Podziały i sąsiedztwa w ponowoczesnym świecie. Narracje granic w geografii politycznej

Anssi Paasi

Uniwersytet w Oulu

David Newman

Uniwersytet Ben Guriona

Bartosz Czepil

Universitet Opolski
https://orcid.org/0000-0003-4907-795X

Abstrakt

Kwestia granic państwowych stanowi główne zagadnienie w tradycji geografii politycznej. Granice analizowane są przede wszystkim w skali międzynarodowej, ponieważ to granice między państwami dostarczają prawdopodobnie jednej z najbardziej wyraźnych manifestacji makrostrukturalnego związku polityki i geografii. W minionej dekadzie jesteśmy świadkami ponownego zainteresowania granicami, zarówno z perspektywy geograficznej, jak i na szerszym polu teorii społecznej. Geografowie dążą do umieszczenia kategorii granicy i terytoriów w ramy pojęciowe teorii społecznej, natomiast na gruncie nauk społecznych podjęto próbę analizy roli przestrzeni oraz, w niektórych przypadkach, terytorium w rozumieniu personalnych, grupowych oraz narodowych granic i tożsamości. Najnowsze badania w tym zakresie dotyczą ponowoczesnych koncepcji terytorialności i „zanikania” granic, konstruowania socjoprzestrzennych tożsamości oraz narracji socjalizacyjnych, w których granica jest fundamentem podziału „my” – „Oni”, a także różnych skal przestrzennych, w jakich można analizować granice. W przyszłych badaniach nad zjawiskiem granic, ten zestaw oddzielnie podejmowanych zagadnień, może zostać poddany holistycznej analizie w ramach wielowymiarowej, multidyscyplinarnej struktury teoretycznej.

Słowa kluczowe:

granica pogranicze ponowoczesność narracja konstruowanie tożsamości terytorium