Granice strefy Schengen a granice Unii Europejskiej – uwarunkowania normatywne

Anna Szachoń-Pszenny

Katolicki Uniwersytet Lubelski
https://orcid.org/0000-0002-2353-3745

Abstrakt

Przedmiot artykułu stanowią uwarunkowania prawne definicji granic wewnętrznych i zewnętrznych w Unii Europejskiej i strefie Schengen oraz przełożenie ich na poszczególne rodzaje granic, z uwzględnieniem tych, na których sytuacja ulega zmianom w wyniku specyficznych uwarunkowań prawnych państwa oraz kryzysu migracyjnego. Artykuł wyjaśnia podstawy prawne granic wewnętrznych i zewnętrznych strefy Schengen i UE, rozpoczynając od ich kształtowania się aż do aktualnego statusu w krótkim odniesieniu do ich etymologii prawnej. Celem artykułu jest również określenie granic „obszaru bez granic”, zwłaszcza w kontekście zróżnicowanej sytuacji na granicach wewnętrznych i zewnętrznych. Artykuł obejmuje wyłącznie uwarunkowania normatywne, bez szerszych odniesień do aspektu terytorialnego, ze względu na rozległość tematu oraz ograniczenia tekstowe. Należy postawić tezę, że w wymiarze normatywnym granice UE i strefy Schengen ulegają ujednoliceniu, pomimo różnic w wymiarze terytorialnym. Przepisy unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice podkreślają, że wspólne środki w zakresie przekraczania przez osoby granic wewnętrznych oraz kontroli na granicach zewnętrznych powinny odzwierciedlać acquis Schengen włączony w ramy prawne i instytucjonalne UE.

Słowa kluczowe:

strefa Schengen, Unia Europejska, granice wewnętrzne, granice zewnętrzne, acquis Schengen, obszar bez granic