. Tłum. Wiesław Szymona. Lublin: Wydawnictwo KUL, 1-2.
  Google Scholar

Biliniewicz Mariusz. 2013. The Liturgical Vision of Pope Benedict XVI. A Theological Inquiry. Bern: Peter Lang.
DOI: https://doi.org/10.3726/978-3-0353-0440-4   Google Scholar

Burzawa Stanisław. 1966. „Soborowa reforma liturgiczna odnową Kościoła”, Ruch Biblijny i Liturgiczny 19 - 4/5: 233-242.
DOI: https://doi.org/10.21906/rbl.3058   Google Scholar

Bux Nicola. 2008. La riforma di Benedetto XVI. La liturgia tra innovazione e tradizione. Milano: Piemme.
  Google Scholar

Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum, Decretum (Prot. N. 652/08/L). Przedruk i Tłum.: Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. 2008. „Dekret (Prot. N. 652/08/L)”. Anamnesis 56: 26-28.
  Google Scholar

Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum. 2013. „Decretum (Prot. N. 215/11/L)”, Ephemerides liturgicae 127: 238-239.
  Google Scholar

Feliga Piotr. 2014. „Nowe a ciągłość doktryny. Głos w dyskusji nad hermeneutyką reformy Benedykta XVI”, Christianitas 55/56: 383-397.
  Google Scholar

Finotti Enrico. 2011. La liturgia romana nella sua contiunità. Milano: SugarCo.
  Google Scholar

Guardini Romano. 1996. O duchu liturgii. Tłum. Marian Wolicki. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
  Google Scholar

Jungmann Joseph Andreas. 1992. Sprawowanie liturgii. Podstawy i historia form. Tłum. Marian Wolicki. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
  Google Scholar

Katechizm Kościoła Katolickiego. 1994. Poznań. Pallotinum.
  Google Scholar

Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. 2007. „Pismo do Przewodniczących Krajowych Konferencji Biskupich na temat tłumaczenia wyrażenia pro multis (Prot. n. 467/05/L)”, Anamnesis 49: 8-9.
  Google Scholar

Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. 2013. „Dekret w sprawie wspominania św. Józefa w Modlitwach eucharystycznych”, Anamnesis 74: 29-31.
  Google Scholar

Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. 2013. „Dekret zatwierdzający polski przekład tekstów liturgicznych na święto Jezusa Chrystusa Najwyższego i Wiecznego Kapłana (Prot. 109/13/L)”. Anamnesis 74: 34; „Dekret wprowadzający do kalendarza liturgicznego diecezji polskich święto Jezusa Chrystusa Najwyższego i Wiecznego Kapłana (Prot. 45/13/L)”. 2013. Anamnesis 74: 35.
  Google Scholar

Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych. 2006. „Nowe procedury obrzędu beatyfikacji. Komunikat”. Anamnesis 46: 11-16.
  Google Scholar

Kopeć Jerzy Józef. 1985. „Ruch liturgiczny, reforma i odnowa liturgiczna”. (Materiały z Sympozjum Liturgistów – Lublin 1984), Ruch Biblijny i Liturgiczny 38 - 4/5: 265-285.
DOI: https://doi.org/10.21906/rbl.1448   Google Scholar

List papieża Benedykta XVI do biskupów z okazji publikacji motu proprio „Summorum Pontificum z 2007 r. (7 lipca 2007), https://vademecumliturgiczne.pl/2016/04/01/list-benedykta-xvi-do-biskupow-z-okazji-publikacji-listu-apostolskiego-motu-proprio-summorum-pontificium-z-2007-r/ (31.08.2023).
  Google Scholar

Marini Guido. 2011. Piękno w liturgii. Intervista per „Inside the Vatican". Red. Włodzimierz Rędzioch (03.09.2023). (http://www.vatican.va/news_services/liturgy/2011/documents/ns_lit_doc _20110307_inside-vatican_pl.html.
  Google Scholar

Marini Guido. 2013. Liturgia. Gloria di Dio. Santificazione dell’uomo. Cinisello Balsamo (Milano): Edizioni San Paolo.
  Google Scholar

Migut Bogusław. 2014. Czy potrzebna jest „reforma reformy” liturgicznej?. W Blaski i cienie reformy liturgicznej. Red. Stanisław Araszczuk. Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny, 119–141.
  Google Scholar

Missale Romanum ex decreto Sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Pauli PP VI promulgatum Ioannis Pauli Pp. II cura recognitum. Editio typica tertia. Reimpressio emendata. 2008. Città dei Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
  Google Scholar

Nastałek Julian. 2015. Wiara celebrowana w liturgii w nauczaniu Benedykta XVI. W Teologiczna cnota wiary (Opera Theologiae Systematicae 2). Red. Włodzimierz Wołyniec. Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny, 138-158.
  Google Scholar

Nowakowski Przemysław. 2019. „Reforma liturgiczna jest nieodwracalna. Głos w obronie soborowej reformy liturgii”, Liturgia Sacra 25/2: 427–439.
DOI: https://doi.org/10.25167/ls.954   Google Scholar

Officium de Liturgicis Celebrationibus Summi Pontificis. 2012. „Canonizationis Ritus”, Notitiae 555-556/49: nr 11-12.
  Google Scholar

Officium de Liturgicis Celebrationibus Summi Pontificis. 2012. „Ordo Consistorii ordinarii publici”, Notitiae 555-556/49, nr 1-2; przedruk polski z komentarzem: Urząd ds. Papieskich Celebracji Liturgicznych. 2012. „Nowy obrzęd kreowania kardynałów”, Anamnesis 70, 41-46.
  Google Scholar

Officium de Liturgicis Celebrationibus Summi Pontificis. 2012. „Ritus benedictionis et impositionis palliorum”, Notitiae 549-550/49: nr 5-6; przedruk polski z komentarzem: Urząd ds. Papieskich Celebracji Liturgicznych. 2012. „Nowy obrzęd błogosławienia i nałożenia paliusza”, Anamnesis 71: 46-48.
  Google Scholar

Officium de Liturgicis Celebrationibus Summi Pontificis. 2013. „Rescritto ex audientia Ss.mi. Modifiche ali’ Ordo Rituum pro Ministerii Petrini Initio Romae Episcopi”, AAS 105: 329-330.
  Google Scholar

Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski. 2013. „Dekret SEP-D/6.1-5” (04.09.2023). http://www.diecezja.swidnica.pl/dopobrania/dekretobrzedychrztudzieci.pdf.
  Google Scholar

Ratzinger Joseph. 2002. Duch liturgii. Tłum. Eliza Pieciul, Poznań: Klub Książki Katolickiej.
  Google Scholar

Ratzinger Joseph. 2005. Moje życie. Wspomnienia z lat 1927-1977. Tłum. Witold Wiśniowski. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
  Google Scholar

Ratzinger Joseph. 2008. La Communion de Foi. Crire et célébrer. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
  Google Scholar

Ratzinger Joseph. 2012. Liturgia – zmienna czy niezmienna? Pytania do Josepha Ratzingera. W Opera omnia. T. 11: Teologia liturgii. Sakramentalne podstawy życia chrześcijańskiego. Tłum. Wiesław Szymona. Lublin: Wydawnictwo KUL.
  Google Scholar

RATZINGER, J., Sakrament i misterium. Teologia liturgii, tłum. A. Głos, Kraków 2011.
  Google Scholar

REID, A., The Liturgical Reform of Benedict XVI, w: Benedict XVI and the Sacred Liturgy, red. N. J. Roy, J. E. Rutheford, Dublin 2010.
  Google Scholar

Różyło Grzegorz. 2013. Teologia liturgii Józefa Ratzingera / Benedykta XVI. Lublin.
  Google Scholar

Sobór Watykański II. Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium. 2012. W Sobór Watykański II. Konstytucje, Dekrety, Deklaracje. Red. Maria Przybył. Poznań: Pallotinum, 48-78.
  Google Scholar

Szumski Paweł. 2018. Natura prawdziwej reformy liturgicznej w myśli Josepha Ratzingera / Benedykta XVI, w: Benedykt XVI i liturgia. Red. Daniel Brzeziński, Michał Mikołajczak, Jakub Woźniak. Płock: Płocki Instytut Wydawniczy, 356-373.
  Google Scholar


Opublikowane
2023-12-22

Cited By / Share