Zapewnienie i ochrona praw mniejszości narodowych w krajach wyszehradzkich (na przykładzie Słowacji)
Nadiia Kichera
Uzhhorod national universityAbstrakt
Głównym celem artykułu jest analiza etnopolityki Republiki Słowackiej. Zostanie ona przeprowadzona przede wszystkim w oparciu o bazę normatywną oraz zaplecze instytucjonalne, dzięki któremu funkcjonuje w tym kraju system ochrony praw mniejszości narodowych i etnicznych. Słowacja, to jeden z krajów postsocjalistycznych, który dzięki demokratycznej transformacji mógł przystąpić do Unii Europejskiej. Władze tego kraju przeprowadziły szereg reform w sferze etnopolityki dostosowując ją do standardów europejskich. Sytuacja etnopolityczna i związane z nią wyzwania, które stoją przed Republiką Słowacką są dość podobne do tych, z którymi ma do czynienia Ukraina, zwłaszcza w swoich przygranicznych regionach. Głównym celem etnopolityki Słowacji jest zabezpieczenie praw wszystkich mniejszości, zachowanie tolerancji międzyetnicznej oraz rozwój międzykulturowego dialogu. Przedstawiciele mniejszości narodowych i etnicznych na Słowacji posiadają szereg praw i możliwości działania. To bezpośrednio od samych wspólnot zależy, czy są one w stanie zorganizować się i korzystać dla własnego dobra z istniejących mechanizmów. Oprócz tego etnopolityczna strategia państwa przewiduje dwustronną współpracę z macierzystymi krajami poszczególnych mniejszości. Jako przykład może służyć dwustronna współpraca pomiędzy Ukrainą i Słowacją na rzecz zapewnienia ochrony praw mniejszości narodowych. Opiera się ona na działalności Ukraińsko-Słowackiej Międzyrządowej Komisji do spraw Mniejszości Narodowych, Edukacji i Kultury. Rekomendacje formułowane przez wspomnianą komisję stanowią ważny instrument dla dialogu pomiędzy Słowacją i Ukrainą na rzecz zapewnienia dobrosądziedzkich stosunków.
Słowa kluczowe:
Grupa Wyszehradzka, Słowacja, etnopolityka, mniejszość narodowa, zarządzanie etnopolityczneBibliografia
Agarin, T., Regelmann, A. C. (2012). Which is the only game in town? Minority rights issues in Estonia and Slovakia during and after EU accession. Perspectives on European Politics and Society, 13(4), 443-461.
Google Scholar
Akčný plán predchádzania všetkým formám diskriminácie na roky 2016 – 2019. [online]. [27.6.2019], available at: https://www.gender.gov.sk/diskriminacia/files/2016/09/AP_ADZ-.pdf
Google Scholar
Čaputová predstavila poradný expertný tím pre národnostné a nové menšiny. Pravda. 07/06/2019. [online]. [27.6.2019], available at: https://spravy.pravda.sk/domace/clanok/514986-caputova-predstavila-poradny-expertny-tim-pre-narodnostne-a-nove-mensiny/
Google Scholar
Constitution of the Slovak Republic [online]. [27.6.2019], available at: https://www.prezident.sk/upload-files/46422.pdf
Google Scholar
Csergo, Z. (2002). Beyond ethnic division: Majority-minority debate about the postcommunist state in Romania and Slovakia. East European Politics and Societies, 16(1), 1-29. doi:10.1177/088832502766276109
Google Scholar
Dostál, O. (1998). Národnosné menšiny. Slovensko 1997. In: Súhrnna správa o stave spoločnosti. Editors: Grigorij Mesežnikov and Miroslav Kollár. Bratislava: Institut for Publik Affairs, s. 155-170.
Google Scholar
Drapak, M. (2018). The end of the conflict with Budapest: how Slovakia reconciled with its neighbor on the issue of the Hungarian minority. Europejska pravda. November 27, 2018 [Конец конфликта с Будапештом: как Словакия примирилась с соседом по проблеме венгерского меньшинства]. [online]. [2.12.2019], available at: https://www.eurointegration.com.ua/rus/articles/2018/11/27/7089795/.
Google Scholar
Duleba, A., Dulebova, I. (2015). The rusin question in the historical context of the slovak-ukrainian relations. Rusin, 42(4), 185-204. doi:10.17223/18572685/42/13
Google Scholar
Gaj, М. (2012) Súčasný stav rusínskeho národnostného školstva a jeho perspektívy. In: Rusíni na Slovensku súčasné postavenie a historické kontexty vývinu. Bratislava – Prešov: Združenie inteligencie Rusinov Slovenska, s. 31-33.
Google Scholar
Ganowicz, E. (2015). Niepartyjne formy ekspresji politycznej mniejszości narodowych. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Politologica, (11).
Google Scholar
Kokaisl, P. (2017). What does it mean to be a slovakian ruthenian? A change in ethnic identity the ruthenian minority in Slovakia. [Co znamená být slovenským Rusínem? Proměna etnické identity rusínské menšiny na Slovensku] Historicka Sociologie, 2017(2), 85-102. doi:10.14712/23363525.2017.40
Google Scholar
Lodziński, S. (2005). Równość i różnica. Mniejszości narodowe w porzadku demokratycznym w Polsce po 1989 roku. Kraków: Nomos.
Google Scholar
Mazurkiewicz, M. (2015). Regionalne uwarunkowania i polityki polskiej wobec mniejszości narodowych i etnicznych na przykładzie województwa opolskiego. Studia Śląskie, (77), 53-74.
Google Scholar
Miškolci, J., Kováčová, L., Kubánová, M. (2017). Trying to include but supporting exclusion instead? Constructing the roma in slovak educational policies. European Education, 49(1), 71-88. doi:10.1080/10564934.2017.1280337
Google Scholar
Odborné terminologické slovníky v jazykoch národnostných menšín [online]. [27.6.2019], available at: http://www.narodnostnemensiny.gov.sk/odborne-terminologicke-slovniky-v-jazykoch-narodnostnych-mensin/
Google Scholar
O krok bližšie k menšinovému zákonu [online]. [29.12.2019], available at: https://www.narodnostnemensiny.gov.sk//o-krok-blizsie-k-mensinovemu-zakonu/
Google Scholar
Petsinis, V. (2019). Ethnopolitics in Central and Eastern Europe in a State of Flux. Ethnopolitics, 1-4.
Google Scholar
Rada vlády SR pre ľudské práva, národnostné menšiny a rodovú rovnosť [online]. [27.6.2019], available at http://www.radavladylp.gov.sk/
Google Scholar
Ram, M. H. (2003). Democratization through European integration: The case of minority rights in the Czech Republic and Romania. Studies in Comparative International Development, 38(2), 28-56.
Google Scholar
Rochovská, A., Rusnáková, J. (2018). Poverty, segregation and social exclusion of roma communities in Slovakia. Bulletin of Geography, 42(42), 195-212. doi:10.2478/bog-2018-0039
Google Scholar
Splnomocnenec vlády SR pre národnostné menšiny [online]. [27.6.2019], available at: https://www.narodnostnemensiny.gov.sk/
Google Scholar
Správa o postavení a právach príslušníkov národnostných menšín za rok 2015 (2016). Úrad splnomocnenca vlády SR pre národnostné menšiny. Úrad vlády SR, 93 s. [online]. [27.6.2019], available at http://www.narodnostnemensiny.gov.sk/data/files/6532_sprava-o-postaveni-a-pravach-prislusnikov-nm-2015.pdf>
Google Scholar
Správa o postavení a právach príslušníkov národnostných menšín za rok 2016 (2017). Úrad splnomocnenca vlády SR pre národnostné menšiny. Úrad vlády SR, 85 s. [online]. [27.6.2019], available at: http://www.narodnostnemensiny.gov.sk/data/files/7048_sprava-nm-2016.pdf .
Google Scholar
Správa a právach príslušníkov národnostných menšín za obdobie rokov 2017-2018. Úrad splnomocnenca vlády SR pre národnostné menšiny. Úrad vlády SR. 167 s. [online]. [27.6.2019], available at: https://www.narodnostnemensiny.gov.sk/data/files/7527_sprava-o-postaveni-a-pravach-prislusnikov-narodnostnych-mensin-za-obdobie-rokov-2017-%E2%80%93-2018.pdf
Google Scholar
Štatút Rady ministra školstva, vedy, výskumu a športu Slovenskej republiky pre národnostné školstvo [online]. [27.6.2019], available at: https://www.minedu.sk/data/files/6944_statut_rady.pdf
Google Scholar
Stratégia Slovenskej republiky pre integráciu Rómov do roku 2020 (2011). Bratislava, p.118. [online]. [27.6.2019], available at: https://www.minv.sk/?strategia-pre-integraciu-romov-do-roku-2020
Google Scholar
Tesser, L. M. (2003). The geopolitics of tolerance: Minority rights under EU expansion in East-Central Europe. East European Politics and Societies, 17(3), 483-532+576. doi:10.1177/0888325403255310
Google Scholar
The list of schools and school facilities using a minority language as the language of instruction/education [online]. [27.6.2019], available at: http://www.cvtisr.sk/cvti-sr-vedecka-kniznica/informacie-o-skolstve/statistiky/statisticka-rocenka-publikacia.html?page_id=9580
Google Scholar
Vermeersch, P. (2003). Ethnic minority identity and movement politics: The case of the Roma in the Czech Republic and Slovakia. Ethnic & Racial Studies, 26(5), 879-901.
Google Scholar
Vincze, L., & Harwood, J. (2012). TV language, cultivation, and perceived vitality of hungarians in Slovakia. Communication Research Reports, 29(4), 266-273. doi:10.1080/08824096.2012.704600
Google Scholar
Výbor pre národnostné menšiny a etnické skupiny. [online]. [27.6.2019], available at: https://www.narodnostnemensiny.gov.sk//vybor-pre-narodnostne-mensiny-a-etnicke-skupiny/].
Google Scholar
Wawrzonek, M. (2014). Ukraine in the “gray zone”: Between the “Russkiy mir” and Europe. East European Politics and Societies, 28(4), 758-780. doi:10.1177/0888325414543947
Google Scholar
Zákon č. 184/1999 Z. z. o používaní jazykov národnostných menšín [online]. [27.6.2019], available at: https://www.zakonypreludi.sk/zz/1999-184
Google Scholar
Zákon č. 524 Z.z. z 8. decembra 2010 o poskytovaní dotácií v pôsobnosti Úradu vlády Slovenskej republiky. [online]. [27.6.2019], available at: https://www.zakonypreludi.sk/zz/2010-524
Google Scholar
Zákon o Rozhlase a televízii Slovenska a o zmene a doplnení niektorých zákonov [online]. [27.6.2019], available at: https://www.zakonypreludi.sk/zz/2010-532
Google Scholar
Zákon z 10. mája 2017 o Fonde na podporu kultúry národnostných menšín a o zmene a doplnení niektorých zákonov. [online]. [27.6.2019], available at: https://www.zakonypreludi.sk/zz/2017-138
Google Scholar
Zákon z 22. mája 2008 o výchove a vzdelávaní (školský zákon) a o zmene a doplnení niektorých zákonov (245/2008 Z.z.) [online]. [27.6.2019], available at: https://www.zakonypreludi.sk/zz/2008-245
Google Scholar
Zakon zo 4. februára 2005. o politických stranách a politických hnutiach. [online]. [27.6.2019], available at: https://www.zakonypreludi.sk/zz/2005-85
Google Scholar
Zenderowski, R. (2017). Nation: Central European context. In: Understanding Central Europe (pp. 137-143) doi:10.4324/9781315157733.
Google Scholar
Autorzy
Nadiia KicheraStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Pogranicze. Polish Borderlands Studies
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
