Polityczne i kryminalne tło zbrodni w Potępie (1932 r.)

Marek Chyliński

Uniwersytet Opolski, Instytut Politologii
https://orcid.org/0000-0003-0046-2574

Abstrakt

Opis zbrodni na Konradzie Piecuchu, polskim robotniku z Potępy na Górnym Śląsku, pojawia się we wszystkich opracowaniach poświęconych początkom Trzeciej Rzeszy. Autorzy literatury przedmiotu wskazują na mord, popełniony w nocy z 9 na 10 sierpnia 1932 r, jako przykład bezwzględnych metod walki politycznej hitlerowskich bojówek. Jednostronna interpretacja wypadków w Potępie, omawiana jest w powojennych opracowaniach historycznych polskich autorów, którzy zapewne z pobudek ideologicznych, nie dostrzegali kryminalnych motywów zbrodni. Tekst niniejszy pokazuje głośne zabójstwo z obu perspektyw. Nawiązuje w ten sposób do artykułu Richarda Bessela z 1977 r., który jako jedyny badacz próbował wskazać szersze tło tych wypadków. Artykuł obejmuje analizę sytuacji politycznej początku lat trzydziestych w Niemczech i na górnośląskim pograniczu, w tym opracowanie (po raz pierwszy w druku), wyników wyborów do Reichstagu i Parlamentu Krajowego, prezydenckich oraz do Zgromadzenia Powiatowego w latach 1928-1933 w Potępie. Na podstawie kwerendy archiwalnych źródeł niemieckojęzycznych, dokonano ponownej rekonstrukcji wypadków w górnośląskiej osadzie. Dzięki temu, obecny od ponad osiemdziesięciu lat w europejskiej historiografii obraz wydarzeń w Potępie, mógł zostać wzbogacony o kolejne aspekty. W tekście poddano również w wątpliwość oficjalną wersję biogramu ofiary mordu, Konrada Piecucha.

Słowa kluczowe:

Potempa, Potępa, Konrad Piecuch, mord w Potępie