Imperium bez państwa, państwo bez granic – koncepcja Països Catalans we współczesnej myśli społeczno-politycznej Katalonii

Maria Pobóg-Lenartowicz

Uniwersytet Opolski, Instytut Politologii

Abstrakt

Dążenia niepodległościowe Katalonii coraz silniej zwracają uwagę badaczy i obserwatorów europejskiej sceny politycznej. Ewentualny podział Hiszpanii może mieć konsekwencje dla całej Europy i Unii Europejskiej. Jednakże mówiąc o ewentualnym przyszłym państwie katalońskim, sprowadza się na ogół jego wyobrażenie do obszaru obecnej Wspólnoty Autonomicznej Katalonii. Tymczasem zarówno korzenie historyczno-kulturowe Katalonii, jak i aspiracje katalońskich nacjonalistów sięgają o wiele dalej. Katalońska doktryna narodowa, opierająca się na kulturowej koncepcji tzw. Krajów Katalońskich zakłada bowiem zjednoczenie wszystkich ziem katalońskojęzycznych. Choć nie należy spodziewać się realizacji tego postulatu w ciągu najbliższych dziesięcioleci, warto przeanalizować, w jaki sposób te podstawy doktrynalne wpływają na obecną politykę władz regionu oraz postawy społeczne. Tym bardziej, iż Katalonia pozostaje interesującym przykładem wykorzystania możliwości, jakie daje współpraca transgraniczna w zjednoczonej Europie oraz przyczynkiem do refleksji na temat tego, w jaki sposób polityka regionalna Unii Europejskiej już doprowadziła do zmiany ról poszczególnych aktorów na europejskiej scenie politycznej. W niniejszym artykule autorka przedstawi źródła koncepcji Krajów Katalońskich oraz jej współczesne konotacje, a także przeanalizuje obecne powiązania pomiędzy regionami, wchodzącymi w skład Països Catalans ze szczególnym uwzględnieniem Wspólnoty Autonomicznej Katalonii oraz departamentu Pyrénées Orientales.

Słowa kluczowe:

Katalonia, Hiszpania, Països Catalans, nacjonalizm kataloński, separatyzm